Dziki indyk (Meleagris gallopavo)

Indyk zwyczajny, indyk dziki, indyk (Meleagris gallopavo)

Pochodzi z Ameryki Północnej, ale w języku angielskim nosi nazwę turkey (in. „Turcja”). Określenie to zawdzięcza prawdopodobnie udomowionym indykom, importowanym do Wielkiej Brytanii statkami pochodzącymi z Bliskiego Wschodu, należącymi jednak do Hiszpanów. W ten oto sposób Brytyjczycy powiązali indyka z Turcją, nadając mu nazwę turkey. Czego jeszcze możemy dowiedzieć się o ptaku, którego większość z nas kojarzy tylko z uroczystym obiadem i Świętem Dziękczynienia?

Klasyfikacja

• Gromada: ptaki
• Rząd: grzebiące / kuraki
• Rodzina: kurowate
• Rodzaj: Meleagris
• Gatunek: indyk dziki

Podgatunki:

Meleagris gallopavo gallopavo

Pochodzi z Meksyku i krajów ulokowanych na południe od niego. W Europie pojawił się w wieku XVI dzięki Hiszpanom, którzy przywieźli indyki z podróży po Ameryce. Od 2010 podgatunek klasyfikowany jest jako zagrożony wyginięciem w stopniu krytycznym.

Meleagris gallopavo mexicana

Domem tego podgatunku są góry północnego Meksyku, Arizona i Nowy Meksyk. Jest największy spośród wszystkich podgatunków indyka: posiada dłuższe nogi, większe stopy i dłuższe pióra ogonowe. Na ciele dominuje kolor miedziany i zielonozłoty.

Meleagris gallopavo merriami

Występuje w okolicach Gór Skalistych i sąsiadujących z nimi preriami w Wyoming, Montanie, Dakocie Południowej. Spotykany również w Nowym Meksyku i Arizonie.

Meleagris gallopavo intermedia

Podgatunek charakterystyczny dla stanu Teksas, Oklahoma, Kansas, Nowy Meksyk, Kolorado i Oregon. Sztucznie wprowadzony został na tereny środkowej i zachodniej Kalifornii, w przeszłości także na Hawajach.

Meleagris gallopavo silvestris

Pierwszy dziki indyk spotkany przez europejskich purytanów – założycieli Jamestown. Jest to najcięższy podgatunek indyka – samce osiągają wagę nawet 14 kg i wysokość 120 cm. Naturalny zasięg podgatunku obejmuje całą wschodnią część USA, w tym Maine, Florydę, Michigan, Illinois, Missouri. W Kanadzie przebywa na terenach Manitoba, Ontario, Quebec, Prowincji Morskich.

Meleagris gallopavo osceola

Najliczniej przebywa na Półwyspie Floryda. Nazwa naukowa pochodzi od imienia wodza Seminolów – Osceola.

Siedliska

Indyk dziki preferuje lasy liściaste i mieszane, a także różnego rodzaju pastwiska: pola, sady, czasem mokradła, wrzosowiska. Indyk potrafi przystosować się niemal do każdego siedliska porośniętego gęstą roślinnością i bogatego w różnego rodzaju nory i zagłębienia.

Charakterystyka

Wygląd

Dorosłe osobniki męskie pokryte są długimi, czarnymi i ciemnobrązowymi piórami o miedzianym poblasku. Nogi mogą być czerwonożółte lub szarozielone. Samce mają czerwonawą głowę, gardło oraz szyjne korale, zwane naukowo przydatkami głowowymi. Kiedy samiec jest podekscytowany, mięsista narośl na dziobie powiększa się, a naga skóra głowy i korale napływają krwią – w takiej odsłonie indykowi praktycznie nie widać oczu i dzioba. Skóra na głowie również zmienia barwy – na co dzień ma kolor biały lub niebieskawy, kiedy jednak ptaka poniosą emocje, staje się ona intensywnie czerwona.

