REKIN WIELORYBI – NAJWIĘKSZA RYBA ŚWIATA

REKIN WIELORYBI (RHINOCODON TYPUS) – NAJWIĘKSZA RYBA ŚWIATA

20 metrów długości, 25 ton wagi – oto największa ryba świata – rekin wielorybi.

Każda era miała swojego olbrzyma. Dzisiaj również możemy pochwalić się kilkoma ogromnymi zwierzętami lądowymi (słonie afrykańskie), latającymi (harpie, pelikany, albatrosy) oraz wodnymi (płetwal błękitny). Skupiając się na przedstawicielach ostatniej grupy, warto zwrócić szczególną uwagę na rekina wielorybiego – największą rybę współczesnego świata, a jednocześnie jedno z najbardziej tajemniczych i najpiękniejszych stworzeń (nie)poznanych przez człowieka.

Systematyka

• Gromada: chrzęstnoszkieletowe
• Podgromada: spodouste
• Rząd: dywanokształtne
• Rodzina: Rhinocodontidae
• Rodzaj: Rhinocodon
• Gatunek: rekin wielorybi
  

Występowanie

Rekin wielorybi (Rhinocodon typus) nie należy do zwierząt przywiązanych do jednego obszaru – chętnie się przemieszcza. Określa się go mianem gatunku kosmopolitycznego – występuje w prawie wszystkich wodach tropikalnych i subtropikalnych, poza Morzem Śródziemnym. Spotkać go można na pełnym morzu/oceanie, jak również w strefach blisko rzek, w obszarach zimnych prądów morskich. Zaobserwowano, że te ogromne ryby pojawiają się cyklicznie w tych samych miejscach w określonych porach roku. Najprawdopodobniej wiąże się to z odnajdywaniem dużych ilości planktonu, którym się żywią oraz z okresem godowym.

Rekin wielorybi to prawdziwa atrakcja na zachodzie Australii. W tamtych okolicach nurkowie mogą popływać w towarzystwie tego łagodnego olbrzyma.

Rekin wielorybi przebywa głównie na obszarze między 30^o szerokości północnej, a 36,5^o szerokości południowej. Ryba ta pływa w większości ciepłych mórz i oceanów.

Rejony występowania

• Ocean Atlantycki
• Ocean Spokojny
• Ocean Indyjski
• Morze Arabskie
• Morze Czerwone

Przebywa także w płytkich wodach przybrzeżnych, w rejonie raf koralowych.

Tryb życia

Rekin wielorybi to indywidualista wśród reszty rekinów. Jego kuzyni z rzędu dywanokształtnych przebywają blisko dna lub na samym dnie. Rekin wielorybi wybrał jednak otwarte wody blisko powierzchni. Temperatura w tych obszarach wynosi 18 – 30^oC. Mimo swego trybu życia, rekin wielorybi potrafi zanurkować na duże głębokości – zanurzenie do głębokości 700 metrów nie stanowi dla niego problemu. Może pozostać w głębinie dość długo, dzięki czemu zdobywa sporo pożywienia.

W trakcie swych wędrówek rekin wielorybi pokonuje ogromne odległości. Dystans od punktu A do punktu B liczony jest w tysiącach kilometrów. Rekin potrzebuje kilku tygodni lub miesięcy na przepłynięcie tak dużych odległości. Nie posiedlibyśmy tej wiedzy bez użycia nadajników satelitarnych w rejonie wschodniej Azji.

Zauważono, że rekin wielorybi potrafi pokonać 3000 km w ciągu dwóch miesięcy. Jeden z osobników zaczął swą podróż w rejonie Filipin, by skończyć ją w Wietnamie. Zarejestrowano także przypadek rekina wielorybiego, który po przebyciu ponad 2000 km powrócił na „start” – do Malezji. Nie jest to jednak wielki wyczyn dla długodystansowca pokroju rekina wielorybiego, będącego w stanie pokonać nawet 12 000 km. Dzięki informacjom z nadajników ustalono również, że rekiny te zaczynają migrować po osiągnięciu odpowiednich rozmiarów – powyżej 5 metrów długości.

Rekiny wielorybie prowadzą samotniczy tryb życia. Są aktywne zarówno w dzień, jak i w nocy.

Charakterystyka

Wygląd.

