Park Narodowy Yellowstone

Park Narodowy Yellowstone

Na początku wieku XIX przybyli w tamte rejony biali ludzie nie mogli do końca uwierzyć w to, co widzą. Ich oczom ukazywały się bowiem zjawiska, których próżno szukać gdzie indziej. Historie o parujących jeziorach czy gorących strumieniach wody traktowano często jak wymysł. Dopiero liczne ekspedycje na tereny dzisiejszego Parku Narodowego Yellowstone pokazały, że pierwsi odkrywcy tego miejsca nie mieli urojeń, gdy mówili np. o jeziorze w kolorach tęczy czy skamieniałych drzewach (będących wynikiem petryfikacji drewna – przemiany materiału organicznego w skamielinę).

O atrakcjach przyrodniczych PN Yellowstone można stworzyć grubą książkę. My postaraliśmy się zamknąć temat w jednym artykule mając przy tym świadomość, że nie został on wyczerpany. Zapraszamy na wyprawę do Yellowstone.

Lokalizacja

Rozległy obszar parku leży na granicy 3 stanów Ameryki Północnej: Wyoming, Montany i Idaho. Większość jego terytoriów (ok. 96 %) znajduje się w Wyoming.

Obszar

Powierzchnia Parku Narodowego Yellowstone sięga ponad 8980 km² (dla porównania, największy park narodowy w Polsce – Biebrzański Park Narodowy – zajmuje powierzchnię ok. 592 km²).

Historia Yellowstone

Jak dowodzą znaleziska paleontologiczne w postaci kamiennych grotów strzał, teren dzisiejszego Parku Narodowego Yellowstone był domem dla Indian od co najmniej 11 000 lat.

Ekspedycje naukowe w tamtejsze okolice odbywały się od początku wieku XIX. Między 1807 a 1808 r. niejaki John Colter (członek ekspedycji Lewisa i Clarka, który opuścił szeregi grupy) wędruje przez część ziem dzisiaj należących do Parku. Odkrywa obszar geotermalny na północno-wschodnich terenach, w pobliżu wodospadu Tower Fall. Wtedy i wiele lat później niezwykłe zjawiska przyrodnicze, takie jak parujące rzeki, skamieniałe drzewa czy wrzące błota uznawane były za coś mitycznego, nieziemskiego.

W drugiej połowie XIX w. (1856) tzw. człowiek gór – James Bridger – pisał o wrzących źródłach, gejzerach i żółtych skałach. Jego opowieści nie były jednak traktowane poważnie, gdyż on sam posiadał opinię bajkopisarza. W roku 1859 rozpoczęła się ekspedycja Raynoldsa (zleceniodawcą ekspedycji była US Army), która przez 2 lata badała północne rejony Gór Skalistych. Choć ciężki wiosenny śnieg znacznie utrudniał podróżowanie, ekspedycja Raynoldsa uznawana jest za pierwszą, która weszła na teren Yellowstone.

Ekspedycje

Pierwsza, ukierunkowana na dokładne zbadanie Yellowstone wyprawa miała miejsce kilka lat później, bo w roku 1869. Nosi ona miano ekspedycji Cooka, Folsoma i Petersona (ang. The Cook–Folsom–Peterson Expedition). W 1870 roku dalszy ciąg badań przeprowadziła jednak już inna ekspedycja – Washburna, Langforda i Doane’a (ang. Washburn–Langford–Doane Expedition), będąca pod eskortą US Army. Po miesiącu badań i pobieraniu próbek jeden z członków ekspedycji, niejaki Cornelius Hedges, zaproponował, aby region ten otrzymał miano parku narodowego.

W roku 1871 doszło do przełomowej ekspedycji geologicznej Haydena (ang. The Hayden Geological Survey of 1871). Na jej podstawie powstał obszerny raport wzbogacony o liczne ilustracje. Pomógł on przekonać Kongres do nadania Yellowstone statusu parku narodowego. 1 marca 1872 r. osiemnasty prezydent Stanów Zjednoczonych – Ulysses S. Grant – podpisał tzw. The Act of Dedication, tworząc tym samym Park Narodowy Yellowstone.

Dlaczego „Yellowstone”?

Pod koniec wieku XVIII francuscy traperzy nazwali rzekę (dzisiaj nazywaną Yellowstone) Roche Jaune. Nazwa ta jest prawdopodobnie tłumaczeniem z indiańskiego języka hidatsa Mi tsi a-da-zi, oznaczająca „rzeka żółtych skał”. Traperzy amerykańscy stworzyli na tej podstawie własną nazwę – Yellow Stone („Żółty Kamień”). Podejrzewa się, że nazwa ta odnosi się przede wszystkich do żółtych skał w Wielkim Kanionie Yellowstone.