Podobnie jak w przypadku kogutów i samców pawia, indyki płci męskiej są większe i barwniejsze od samic. Ogon samca jest bardzo długi, rozłożony przypomina półokrągły wachlarz, pióra skrzydeł są błyszczące. Praktycznie wszystkie pióra mają jednak białe prążki. Samice, zwane kurami, mają upierzenie brązowoszare.

Nogi wyposażone są w 3 palce przednie, z tylnej części stępu wystaje natomiast jeden palec.

Wymiary

Samce ważą zazwyczaj 5-11 kg i mierzą 100-125 cm długości. Samice natomiast osiągają zaledwie 2,5-5,4 kg wagi, a długość ciała mieści się w przedziale 76-95 cm. Mimo sporych gabarytów, indyk dziki jest raczej lżejszy od ptaków wodnych, takich jak łabędzie, osiągające nawet 17 kg (rekord 23 kg). Nie ma również w sobie tyle gracji.

Dieta

Indyk to ptak wszystkożerny. Może jeść z ziemi, krzewów i małych drzew. Przepada za żołędziami i orzechami, może jednak spożywać też trawy, nasiona, owoce, korzenie, a nawet owady. Od czasu do czasu zdarza mu się zapolować na węża, jaszczurkę czy małego płaza. Pisklęta spożywają tylko owady, owoce i nasiona. Dorosłe osobniki najchętniej żerują wczesnym rankiem i późnym popołudniem.

Lot

Mimo dużej wagi, indyk dziki potrafi latać (w przeciwieństwie do indyka domowego). Zwykle lata jednak nisko nad ziemią, nie dalej niż 400 m. Ten sposób latania to prawdopodobnie forma przystosowawcza do życia w gęstych lasach i na zarośniętych terenach.

Rozmnażanie

Samce są poligamistami – kopulują z tyloma kurami, z iloma mogą. Aby przyciągnąć do siebie partnerkę, nadymają się, rozkładają pióra ogonowe i rozpościerają skrzydła. Przechadzają się wtedy dumnie w pobliżu samicy, aby ją zainteresować swymi możliwościami fizycznymi. Emitują także rozmaite dźwięki, w tym gulgot, mające na celu pokazanie swej dominującej pozycji.

Zaloty rozpoczynają się w marcu lub kwietniu, czyli w czasie gdy obie płcie przebywają na jednym terenie.

Po kopulacji samice poszukują miejsc do złożenia jaj. Gniazda to zazwyczaj płytkie ziemne zagłębienia, przykryte roślinnością kamuflującą lęgowisko. Kiedy przyszła matka znajdzie odpowiednie miejsce, składa w nim 10-14 jaj, zwykle jedno dziennie. Wysiaduje je przez ok. 28 dni. Pisklęta są zagniazdownikami – oznacza to, że bardzo szybko po wykluciu (12-24 godziny) opuszczają gniazdo.

Szczegółowe dane

Indyk zwyczajny, dziki (Meleagris gallopavo)

• Długość ciała: samce 100-125 cm, samice 76-95 cm
• Rozpiętość skrzydeł: 120-140 cm
• Waga: samce 5-11 kg (rekord 16,85 kg), samice 2,5-5,4 kg
• Długość dzioba: 2-3,2 cm
• Długość stępu: 9,7-19,1 cm
• Długość ogona: 24,5-50,5 cm
• Długość życia: 3-4 lata na wolności

Indyk dziki (Meleagris gallopavo) – ciekawostki

• Indyk dziki ma 5000-6000 piór.
• Największy znany samiec dzikiego indyka ważył 16,85 kg. Czasem spotyka się osobniki ważące prawie 14 kg.
• Indyk dziki to najcięższy ptak grzebiący.
• Indyk dziki jest jednym z najcięższych ptaków (pod względem wagi maksymalnej) w Ameryce Północnej.
• Mimo że indyk dziki jest ptakiem dużym i silnym, posiada wielu wrogów naturalnych. Zaliczamy do nich: lisy, szopy, węże, rysie, orły, wilki. Czołowym drapieżnikiem indyka dzikiego jest jednak człowiek.

Polecamy

• Ptaki
• Ptaki nielotne