Uchatkowate, uszatki, uchatki (Otariidae)
Uchatki swoim wyglądem przypominają nieco foki. Wspólny dla obu gatunków zwierząt jest przede wszystkim kształt ciała i dość niezgrabne – w porównaniu do innych ssaków – poruszanie się na lądzie. Uszatki, jak wskazuje ich nazwa, mają jednak niewielkie uszy, których brak fokom, a ich ciała pokryte są gęstą, nieprzemakalną sierścią, stanowiącą dawniej niezwykle atrakcyjny towar dla człowieka.
Klasyfikacja
- Gromada: ssaki (Mammalia)
- Rząd: drapieżne (Carnivora)
- Podrząd: psokształtne (Caniformia)
- Nadrodzina: płetwonogie (Pinnipedia)
- Rodzina: uchatkowate (Otariidae)
W skład rodziny uchatkowatych wchodzi 15 żyjących gatunków zwierząt podzielonych na 7 rodzajów. Obejmuje ona uchatki oraz kotiki, których bardziej znana nazwa to lwy morskie lub niedźwiedzie morskie. Wraz z fokami i morsami zalicza się je do ssaków płetwonogich.
Ewolucja
Rodzina uchatkowatych i fokowatych ma wspólnego przodka, który genetycznie najbardziej zbliżony jest do żyjących współcześnie niedźwiedzi. Wciąż jednak nie wiadomo, kiedy dokładnie zwierzęta te zaczęły dzielić się na dwie odrębne rodziny.
Najstarszy zapis kopalny, dający informację o uchatkowatych pochodzi z epoki środkowego pliocenu. Pierwsi przedstawiciele tej rodziny zamieszkiwali świat najprawdopodobniej w późnym miocenie, czyli 10-12 milionów lat temu.
Występowanie i środowisko naturalne
Uchatki lubią najbardziej środowisko wód subpolarnych oraz umiarkowanych. Zasięg występowania uchatkowatych jest więc bardzo złożony. Można je spotkać na Pacyfiku wzdłuż północnego i południowego wybrzeża Ameryki, w pobliżu wybrzeży środkowej i północnej Azji, a także w Nowej Zelandii i kilku innych wyspach – w tym Galapagos.
Zamieszkują także południowy Atlantyk, głównie wzdłuż wybrzeża Ameryki Południowej i na wielu wyspach.
Uchatkowate spotykane są także na Oceanie Indyjskim, jednak tylko w okolicach południowo-zachodniego wybrzeża Australii i wyspach.
Żaden przedstawiciel rodziny uchatkowatych nie występuje w rejonie północnego Atlantyku.
Cechy charakterystyczne
Uchatkowate, podobnie jak foki, charakteryzuje opływowy, smukły i wydłużony kształt ciała pozwalający im doskonale poruszać się w wodzie. Powoduje on jednak dość niezgrabny wygląd na lądzie. Od rodziny fokowatych odróżnia uchatkowate posiadanie niewielkich, drobnych uszu oraz owłosione ciało. Nieprzemakalne futro występuje u przedstawicieli wszystkich gatunków, lecz najgęstsze jest ono u lwów morskich. Przyjmuje zazwyczaj barwę brązową bez żadnych pasków lub innych kontrastowych plam.
Pod skórą tych zwierząt znajduje się gruba warstwa tłuszczu. Pełni ona funkcję termoizolacyjną oraz zapewnia lepszą wyporność ciała w wodzie. Stanowi także zapas energetyczny.
Uchatki należą do zwierząt płetwonogich, ich kończyny przypominają więc płetwy o wydłużonym, łopatkowatym kształcie. Ich powierzchnia pozbawiona jest pokrywającego resztę ciała futra. Uchatkowate posiadają także pazury, jednak są one bardzo niewielkie.
W odróżnieniu od fok, uszatki potrafią schować swoje tylne płetwy pod siebie, co zdecydowanie ułatwia przemieszczanie się na lądzie. U zwierząt z tej rodziny występuje także nieduży ogon.
Choć pysk uszatek przypomina swoim wyglądem ten występujący u psowatych ich czaszka podobna jest bardziej do niedźwiedziej. Uszatkowate mają także bardzo dobrze rozwinięte kły.
Dieta
Uchatkowate to zwierzęta drapieżne, a podstawę ich diety stanowią ryby. Oprócz tego w skład ich posiłków wchodzą kałamarnice oraz kryl.
Lwy morskie mają tendencję do żerowanie bliżej wybrzeża i tym samym żywią się głównie większymi rybami. Mniejsze uchatkowate często oddalają się od linii brzegowej zadowalając się drobniejszym pokarmem. Samice niektórych gatunków potrafią nurkować na głębokość nawet 400 metrów.
Życie społeczne
Uchatkowate to wyjątkowo uspołecznione zwierzęta, żyjące w dużych grupach. W okresie lęgowym ich struktura przypomina haremy. Jednego samca otacza od 3 do 40 samic w zależności od siły i wielkości męskiego osobnika.
