Kania ruda, rdzawa (Milvus milvus).
Kania ruda jest jednym z najelegantszych ptaków drapieżnych w naszym kraju. Do 1850 roku była jednym z liczniejszych gatunków ptaków szponiastych występujących Polsce. Od końca XIX wieku, aż do połowy XX wieku ptaki te stały się w Polsce rzadkością.
Klasyfikacja.
- Gromada: ptaki
- Rząd: szponiaste
- Rodzina: jastrzębiowate
- Podrodzina: myszołowy
- Rodzaj: kanie
Wyróżniamy dwa podgatunki kani rudej:
- Kania czarna (Milvus milvus milvus) – nie mylić z kanią czarną, brunatną (Milvus migrans)
- Kania zielonoprzylądkowa (Milvus milvus fasciicauda)
Występowanie.
Zajmuje obszar Starego Świata (Europa, północna Afryka, Azja) oraz Wyspy Kanaryjskie i Wyspy Zielonego Przylądka. W Europie gniazduje w części zachodniej i środkowej, we wschodniej Anatolii aż do Morza Czarnego. Ma nieco bardziej ograniczony zasięg występowania niż kania czarna. W Polsce występuje od 600 do 1500 par lęgowych na terenach praktycznie wyłącznie na północno-wschodnich i zachodnich naszego kraju (Warmii i Mazury, Pomorze, północna część Dolnego Śląska i Wielkopolska).
Wspólne cechy zewnętrzne z kanią czarną.
Kanie charakteryzują się silnym, zagiętym haczykowato dziobem, ostrymi, mocnymi szponami i silnymi nogami. Ich skrzydła są rozłożyste, lekko zaokrąglone. W locie bardzo dobrze widać pojedyncze lotki, ponieważ są ułożone palczasto. Dzięki temu potrafią poruszać się w prądach wznoszących. Oczy są dosyć duże i przystosowane do namierzania ofiary z dużej odległości, dlatego kanie mogą pochwalić się świetnym wzrokiem.
Charakterystyka.
Gatunek zamieszkujący całą Europę oraz północno-zachodnią Afrykę. Dawniej przebywała jeszcze na obrzeżach północnego Iranu. Osobniki gniazdujące w północno-wschodniej i centralnej Europie zimują w Turcji. Miejscem przebywania są lasy liściaste, doliny i tereny podmokłe znajdujące się poniżej 800 m.n.p.m. Trzy największe populacje mieszczą się w Niemczech, Hiszpanii i Francji, ale liczba ta zmniejszyła się w ciągu 10 lat o ok. 20%.
Wygląd.
Ptak o dostojnym wyglądzie, ma długie skrzydła stworzone do lotu szybowcowego i długi rozwidlony ogon, pomagający skręcać i zmieniać kierunek w czasie lotu. Grzbiet, ogon i wierzch skrzydeł mają piękny, rudy kolor, lotki są natomiast czarne, spód skrzydeł przy lotkach jest biały.
Samce i samice mają praktycznie takie samo upierzenie, samice są jednak cięższe. Młode osobniki mają płowożółty brzuch i pierś. Wydają wysokie, piskliwe dźwięki, ale w przeciwieństwie do myszołowów mniej kwilą.
Pożywienie.
Żywią się głównie małymi ssakami (myszami, nornicami, ryjówkami, młodymi zającami, królikami). Nie pogardzą padliną owcy i ptaków. W ich diecie pojawiają się również ryby.
Polują również na żywe ptaki, małe gady i płazy. Ważną częścią diety, zwłaszcza wiosną, są dżdżownice. Jako padlinożercy, są szczególnie narażone na zatrucia pokarmowe, ponieważ martwe zwierzęta mogą być naszpikowane trutkami na lisy i wrony.
Kania ruda jest agresywnym ptakiem – potrafi zaatakować inne (większe od siebie) drapieżniki, aby odebrać im ofiarę.
Osiadłe, czy migrujące?
Ptaki osiadłe przez cały rok w Wielkiej Brytanii, ale wiele innych populacji tego gatunku migruje (np. szwedzka populacja zimuje w Hiszpanii). Na jednym terytorium gniazdowania może znajdować się do 5 gniazd.
Lęgi.
W budowę gniazda angażuje się zarówno samiec, jak i samica, którzy lokują je na 12 – 20 m nad ziemią. Do budowy wykorzystują gałązki, trawę i inne rośliny oraz owczą wełnę. W jednym lęgu pojawiają się 2 – 4 białe jaja składane w kwietniu lub maju. Samica wysiaduje je przez ok. 30 dni, w tym czasie samice zajmuje się dostarczaniem jej pokarmu. Po wykluciu pisklęta karmione są przez oboje rodziców przez kolejne 2 miesiące. Młode opuszczają gniazdo po ok. 50 dniach, natomiast dojrzałość płciową osiągają w 2 roku życia.
Populacja.
Światową populację kani rudej szacuje się na 19-25 tys. par lęgowych. Z tego na populację europejską przypada od ok 95%. W Polsce jak wspominano powyżej, mamy od 600 do 1,5 tys pa lęgowych.
Ochrona.
W Polsce Kania ruda, rdzawa (Milvus milvus) objęta jest ścisłą ochroną gatunkową.
Dane/Wymiary.
- Długość ciała: 60 – 66 cm
- Rozpiętość skrzydeł: 175 – 179 cm
- Masa: 0,8 – 1,2 g (samce), 1 – 1,3 kg (samice)
Kania ruda, rdzawa – ciekawostki.
- Niezmiernie rzadko na świat przychodzą białe kanie rude. Leucystyczne (nie mylić z albinizmem) pisklęta stanowią ok. 1% walijskiej populacji, ale osobniki takie mają małe szanse na przetrwanie.
- W sytuacji zagrożenia matka daje znać swoim pisklętom, które reagują tanatozą. Jest to reakcja obronna, dzięki której młode wygląda jak martwe. Technika jest na tyle skuteczna, że nawet lis daje się na nią „nabrać”.
Polecamy.