Ubarwienie rekina wielorybiego wzbudza prawdziwy zachwyt. Powodem tego są piękne cętki, co ciekawe, bardzo systematycznie ułożone w rzędy. Grzbiet rekina może mieć barwę ciemnej szarości, brązu lub zieleni z domieszką delikatnej czerwieni. Cętki są z reguły żółte, białe i zielone. Brzuch jest biały lub zielonkawy. Kolor rekina zmienia się do osiągnięcia 4 metrów długości – wtedy ubarwienie zyskuje swoje ostateczne odcienie. Charakterystyczne cętki, ułożone niczym szachownica to indywidualny system symboli u każdego rekina wielorybiego.

Głowa ma spłaszczony kształt z szerokim otworem gębowym. Oczy są małe, zamykają się poprzez obrócenie i cofnięcie do wnętrza głowy. W okolicach nozdrzy rosną niewielkie wąsiki. Rekin wielorybi posiada 3 kile (zaostrzone krawędzie ciała) – jeden znajduje się po środku ciała, dwa mieszczą się na jego górnej części.

Rybę tę charakteryzuje również niebywale gruba skóra. Jest gumowata, a jej grubość wynosi około 10 cm.

Podobne artykuły

• 
  Bajkał – najgłębsze jezioro świata

  9 października 2018
• 
  Czaple (Ardeidae) – ptaki znad jezior

  3 listopada 2013
• 
  Park Narodowy Joshua Tree

  21 czerwca 2019
• 
  Rozmowy ptaków

  19 czerwca 2018

Cechy charakterystyczne

Ciało rekina wielorybiego ma opływowy kształt, a jego głowa jest spłaszczona. Szeroka paszcza położona jest na końcu głowy – inaczej niż np. u żarłacza białego, u którego paszcza jest nieco cofnięta. Płetwa grzbietowa, znajdująca się bliżej głowy jest większa od drugiej płetwy położonej bliżej ogona. Płetwa ogonowa ma kształt półksiężyca. Młode rekiny wielorybie charakteryzują się tym, że górna część płetwy ogonowej jest o wiele większa od dolnej części. Dorosły osobnik może osiągnąć od 15 do 20 metrów długości, choć są to jedynie wielkości przybliżone, ponieważ maksymalna długość tego rekina nie jest znana. Niektórzy badacze uważają, że rekin wielorybi może osiągać 20 metrów długości i ważyć ponad 25 000 kg. Są to jednak informacje niepotwierdzone.

Ta ogromna ryba posiada około 3000 małych, 6-milimetrowych zębów. Nie wykorzystuje ich jednak do pobierania pokarmu. Rekin wielorybi ma mały przełyk, więc nie jest w stanie połknąć „dużego zwierza”.

Linia boczna oraz ampułki Lorenziniego

Mimo, iż rekin wielorybi jest nieco odmienny od reszty swych drapieżnych kuzynów, posiada jednak wiele cech wspólnych – linię naboczną oraz ampułki Lorenziniego, czyli specjalne narządy zmysłów. Linia naboczna złożona jest z dwóch kanałów przebiegających wzdłuż ciała. Wewnątrz nich znajdują się komórki czuciowe. Narząd ten służy do wykrywania najmniejszych drgań wody. Dzięki temu, rekin potrafi określić wielkość, prędkość i położenie obiektu wywołującego te drgania. Ampułki Lorenziniego przeznaczone są do wykrywania zmian w polu elektrycznym.

Przypuszcza się również, że umożliwiają one badanie temperatury wody, jej zasolenie lub zmiany ciśnienia.

Pożywienie

Rekin wielorybi to jeden z trzech przedstawicieli rekinów, które żywią się planktonem. Poza nim, jada małe ryby, skorupiaki, czasem mątwy a nawet tuńczyki. Rekin wielorybi spożywa również plankton roślinny i inne podwodne rośliny.

Sposób pobierania pokarmu jest dosyć ciekawy – rekin może to robić na dwa sposoby: biernie lub czynnie. Płynąc pod powierzchnią wody, otwiera pysk – mówimy wtedy o odżywianiu biernym. Kiedy rekin chce pobierać pokarm aktywnie, zasysa wodę. Rekiny można spotkać na uczcie nawet o zmierzchu lub w nocy. Rekin ten ustawia się w pozycji pionowej z głową skierowaną ku górze, następnie porusza się cyklicznie, co 15-20 sekund, w górę i w dół,  zatrzymując się tuż pod powierzchnią wody. Woda wpływa wówczas z ogromną prędkością wraz z dużą ilością pokarmu do jego pyska

Rekin wyczuwa plankton dzięki bardzo dobrze rozwiniętemu aparatowi węchowemu, zlokalizowanemu z obu stron górnej wargi.