Fauna i flora

Fauna

Yellowstone jest największym i najbardziej znanym siedliskiem współczesnej megafauny w kontynentalnej części Stanów Zjednoczonych. W obrębie parku żyje ok. 60 gatunków dużych ssaków m.in. wilki, kojoty, owce kanadyjskie, rysie kanadyjskie, pumy, niebywale rzadko spotykane niedźwiedzie grizzly i rosomaki, jelenie kanadyjskie i bizony amerykańskie. Dla tych ostatnich Park Narodowy Yellowstone jest równocześnie jednym z ostatnich schronień w USA.

Poza ssakami, spotyka się 311 gatunków ptaków, spośród których prawie 50% gniazduje na terenie parku. Od roku 1999 zarejestrowano 26 par lęgowych bielika amerykańskiego. Do rzadkich gatunków zaliczamy: kaczkę wzorzystą, łabędzia trąbiącego, rybołowa, nura lodowca i żurawia krzykliwego – jednego z najtrudniej uchwytnych ptaków na świecie.

Wody Yellowstone są siedliskiem 18 gatunków ryb. Do najbardziej charakterystycznych dla parku przedstawicieli gromady zaliczamy podgatunek łososia Clarka (Oncorhynchus clarkii bouvieri), w języku angielskim noszącego nazwę Yellowstone cutthroat trout.

Poza tym doliczono się 6 gatunków gadów, w tym grzechotnika preriowego i żółwia malowanego. Obok gadów spotyka się również 4 gatunki płazów.

Flora

Prawie 2000 gatunków drzew i innych roślin naczyniowych to rodzime dla parku gatunki. Za rośliny sztucznie wprowadzone uznaje się prawie 200 gatunków. Na florę Yellowstone składają się sosny wydmowe, stanowiące ok. 80% całkowitej powierzchni lasów. Innymi przedstawicielami drzew iglastych są: jedlica sina, jodła górska i Pinus albicaulis. Najczęściej występującymi gatunkami liściastymi są natomiast rozłożyste wierzby i wysokie topole osikowe o niemal białej korze.

Nie może również zabraknąć roślin kwiatowych, kwitnących z reguły od maja do września. Dziwaczkowate z gatunku Abronia ammophila, przypominające kule uformowane z drobnych kwiatków, to rośliny unikalne dla PN Yellowstone.

Gejzery, wulkany i gorące źródła, czyli esencja Yellowstone

Patrząc na niezwykłe zjawiska zachodzące w Yellowstone można nieśmiało sądzić, że u zarania dziejów nasza planeta doświadczała podobnych procesów. Wybuchające gejzery, parujące gorące źródła i niespokojny superwulkan pod powierzchnią ziemi pokazują nam, że wnętrze Błękitnej Planety nadal pulsuje życiem.

Przebywając na terenie Yellowstone można poczuć siłę i nieograniczoną moc przyrody, odnaleźć swoje własne korzenie i przez to zjednoczyć się ze światem. Zjednoczenie to przychodzi niemal samoistnie, choć wielu odwiedzających nie zdaje sobie z tego sprawy. Jest to ponadto jedno z tych miejsc, w których możemy być wyłącznie biernymi obserwatorami. Tych najciekawszych zjawisk nie możemy bowiem dotknąć, a jedynie pozwolić im istnieć, dziękując przy tym za obejrzenie nigdy nieprzerwanego spektaklu Matki Natury.

Czynny superwulkan

Yellowstone położone jest w miejscu specyficznym tektonicznie, stąd istnienie takich zjawisk jak Kaldera Yellowstone, zwana superwulkanem. Kaldera to duże zagłębienie wulkanu, powstałe w wyniku gwałtownej, silnej eksplozji, niszczącej charakterystyczny stożek wulkaniczny.

Kaldera Yellowstone znajduje się pod powierzchnią ziemi. Komora wulkaniczna (zbiornik magmy) mierzy ok. 60 km długości, 29 km szerokości i 5-12 km głębokości. Kaldera powstała wskutek potężnej erupcji, która miała miejsce ok. 640 000 lat temu. Do atmosfery dostało się wtedy ok. 1000 km³ popiołu, skał i materiałów piroklastycznych.

