Ameryka PnGeografiaPodróżeWodospadyZwierzęta

Niagara – fascynujący wodospad

Wodospad Niagara

Największa gwiazda Ameryki Północnej to Marylin Monroe? A może Pamela Anderson? Donald Sutherland? A może żadne z nich… ;)?

Na granicy USA i Kanady spotkamy prawdziwy obiekt pożądania kaskaderów – amatorów i akrobatów. Jest to również ogromna inspiracja malarzy, piosenkarzy, pisarzy i filmowców. Czy mowa tu o człowieku? Jak zapewne się domyślacie – nie.

Naszą uwagę kierujemy ku wodospadowi Niagara – jednemu z najbardziej znanych obiektów naturalnych na Ziemi. Piękno i moc Niagary wywoływało na przestrzeni lat lawinę zachwytu, ale też posunięć, które dla wielu są po prostu szaleństwem. Oto historia o magnetycznym wodospadzie Ameryki Północnej, który – choć nie największy – jest chyba jednym z najbardziej fascynujących wodospadów świata.

Wodospad Niagara
Wodospad Niagara

Lokalizacja

Pod nazwą Niagara Falls kryje się zespół trzech wodospadów, pełniących rolę granicy między USA i Kanadą. Ulokowane są między kanadyjską prowincją Ontario a amerykańskim stanem Nowy Jork. Wodospady Niagara ulokowane są na rzece o tej samej nazwie.

W skład Niagary wchodzą:

  • Horseshoe Falls – największy wodospad, którego znaczna część znajduje się po stronie kanadyjskiej. Długość krawędzi wynosi 792 m, a wysokość ok. 50 m.
  • American Falls – w przeciwieństwie do swego większego „brata”, znajduje się w całości na terenie USA
  • Bridal Veil Falls – najmniejszy z trzech wodospadów, położony jest na terenie stanu Nowy Jork.

Dwa ostatnie wodospady znajdują się obok siebie, oddziela je jedynie skrawek lądu, zwany Luna Island. American Falls i Bridal Veil Falls tworzą krawędź o długości 323 m, natomiast ich wysokość wynosi 53 m (ze względu na obecność olbrzymich głazów u podstawy wodospadów, realna wysokość liczy sobie ok. 20-30 m).

Wodospad Niagara
Wodospad Niagara

Nazwa

Według kanadyjskiego archeologa, Bruce’a Triggera, nazwa wodospadu pochodzi z języka irokeskiego. Pierwotnie słowo Niagagarega miało określać ludy tzw. neutralne, zamieszkujące w wieku XVII północne brzegi Jeziora Ontario i Erie. Według George’a R. Stewarta natomiast „Niagara” pochodzi od irokeskiej nazwy miasteczka Ongniaahra, oznaczającej „Miejsce przecięcia ziemi na pół (na dwa)”.

Wodospad Niagara
Wodospad Niagara

Powstanie

Rzeka Niagara, podobnie do Wielkich Jezior, to pozostałość po ostatnim zlodowaceniu. Miało ono miejsce ok. 18 000 lat temu. Południowe Ontario pokrywał wtedy lód o grubości 2-3 km. Półwysep Niagara uwolnił się od lodu ok. 12 500 lat temu, zostawiając po sobie jeziora Erie i Ontario oraz rzekę Niagarę. Wodospad zaczął formować się wskutek długotrwałej erozji skał.

Pierwotnie wodospad znajdował się nieco dalej, w okolicach dzisiejszego Queenston, jednak na skutek wspomnianych erozji przesunął się. Pamiątką po pierwotnym wodospadzie jest kanion rozciągający się na północ od obecnego wodospadu.

Wodospad Niagara
Wodospad Niagara

Niagara jako atrakcja turystyczna

Szczyt turystyczny przypada na sezon letni, kiedy Niagara jest atrakcją zarówno za dnia, jak i nocą. Od strony kanadyjskiej reflektory umieszczone po bokach wodospadu oświetlają spadającą taflę. Spektakl ten trwa od zmierzchu do północy.

Turyści chętnie płyną w rejs u podnóża Niagary. Rejs ten nosi nazwę Maid of the Mist i jest to najstarsza atrakcja turystyczna Niagary.

Strona amerykańska oferuje ponadto:

  • spacery po specjalnie do tego stworzonym pasie
  • podziwianie wodospadu z wieży obserwacyjnej Prospect Point Park
  • spędzenie czasu na Goat Island – małej wyspie ulokowanej tuż nad wodospadami

Po stronie kanadyjskiej możemy skorzystać z:

  • Queen Victoria Park – parku ulokowanego naprzeciwko Horseshoe Falls
  • wieży widokowej Skylon Tower, z której można oglądać wodospady i rzekę, a także Tower Hotel – wieży widokowej połączonej z hotelem, tarasem widokowym, restauracją i… kaplicą ślubną
  • podróż „aerosamochodem” – Whirlpool Aero Car – kolejką linową ulokowaną w Ontario. Transportuje ona pasażerów od rzeki Niagara do naturalnego wiru zwanego Niagara Whirlpool.
Wodospad Niagara
Wodospad Niagara – iluminacja

Czy Niagara zamarza zimą?

