AzjaMałpySsakiZwierzęta

Rokselana – złota małpa z zadartym nosem.

Rokselana (Rhinopithecus roxellana)

Rokselany to przepiękne złote małpy z zadartym nosem 🙂 Niezwykle uspołecznione, tworzące grupy złożone nawet z 600 osobników. Potrafią bez trudu przetrwać śnieżną zimę. W jaki sposób radzą sobie z ujemnymi temperaturami panującymi w górach środkowo-zachodnich Chin? Postaramy się odkryć ten i inne sekrety rokselan.

Klasyfikacja

  • Gromada: ssaki
  • Rząd: naczelne
  • Rodzina: makakowate
  • Rodzaj: Rhinopithecus
  • Gatunek: rokselana
Rokselany (Rhinopithecus roxellana).

Podgatunki:

Rhinopithecus roxellana roxellana

Zajmuje północne i zachodnie pasma górskie otaczające Kotlinę Syczuańską, w tym: Góry Syczuańskie – Min Shan (ok. 6000 osobników), Góry Qionglai (ok. 3500), Xiaoxiangling i Daxiangling (ok. 500). Mniejsze populacje żyją również na północnej granicy Syczuanu i Gansu. Doliczono się tam 170-200 małp tego podgatunku. Całkowita wielkość populacji obejmuje ok. 10 000 osobników.

Rhinopithecus roxellana hubeiensis

Występuje w górach Daba (Daba Shan), w prowincji Hubei. Dzięki ochronie populacja wzrosła z 600-1000 osobników w roku 1998 do ponad 1200 w roku 2005.

Rhinopithecus roxellana qinlingensis

Populacja obejmuje 3800-4000 małp, spośród których ok. 50% to osobniki dorosłe. Żyje w górach Quin Ling na południu chińskiej prowincji Gansu.

Rokselana (Rhinopithecus roxellana).

Występowanie i siedliska

Gatunek spotykany jest w 4 prowincjach Chin:

  • Syczuanie
  • Gansu
  • Hubei
  • Shanxi.

Preferuje lasy górskie na wysokościach 1500-3400 m n.p.m. Zamieszkuje zarówno lasy liściaste, mieszane, jak i iglaste. W tamtejszych rejonach średnia roczna temperatura powietrza wynosi +6,4oC, w styczniu minimalna temperatura spada do -8oC, w lipcu maksymalna jest bliska +22oC.

Rokselana (Rhinopithecus roxellana).

Charakterystyka

Wygląd

Dorosłe i niedojrzałe osobniki wykazują dymorfizm płciowy.

Dojrzałe samce

Po ok. 7 roku życia samce dojrzałe płciowo mają bardzo wydłużony korpus, porośnięty długą, złocistą sierścią. Na głowie widoczny jest brązowy grzebień sięgający karku, brązowo – czarne są ramiona i uda. U każdego osobnika „fryzura” jest unikalna, przez co umożliwia wzajemną identyfikację. W jamie ustnej dostrzeżemy natomiast długie kły. Na całym ciele futro ma długość 5-8 cm, przeplatane jest włosem 12-16 – centymetrowym. W kącikach ust samców występują brodawki powiększające się wraz z wiekiem. Element ten jest unikalny dla rokselan, żaden inny przedstawiciel rodzaju Rhinopithecus nie może się nim pochwalić. Funkcji owych brodawek jednak nie poznano.

Rokselana (Rhinopithecus roxellana).
Niedojrzałe samce

Samce niedojrzałe płciowo, w 5-7 roku życia, wielkością przypominają osobniki dorosłe, wyróżnia je jedynie bardziej smukła sylwetka. Złociste futro jest krótkie i przerzedzone, grzebień na głowie dopiero się kształtuje.

Dojrzałe samice

Samice dojrzewają szybciej, bo w ok. 5 roku życia. Są mniejsze od samców o około 50%, futro na grzbiecie, czubku głowy do karku, ramionach ma kolor brązowy; u samic starszych odcień nasyca się głębokim brązem. Widoczne są również złote włosy na brzuchu i klatce piersiowej, krótsze niż u samców. Mają duże piersi i sutki, pełniące rolę identyfikacyjną.

Rokselana (Rhinopithecus roxellana).
Niedojrzałe samice

Samice niedojrzałe, czyli te między 3 i 4 rokiem życia są mniejsze od samic dorosłych; posiadają ok. 2/3 ich rozmiarów. Sierść jest brązowa, stopniowo przechodzi w złoto.

Młode

U młodych rokselan trudno rozpoznać płeć na podstawie zewnętrznych narządów płciowych, ponieważ są słabo rozwinięte. Dysponują jasnobrązowym umaszczeniem, wyraźnie różniącym się od futra rodziców.

Podobne artykuły

Znakiem rozpoznawczym gatunku jest mocno spłaszczony nos o szerokich nozdrzach, bezwłosa maska i jasnoniebieska skóra wokół oczu.

Rokselana (Rhinopithecus roxellana).

Dieta

Rokselana żywi się porostami, młodymi i dojrzałymi liśćmi, nasionami, owocami, ziołami, korą i kwiatami. Upodobania dietetyczne zmieniają się w zależności od pory roku. Ma to bowiem związek z dostępnością żywności w określonych miesiącach. Porosty dostępne są stale, ale liście, owoce, nasiona i kwiaty rosną z różnym natężeniem między kwietniem i listopadem. Oznacza to, że dieta zimowa rokselany opiera się przede wszystkim na porostach, ale również na korze, owadach, nasionach i… śniegu. Od maja do lipca dominują liście, natomiast miedzy sierpniem i październikiem przysmakiem są owoce, nasiona i oczywiście porosty. Latem i jesienią spożywane są także mszaki.