Do podobnych, choć mniejszych erupcji doszło także 2,1 mln lat temu i 1,3 mln lat temu. Każda z tych erupcji wyrzuciła ogromne ilości materiału wulkanicznego, spadającego setki kilometrów dalej. Popiół oraz gazy wulkaniczne uwalniane do atmosfery były prawdopodobnie jedną z przyczyn zmian pogodowych na świecie oraz wyginięcia niektórych gatunków zwierząt, głównie na terenie Ameryki Północnej.

Tęczowe jezioro

Największe gorące źródło (a raczej grupa źródeł, tworząca swoistego rodzaju basen) w Stanach Zjednoczonych (i trzecie co do wielkości na świecie) znajduje się w PN Yellowstone. Nosi ono nazwę Grand Prismatic Spring i charakteryzuje się bajecznymi wręcz kolorami, zwłaszcza w okresie wiosennym.

Twórcami owych kolorów są… bakterie, a dokładniej sinice oraz archeony, formujące tzw. biofilm – błonę biologiczną. Latem powłoka ta nabiera odcienia pomarańczowego i czerwonego, natomiast zimą jest zazwyczaj ciemnozielona. Centralna część basenu wypełniona jest sterylną wodą, bowiem panują tam bardzo wysokie temperatury, dochodzące do +70^o C. Nad Grand Prismatic Spring zbudowano drewniane kładki, aby turyści mogli z bliska podziwiać nietykalne piękno.

Gejzery

W PN Yellowstone podziwiać można gejzery, a jednym z najbardziej znanych jest Old Faithful, ulokowany w kompleksach geotermalnych Yellowstone. W tym samym miejscu położone są inne gejzery: Beehive Geyser, Castle Geyser czy Lion Geyser.

Na terenie parku znajduje się największy (najwyższy) aktywny gejzer na świecie – Steamboat Geyser. W czasie największych wyrzutów fontanna gorącej wody sięgać może ponad 90 m wysokości. Częściej jednak mamy do czynienia z erupcjami mniejszymi, sięgającymi 3-5 m.

Na terenie Yellowstone istnieje co najmniej 10 000 obiektów geotermalnych, więc wypisane powyżej są jedynie niewielkim procentem bogatego, złożonego systemu.

Aktywności dla turystów

Park Narodowy Yellowstone oferuje kilka sposobów na aktywne spędzanie czasu. Po przyjeździe na miejsce można oddać się wędkarstwu, pieszym wędrówkom, pływaniu łódką, zwiedzaniu. Utwardzone drogi umożliwiają dojście do obszarów geotermalnych, wodospadów i jezior. Zimą turyści mogą poruszać się po parku specjalnymi pojazdami pasażerskimi lub skuterami śnieżnymi.

Szczegółowe dane

Park Narodowy Yellowstone

• Powierzchnia parku: ponad 8980 km²
• Rok założenia: 1872 (pierwszy park narodowy w USA i prawdopodobnie pierwszy na świecie)

Główne atrakcje:

• Gejzery, m.in. Steamboat Geyser – najwyższy czynny gejzer na świecie
• Gorące źródła, m.in. basen Grand Prismatic Spring
• Wielki Kanion Yellowstone, osiągający ok. 39 km długości, 240-370 m głębokości i 0,4-1,21 km szerokości
• Jezioro Yellowstone – największe jezioro w Parku Narodowym. Zajmuje powierzchnię 350 km², linia brzegowa mierzy ok. 180 km, a głębokość zbiornika dochodzi do 120 m (śr. 42 m).

Park Narodowy Yellowstone – ciekawostki

• Na terenie Yellowstone występują co najmniej 1283 czynne gejzery. Spośród nich w danym roku aktywnych jest ok. 465.
• Systemy geotermalne Yellowstone stanowią 50 % całkowitej liczby na świecie.
• Około 2/3 gejzerów na naszej planecie znajduje się w Yellowstone.
• W początkach istnienia parku, turystów zachęcano do karmienia niedźwiedzi. Pozwalano również robić zdjęcia w towarzystwie młodych misiów. Wszystko zmieniło się, gdy niedźwiedzie, przyzwyczajone do dokarmiania, zaczęły atakować ludzi. Dopiero w latach ’70-tych XX w. władze parku zmieniły swoją politykę i zaczęły edukować turystów o zagrożeniach płynących z bliskich kontaktów z niedźwiedziami.
• Co roku w PN Yellowstone dochodzi do pożarów lasów. W serii pożarów w roku 1988 spłonęła aż 1/3 powierzchni parku.
• Nieopodal PN znajduje się kilka miasteczek turystycznych, w których można wynająć pokój hotelowy.

Polecamy

• Podróże DinoAnimals
• Parki Narodowe
• Wodospady
  
• Ameryka