Niagara znajduje się w rejonie, w którym zimy bywają śnieżne i mroźne. Czy jednak woda w wodospadzie może zastygnąć, zmieniając się w lodową taflę?

Z jednej strony – tak, woda w Niagarze zamarza, jednak nie zastyga, jak zapewne pokazano by w kreskówce. Spadająca woda oraz mgiełka, która się z niej tworzy lodowacieją wzdłuż brzegu rzeki i samego wodospadu. W ten sposób formują się lodowe kopce, osiągające grubość nawet 15 m.

W sprzyjających warunkach (czyli w czasie długo utrzymującego się mrozu) owe kopce rozwarstwiają się na długość kilku metrów w poprzek rzeki, tworząc tzw. ice brigde (lodowy most). Do roku 1912 turyści mogli po takich mostach spokojnie spacerować i podziwiać wodospad Niagara od dołu. W 1912 roku trzech turystów zginęło na skutek złamania jednej z takich konstrukcji. Od tamtego czasu podobne spacery są całkowicie zakazane.

Przepływ wody w Niagarze został naturalnie zatrzymany tylko raz. Miało to miejsce 29 marca 1848 r., kiedy lodowy zator na kilka godzin zablokował bieg wody w górnej części wodospadu. Jest to jedyny zarejestrowany przypadek tego rodzaju.

Podsumowując – Wodospad nie zamarza, nie zastyga, jedynie jego brzegi pokrywa lód, tworząc czasem lodowe mosty.

Wodospad Niagara
Zamarznięty Wodospad Niagara zimą

Woda dla zuchwałych

Ludzie miewają zwariowane pomysły. Nie wszystkie można zrealizować, na przykład z powodu braku odpowiednich warunków. Wodospad Niagara stał się w pewnym momencie miejscem spełniania takich pomysłów. Pierwszym znanym śmiałkiem, który postanowił ziścić swoje marzenia, był niejaki Sam Patch. Od niego właśnie rozpoczęła się seria „beczkowych” wypraw nad Niagarę.

Najbardziej znaną osobą, która w beczce przeżyła „rejs” po wodospadzie, była 63-letnia nauczycielka, Annie Edson Taylor. W dniu swoich 63 urodzin, 24 października 1901 r., po przygotowaniach i testach (m. in. na kocie…) popłynęła w beczce porwanej przez silny prąd wodospadu Horseshoe Falls. Po upadku ratownicy wyjęli z niej żywą Annie, której doskwierała jedynie rana na głowie. Podobnych śmiałków było kilku, np. Bobby Leach, Karel Soucek i Steve Trotter. Nie wszyscy mieli jednak tyle szczęścia co Annie – Bobby Leach dochodził do siebie przez około pół roku, bowiem wskutek upadku z Niagary doznał licznych złamań. Dochodziło także do upadków ze skutkiem śmiertelnym.

Wodospad Niagara
Wodospad Niagara

Ostatnim znanym człowiekiem, który przeżył upadek z Niagary był pewien anonimowy 40-latek. W roku 2012, po wspinaczce na ogrodzenie, celowo wskoczył do wodospadu. Jest on trzecią osobą, która przeżyła upadek z Horseshoe Falls (pierwszą była Annie, drugą – Bobby).

Niagara przyciągała również akrobatów, pragnących przejść się po linie rozciągniętej nad wąwozem. Pierwszym i najbardziej znanym człowiekiem, któremu udało się tego dokonać był XIX-wieczny francuski linoskoczek – Charles Blondin. W lecie 1859 r. przeszedł po linie o długości 340 m, zawieszonej 49 m nad wąwozem Niagara.

Wodospad Niagara
Wodospad Niagara

Szczegółowe dane / wymiary

Wodospad Niagara

  • Wysokość: 51-53 m (pomniejszona o warstwę licznych głazów wynosi ok. 20-30 m)
  • Długość krawędzi: Horseshoe Falls – 792 m, American Falls i Bridal Veil Falls – 323 m
  • Średni przepływ: 2400 m3/s
  • Rekordy: woda z Horseshoe Falls spada z bardzo dużą siłą. Z tego powodu Niagara jest nazywana najsilniejszym wodospadem Ameryki Północnej.
Wodospad Niagara
Wodospad Niagara

Wodospad Niagara – ciekawostki

  • Zielony kolor wody w pobliżu wodospadu to efekt ogromnej ilości rozpuszczonych soli i bardzo drobnych odłamków skał, tworzonych na skutek postępującego procesu erozyjnego.
  • Ze względu na siłę, Wodospad Niagara to cenne źródło energii wodnej. Od wieku XIX do dzisiaj w okolicach wodospadów powstawały młyny, a z czasem zapory i całe elektrownie wodne.
Wodospad Niagara
Wodospad Niagara

Polecamy


Baza Dinozaurów

3 komentarzy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button