Grindwal (Globicephala melas)

Grindwal (Globicephala melas)

Choć grindwal należy do rodziny delfinowatych, pod względem zachowania bliżej mu jednak do wielorybów. Już na pierwszy rzut oka ten przedstawiciel delfinowatych wyróżnia się na tle innych krewnych.

Butlonosy, delfiny pacyficzne czy białobokie posiadają nieco wydłużone dzioby i lekko zaokrąglone czoła. Krótkim pyskiem i bulwiastą głową grindwal przypomina natomiast białuchę. Dowiedzmy się więcej o wyglądzie i zwyczajach ssaka zamieszkującego zimne wody naszej planety.

Klasyfikacja

• Gromada: ssaki
• Rząd: walenie
• Podrząd: zębowce
• Rodzina: delfinowate
• Rodzaj: Globicephala
• Gatunek: grindwal

Występowanie

Grindwal preferuje zimne wody klimatu umiarkowanego i okołobiegunowego na obu półkulach. Zapuszcza się do wód brytyjskich. Między czerwcem i wrześniem pojawia się w wodach przybrzeżnych północnej Szkocji i zachodniej Irlandii, od listopada do stycznia spotykany jest w południowych wodach Wysp Brytyjskich, m.in. w Kanale La Manche. W północnym Pacyfiku uznany jest za gatunek wymarły.

Populacja północna zajmuje Ocean Atlantycki w okolicach Grenlandii, Islandii, jak również Morze Północne i Barentsa. Populacja południowa pływa w Oceanie Atlantyckim, południowym Pacyfiku aż do Australii i Nowej Zelandii.

Charakterystyka

Wygląd

Najbardziej charakterystyczną cechą gatunku jest duża, bulwiasta głowa wyposażona w melon – narząd umożliwiający echolokację. Ciało pokrywa czarna skóra z jaśniejszymi wzorami na grzbiecie oraz części brzusznej. Na środku grzbietu wyrasta stercząca, sztywna płetwa. Sercowata płetwa ogonowa ulokowana jest w poziomie, a długie płetwy piersiowe są cienkie i sierpowate.

Samce osiągać mogą maksymalnie 8 m długości, średnio jednak dochodzą do 6 m. Samice mierzą maksymalnie 6 m długości, ale średnio ich długość wynosi 4,8 m. Waga samców dochodzi do 3,8 t, samic natomiast do 1,8 t. Osiągnięcie dojrzałości płciowej ma ścisły związek z długością ciała; samice są w pełni gotowe do rozmnażania po osiągnięciu ok. 3,7 m (czyli w ok. 6-7 roku życia), samce natomiast dojrzewają po przekroczeniu 4,5 m długości (ok. 12 roku życia).

Dieta

Grindwal żywi się głównie mięczakami (głowonogami) i rybami. Dziennie musi zjeść 34-50 kg pokarmu, aby sprawnie funkcjonować. Do ulubionych ryb grindwala zalicza się śledź atlantycki, skarp, dorsz i makrela. Grupy tych waleni często pływają w pobliżu poławiaczy, którzy chętnie dzielą się łupem.

Zachowanie

Grindwal to zwierzę podróżujące przez cały rok. Przejawia ponadto wiele społecznych zachowań: pływa i żyje w dużych grupach. Na jedną taką wspólnotę składa się 10-50 osobników, choć spotyka się stada liczące ponad 1000 tych waleni. Grupy składają się zarówno z samców, jak i samic, zwykle jednak ilościowo dominują samice. Powodem takiego stanu rzeczy jest prawdopodobnie wyższy wskaźnik śmiertelności wśród samców oraz tendencja młodocianych osobników męskich do opuszczania grup macierzystych.

Jako zwierzę bardzo aktywne chętnie pokazuje swoje możliwości pływackie. Unosi pionowo przednią część tułowia nad zwierciadło wody oraz uderza płetwą ogonową o jej powierzchnię. Zarówno osobniki dorosłe, jak i niedojrzałe z zamiłowaniem uskuteczniają podobne działania.

Często całe grupy rodzinne grindwali wypływają na brzeg. Mają bowiem silne więzy rodzinne oraz tendencję do naśladowania innych osobników. Ponadto matka może pozostawiać pod opieką innej samicy swoje młode, aby w tym samym czasie wyruszyć na polowanie.

Komunikacja

Grindwal emituje wiele gwizdów, które przerywa na czas odpoczynku. Kiedy czuje się jednak zaniepokojony lub poluje, gwizdy nasilają się. Można go usłyszeć również w czasie grupowego migrowania. Gwizdy te są elementem echolokacji, dzięki której ssak zdobywa orientację w przestrzeni.

Rozmnażanie

Grindwale zalecają się do osobników spoza wspólnoty. Samce stają się wtedy agresywne – mogą „trykać się” melonami niczym kozły swymi rogami. Zarówno samce, jak i samice mogą kopulować z wieloma partnerami.

Nie istnieją sztywne ramy czasowe, w jakich odbywa się sezon godowy. Szczyt rozrodczy przypada jednak na wiosnę i wczesne lato (od kwietnia do czerwca). Ciąża trwa ok. 16 miesięcy, po której na świat przychodzi w pełni ukształtowany jedynak.

„Malec” waży ok. 100 kg i mierzy ok. 1,8 m długości. Mlekiem matki żywi się do 23-27 miesiąca życia, samica jednak rodzi kolejne cielę dopiero po ok. 4–letniej przerwie. Do momentu osiągnięcia dojrzałości młode znajduje się pod opieką samicy. Kiedy staje się gotowe do rozmnażania, opuszcza rodzinną grupę w poszukiwaniu następnej.

Szczegółowe dane

Grindwal (Globicephala melas)

• Długość ciała: samce 4-7,6 m (max. 8 m), samice 3-5,6 m (max. 6 m)
• Waga: 1,8-3,8 t
• Długość życia: 46-60 lat

Grindwal (Globicephala melas) – ciekawostki

• Nazwa rodzajowa – Globicephala – pochodzi od łacińskich słów tworzących określenie „okrągła głowa”. Nazwa ta odnosi się zatem do kształtu głowy grindwala.
• Charakterystyczna bulwa na głowie nie występuje u cieląt. Stopniowo „dojrzewa”, a pełne rozmiary osiąga wraz dorastaniem walenia.
• Dźwięki wykorzystywane w echolokacji mogą osiągać częstotliwość 3-18 kHz. Waleń emituje je 14-40 razy na minutę.
• Grindwale lubią wchodzić w interakcje z innymi gatunkami waleni, np. z delfinem szarym (Grampus griseus), delfinem białobokim (Lagenorhynchus acutus) i butlonosem (Tursiops truncatus).
• Choć grindwal należy do rodziny delfinowatych, pod względem zachowania bliżej mu jednak do wielorybów (bardzo dużych waleni, głównie fiszbinowców).
• Głównym drapieżnikiem grindwala jest człowiek. Ludzie, głównie z Wysp Owczych, poławiają go masowo dla mięsa.
  

Polecamy

• Walenie
• Wieloryby
• Delfiny
• Zwierzęta morskie