Bażant szlachetny, pospolity.

Bażant szlachetny, zwyczajny, pospolity, właściwy (Phasianus colchicus).

Bażanty to wyjątkowo ubarwione ptaki, które swoim różnokolorowym upierzeniem wzbudzają zachwyt wielu osób. Choć niektórzy, traktują je głównie jako ptactwo ozdobne, dla wielu osób stanowią one zwierzynę łowną, będącą niezwykle atrakcyjnym celem polowania. To właśnie dlatego, bażanty stały się niezwykle płochliwe, a bliskość człowieka powoduje ich natychmiastową ucieczkę.

Nazwa.

Bażant szlachetny (Phasianus colchicus) ma w Polsce szereg nazw, do których możemy zaliczyć następujące: bażant, bażant szlachetny, bażant łowny, bażant kolchijski, bażant zwyczajny, bażant pospolity, bażant obrożny, bażant właściwy.

Klasyfikacja.

• Gromada: ptaki (Aves)
• Rząd: grzebiące (Galliformes)
• Rodzina: kurowate (Phasianidae)
• Rodzaj: Phasianus
• Gatunek: bażant (Phasianus colchicus)

Wyróżnia się około 30 podgatunków bażanta, które dzieli się na 5 lub 6 grup w zależności od klasyfikacji. Głównym kryterium podziału są zmiany w barwie upierzenia.

Występowanie.

Bażanty to ptaki rodzime dla Azji Środkowej i Południowo-Wschodniej. To właśnie na tym obszarze dochodziło do rozprzestrzeniania się i powstawania nowych gatunków – głównie ze względu na wzmożoną działalność człowieka w tym zakresie. Bażanty to bowiem niezwykle popularne ptaki łowne, które właśnie przez to zostały wprowadzone w wiele miejsc na świecie.

Sztuczna introdukcja powiodła się także w Nowej Zelandii, Hawajach i Japonii.

Środowisko naturalne.

Bażant to jedyny kurak, który bez problemu potrafi zaadaptować się do bardzo różnych warunków środowiskowych – z tego powodu udało się sztucznie wprowadzić tego ptaka na tak odmienne od siebie tereny.

Występuje on głównie na otwartych terenach nizinnych. Można go spotkać więc na skrajach pół, szuwarach, świetlistych lasach, polach z zakrzewionymi miedzami, śródpolnych krzewach, a także obszarach znajdujących się blisko wody, jak zarośla przy stawach, rzekach i mokradłach. Zimą chowa się wśród wysokich trzcin, które chronią go przez wiatrem.

Bażanty mogą zamieszkiwać także tereny znajdujące się blisko ludzkich zabudowań.

Cechy charakterystyczne.

Bażant to ptak podobny wielkością do kury, posiadający jednak długi i wąski ogon. Najbardziej charakterystyczną cechą bażantów jest oczywiście ich niezwykle kolorowe ubarwienie, powodujące, że są one czasem hodowane jako ptactwo ozdobne.

Takim ekstrawaganckim ubarwieniem mogą pochwalić się jednak tylko samce. Samice mają pióra o barwie o wiele bardziej stonowanej. Przybierają one kolor piaskowy lub jasnobrązowy z ciemniejszymi plamkami na całym ciele. Krótszy u żeńskich osobników jest także ogon.

Dieta.

Bażanty są to ptaki grzebiące, a skład ich diety zależy głównie od pory roku i terytorium, na jakim się znajdują. W pożywieniu tych zwierząt zimą i po zbiorach zbóż latem przeważa pokarm roślinny – nasiona, owoce, korzonki, a także zielone części roślin. W ciepłych okresach ich dieta wzbogacona zostaje także o owady: dżdżownice, mrówki, ślimaki czy stonkę ziemniaczaną.

Czasem ich posiłkiem stają się także żaby, niewielkie gryzonie, a także padlina.

Bażanty swój pokarm zdobywają głównie grzebiąc w ziemi i wydłubując z niej jedzenie dziobem.

Tryb życia.

Bażanty to ptaki stadne, tworzące luźne grupy – głównie w sezonach zimowych, gdzie wiele osobników na raz chroni się w trzcinach lub wysokich zaroślach. Na terenach, gdzie ludzie powszechnie na nie polują, są bardzo nieśmiałe i strachliwe, ponieważ kojarzą człowieka z niebezpieczeństwem.

Bażanty mogą latać na niewielkie dystanse, choć wolą biegać. Kiedy jednak coś je wystraszy, w mgnieniu oka  mogą poderwać się w powietrze. Zwykła prędkość ich lotu to od 43 do 61 km/h, ale gdy są ścigane mogą latać z szybkością sięgającą 90 km/h.

Bażant nie jest ptakiem migrującym.

Rozmnażanie i rozwój.

Gody u bażantów rozpoczynają się wiosną. Samiec zwabia wówczas samicę głośnymi dźwiękami i prezentacją swojego kolorowego upierzenia. Męskie osobniki mogą prowadzić ze sobą walki, ale zwykle nie są one zbyt niebezpieczne. Rzadko zdarza się, aby bażanty tworzyły monogamiczne pary – jeden samiec może być mieć wiele partnerek.

Gniazda bażantów przybierają formę dołków w ziemi, które przykrywane są trawą.

Samica znosi zazwyczaj od 10 do 12 jajek. Robi to zazwyczaj raz w roku, jednak jeśli gniazdo zostanie w tym czasie zniszczone, może znieść je po raz drugi, a nawet trzeci. Okres wysiadywania jaj wynosi od 23 do 26 dni.

Młodymi opiekuje się tylko samica, jednak bardzo szybko zaczynają one radzić sobie samodzielnie. W wieku 12 dni potrafią już podlatywać, a także samodzielnie szukać pożywienia. Mimo tego matka sprawuje nad nimi opiekę przez około 2 miesięcy.

Wymiary.

U bażantów dymorfizm płciowy jest silnie zaznaczony nie tylko w upierzeniu – widać go także w rozmiarach ciała. Samice są mniejsze i lżejsze niż samce. Różnica w długości między płciami wynika głównie z długości ogona.

• Długość ciała: samice – od 53 do 63 centymetrów, samce – od 75 do 89 centymetrów
• Długość ogona: do 50 centymetrów (u samców)
• Rozpiętość skrzydeł: od 70 do 90 centymetrów
• Waga: samice – od 545 do 1450 gram; samce – od 770 do 1990 gram

Bażanty – ciekawostki.

Bażant to zwierzyna łowna, jednak w okresie od 1 października do końca lutego nie wolno na niego polować.