Preferuje pokarm znajdujący się na drzewach, dlatego większość czasu spędza w lasach wtórnych i pierwotnych, rzadko korzystając z buszów czy użytków zielonych. Choć lwią część życia spędza w koronach drzew, może zejść na ziemię, musi jednak uważać na drapieżniki takie jak: cyjony, wilki, mormi, tygrysy chińskie, lamparty, orły (zys), jastrzębie (jastrząb zwyczajny) i wiwery indyjskie.

Rokselana konkuruje o pokarm z pandą wielką i takinem.

Rokselana (Rhinopithecus roxellana).

Tryb życia

W okresie letnim rokselany tworzą ogromne stada składające z 200-600 osobników, zimą jednak w jednej grupie występuje 20-30 małp. Grupy te podzielone są na mniejsze wspólnoty rodzinne, w skład których wchodzi jeden dominujący samiec i ok. 4 samice z młodymi, co daje 5-10 osobników w jednej grupie rodzinnej. Spotyka się jednak grupy złożone z samych samic lub samych samców.

Choć między poszczególnymi rodzinami dochodzić może do konfrontacji, grupa zazwyczaj pełni rolę obrony młodych przed drapieżnikami – prawdopodobnie z tego powodu najmłodsze rokselany przebywają w centrum społeczności, otoczone osobnikami dorosłymi. Kiedy na horyzoncie pojawia się zagrożenie, młode koncentrowane są w środku grupy, a dorosłe samce wszczynają alarm. Reszta członków stada trzyma się blisko siebie, tworząc „tarczę” ochronną dla małych małp.

Rokselana (Rhinopithecus roxellana).

Niezbyt wiele wiadomo o cyklu dziennym rokselan, zauważono jednak, że zimą preferują nocny tryb życia, poza tym okresem wolą aktywność dzienną. Doba jest zazwyczaj podzielona na dwie części: w pierwszej (południe) małpy odpoczywają, w drugiej podróżują (ranek i popołudnie).

Dla przetrwania w niskich temperaturach w okresie zimowym kluczowe znaczenie ma utrzymanie ciepła, być może jest to drugi powód, dla którego małpy żyją w dużych oddziałach, choć do ochrony przed zimnem wystarczyłoby im grube futro.

Sypiają zazwyczaj w dolnych partiach koron drzew, na samych czubkach jest bowiem wietrznie i zimno. Nocą tworzą również większe grupy niż za dnia. Tworzą je zazwyczaj samice z innymi samicami oraz samice z młodymi, dorosłe samce czuwają na wypadek ataku drapieżnika.

Rokselana (Rhinopithecus roxellana).

Rozmnażanie

O kopulacji decyduje samica, która sygnalizuje swą gotowość do jej odbycia; świadczą o tym liczne odgłosy i pozycje. Gody mogą odbywać się w dowolnym miesiącu, jednak szczyt rozrodczy przypada na październik. Ciąża trwa 6-7 miesięcy, porody odbywają się zatem najliczniej od marca do czerwca.

Na świat przychodzi zazwyczaj jedno młode, choć czasem pojawiają się bliźnięta. Największą opiekę potomstwu zapewnia matka, ale inne samce i samice biorą udział w ochronie wszystkich noworodków z grupy. Samice dojrzewają płciowo w 4-5 roku życia, samce 2-3 lata później.

Rokselany (Rhinopithecus roxellana).

Szczegółowe dane i wymiary

Rokselana (Rhinopithecus roxellana)

  • Długość ciała bez ogona: 47-75 cm (samice: 47-52 cm; samce: 58-76 cm)
  • Długość ogona: 51-72 cm
  • Waga: samce: 15-17 kg, max. 39 kg, samice: 6,5-10 kg
  • Długość życia: ok. 23 lata w niewoli

Pomiędzy samcami i samicami występuje znaczący dymorfizm płciowy: samce są niemal dwukrotnie większe od samic; samice mają krótsze owłosienie.

Rokselana (Rhinopithecus roxellana).

Rokselana (Rhinopithecus roxellana) – ciekawostki

  • Rokselana jest endemicznym gatunkiem Chin.
  • Małpy te emitują szeroką gamę wokalizacji bez użycia warg i mięśni twarzy, podobnie do brzuchomówców.
  • Nazwa gatunku – „rokselana” odnosi się prawdopodobnie do domniemanej żony sułtana Imperium Osmańskiego, Sulejmana Wspaniałego, który rządził krajem w latach 1520-1566.
  • Zwyczajowa nazwa angielska rokselany to złota małpa z zadartym nosem 🙂
  • Rokselany przebywały w ogrodach zoologiczny w USA w San Francisco w roku 1985, a wcześniej w San Diego. Współcześnie, poza Chinami, małpy te przebywają jedynie w Japonii i Korei Południowej.
  • Gatunek jest zagrożony wyginięciem z powodu utraty siedlisk i usuwaniu martwych drzew, na których rozwijają się porosty – podstawa jego diety.
Rokselana (Rhinopithecus roxellana).

Polecamy:


Baza Dinozaurów

6 komentarzy

    1. To jest zależne od artykułu. Każdy artykuł poprzedzony jest procesem gromadzenia literatury (źródeł), czasami kontaktami z fachowcami w danej dziedzinie; do tego dochodzi proces pozyskania zdjęć oraz ich późniejszej obróbki. Artykuł trzeba wprowadzić i sformatować. To nie są zwykłe newsy jak w Onecie, które redaguje się na podstawie gotowych komunikatów w parę minut. To proces wymagający czasu. Niektóre artykuły np. historia wymierania gatunków czy zestawienia w których występuje charakterystyka wielu zwierząt to wiele dni pracy, inne jak charakterystyka rasy psa powstają zdecydowanie szybciej.

Skomentuj Redakcja DinoAnimals.pl Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button