Rozmnażanie

Wiadomo na pewno, że rekin wielorybi należy do gatunku jajożyworodnego (ovoviviparia). Samica rodzi do 16 młodych rekinów. Zagadką pozostaje miejsce ich rozmnażania. Uważa się, iż z jednego miotu przeżywa ok. 10% młodych. Po przyjściu na świat, matka pozostawia je bez opieki. Ponieważ schwytano dotychczas niewiele młodych rekinów, nie są znane szczegóły ich dojrzewania. Powszechnie wiadomo, że młode rekiny wielorybie mają ok. 55 cm długości. Rekin wielorybi osiąga dojrzałość płciową ok. 25 roku życia. Bardzo późne osiągnięcie dojrzałości płciowej wpływa na zmniejszającą się liczebność tych ogromnych ryb.

Uważa się, że rekin wielorybi może dożyć 100, a nawet 150 lat. Podobnie jak najdłużej żyjące żółwie. Większość źródeł podaje jednak maksymalną długość jego życia na ok. 70 lat.

Szczegółowe dane/wymiary.

Rekin wielorybi (Rhinocodon typus)

• Długość: ok. 10-15 metrów (niepotwierdzone źródła podają nawet 20 metrów). Oficjalne pomiary – 12.65 m.
• Waga: 10-20 ton (niepotwierdzone źródła podają nawet 30 ton). Oficjalne pomiary – 13.6 tony.
• Długość życia: prawdopodobnie do 100 lat (większość źródeł podaje ok. 70 lat).
• Tryb życia: zazwyczaj samotnik, bardzo rzadko można obserwować całe stado składające się z kilku lub kilkudziesięciu osobników.
  

Rekin wielorybi – ciekawostki. Czy wiesz, że…

• W 2000 roku status rekina wielorybiego został określony jako „podatny na zagrożenia”.
• Rekin wielorybi należy do gatunków zagrożonych wyginięciem, dlatego też został objęty ochroną na terenie całego świata.
• Choć rekin wielorybi jest pod ochroną, na Filipinach i Tajwanie ciągle dochodzi do nielegalnych połowów tych ryb.
• Rocznie na Tajwanie zabija się ok. 100 rekinów wielorybich.
• Rekin wielorybi jest bardzo wrażliwy na zanieczyszczenia przemysłowe i inne szkodliwe działania człowieka.
• Rekin wielorybi to prawdziwa atrakcja na zachodzie Australii. W tamtych okolicach nurkowie mogą popływać w towarzystwie tego łagodnego olbrzyma.
• Rekin wielorybi to jedyny przedstawiciel rodziny Rhinocodontidae, a także jedyny przedstawiciel rekinokształtnych żyjący w otwartych wodach morskich i oceanicznych.
• Rekin wielorybi należy do bardzo małej grupy rekinów żywiących się planktonem. Poza nim, podobną dietę prowadzi długoszpar (Cetorhinus maximus) oraz Megachasma pelagios.
• Nie poznano dokładnie celu migracji rekinów wielorybich. Istnieją rejony, w których pojawiają się co roku, są również miejsca, do których przypływają, aby znaleźć więcej pożywienia.
• Stada rekinów wielorybich przypływają do określonych miejsc na wybrzeżach i mogą pozostać tam przez parę miesięcy.
• Nie wiadomo, czy w wędrówkach biorą udział wspólnie młode i stare osobniki.
• W ciągu godziny rekin wielorybi potrafi przefiltrować ok. 6 ton wody.
• Pomimo ogromnych rozmiarów i przynależności do rekinów, gatunek ten jest niesamowicie łagodny względem człowieka – to jedna z przyczyn łatwego poławiania rekina wielorybiego, gdyż nie ucieka na widok ludzi.

Polecamy:

• Rekiny
• Rekin ludojad
• Megalodon
• Rekiny – zabójcy z głębin
• Wieloryb – płetwal błękitny
• Płaszczka – Manta – Diabeł morski
• Delfiny
• Orka – postrach oceanów