Choć są to zwierzęta żyjące w stadzie nie ma wśród nich żadnej trwałej hierarchii i ustalonych ról społecznych.
Rozmnażanie
Uchatkowate rozmnażają się wyłącznie na lądzie. Na miejsce godów przybywa najpierw samiec, aby zbadać teren i ocenić czy jest on bezpieczny. Następnie dołączają do niego samice. Między męskimi osobnikami w okresie lęgowym występują wyjątkowo zacięte walki o zdobycie samic. Uszatki nie tworzą par, a jeden samiec może mieć nawet kilkanaście partnerek.
Młode początkowo pozostają pod opieką matki.
Zagrożenia
Dawniej uchatkowate stanowiły wyjątkowo atrakcyjny cel polowań, głównie ze względu na cenne futro. Z tego powodu ich populacja została przerzedzona i w większości miejsc nigdy nie wróciła do poprzedniego stanu.
Dziś największe zagrożenie dla fok stanowi rybołówstwo, powodujące, że zwierzętom tym coraz trudniej znaleźć pożywienie w akwenach, w których do tej pory polowały. Problemem jest także szybki rozwój przemysłu, sprawiający, iż uszatki tracą swoje naturalne siedliska.
Naturalnymi drapieżnikami zagrażającymi uchatkowatym są orki oraz żarłacze białe.
Czym różni się foka od uchatki?
Pierwsza zasadnicza kwestia – foki to nie uchatki 🙂 Część różnic opisaliśmy już w artykule przedstawiających foki, nie będziemy zatem ich tutaj szczegółowo powtarzać.
- Foki posiadają jedynie otwory uszne, uchatki (uszatki) zaś, jak ich nazwa na to wskazuje posiadają małżowiny uszne.
- Foki podczas pływania jako siłę napędową wykorzystują tylne płetwy, podczas gdy uchatki głównie silnych płetw przednich, tyle służą im jako ster.
- Foki posiadają tylne płetwy owłosione, płetwy uchatek są zaś pozbawione owłosienia.
- Tylna płetwa fok jest zawsze zwrócona ku tyłowi, uchatki mogą stawać na tylnych płetwach.
- Foki z trudnością poruszają się na lądzie i po wyjściu leżą bezwładnie jak przysłowiowa ryba wyciągnięta z wody. Uchatki posiadające silne przednie płetwy potrafią nawet wspinać się na skały.
- Uchatki potrafią klaskać przednimi płetwami, foki tego nie potrafią.
- Uchatki nie występują w Morzu Bałtyckim, a foki występują.
- Pysk foki jest długi, uchata zaś posiada krótszy pysk.
- Młode foki rodzące się w krainach pokrytych lodem mają białe futro (kamuflaż). Młode uchatki zazwyczaj rodzą się na skałach, stąd ich barwa jest ciemna, zbliżona do otoczenia.
- Foki należą do rodzi fokowatych (Phocidae), a uchatki do uchatkowatych (Otariidae) 🙂
Dane/wymiary
Uchatki, uszatki (Otariidae)
Rodzina uchatkowatych jest bardzo zróżnicowana jeśli chodzi o wymiary. U wszystkich gatunków występuje jednak dymorfizm płciowy – samce są większe i cięższe niż samice.
Najmniejsza z uszatek to kotik galapagoski (Arctocephalus galapagoensis) mierzący 1,5 metra długości i ważący około 70 kilogramów.
Największa z uchatkowatych to uchatka grzywiasta (Eumetopias jubatus) mierząca od 2,85 do 3,25 metra i ważąca od 450 do nawet 1120 kilogramów (samce). Samice ważą mniej od 240 do 350 kg.
Uchatki – ciekawostki
- Wyraz „otariid” stanowiący trzon naukowej nazwy uchatkowatych pochodzi z języka greckiego i dosłownie oznacza „małe ucho”.
- Uszatki potrafią zwinniej niż foki poruszać się na lądzie, a nawet wspinać się na skały.
- Uchatkowate mogą przebywać pod wodą przez 20 minut.
- Serce uszatek bije w tempie około 112 uderzeń na minutę, jednak kiedy nurkują tętno spada do 20-50 uderzeń.
- To nie foki, lecz uchatki najczęściej występują w cyrku czy podczas różnego rodzaju pokazów. Foka na ladzie jest bardzo niezdarna. To uchatki wykonują wszelkiego rodzaju stójki na płetwie, czy zabawy z piłką.
Polecamy:
Uszatki pod ochroną.
jak coś wole uchatki bo foki są niezdarne na lądzie i mnie to wkurza!
podoba mi się twój opis o uchatkach :p
uchatki są super!!!!
Czy lwy morskie mają małżowiny uszne?
Artur, przeczytaj artykuł, masz tam to napisane 🙂
Gdzie?
Zarówno pod zdjęciem jak i w sekcji „Czym różni się foka od uchatki”.