Lemingi (Lemmini)

Lemingi (Lemmini)

W wieku XVI sądzono, że lemingi spadały z nieba w czasie nawałnicy i umierały nagle, gdy wiosenna trawa wybijała się ponad ziemię. Podobne wyobrażenia o tych niepozornych na pierwszy rzut oka gryzoniach posiadały północnoamerykańskie ludy eskimoskie. Ludzie wieku XVI sądzili również, że lemingi powstawały z wiatru, na drodze procesu samorództwa (teoria głosząca, że żywe organizmy mogą pochodzić z materii nieżywionej).

Pod koniec wieku XX lemingi większości kojarzyły się z bohaterami niezwykle popularnej gry komputerowej, gdzie dzielne lemingi przedzierały się przez kolejne, coraz trudniejsze poziomy, aby przedostać się do kolejnych etapów.

Dziś leming to człowiek bezkrytycznie wierzący we wszystko, co zobaczy w telewizji lub przeczyta w Internecie, przyjmuje to wszystko bez żadnego zastanowienia i głębszej refleksji. My jednak skupimy się na lemingach, które są malutkimi gryzoniami 🙂

Jakie zachowania tych małych ssaków spowodowały, że człowiek zaczął tworzyć na ich temat teorie zakrawające o fantastykę?

Klasyfikacja

• Gromada: ssaki
• Rząd: gryzonie
• Rodzina: chomikowate
• Podrodzina: nornikowate
• Plemię: lemingi
• Rodzaje:
  • Dicrostonyx
  • Lemmus
  • Myopus
    • Leming leśny (Myopus schisticolor)
  • Moczarnik (Synaptomys)

Występowanie

Te małe gryzonie zamieszkują tereny w pobliżu koła podbiegunowego. Znajdziemy je na północy Europy, Azji i Ameryki Północnej.

Mimo trudnych warunków w jakich przyszło im żyć, lemingi nie zapadają w stan hibernacji w miesiącach zimowych. Przez cały rok aktywnie poszukują pożywienia, a przez większość życia są samotnikami.

Zamieszkują obszary bezdrzewne. Zimą mieszkają w śnieżnych norach połączonych tunelami. W ten sposób skutecznie chronią się przez przenikliwym wiatrem i mrozem, a także drapieżnikami grasującymi na powierzchni. W norach także odpoczywają, myją się i rodzą młode. Legowiska wykładają trawą, piórami i grubą sierścią wołów piżmowych.

Charakterystyka

Wygląd

Większość gatunków mierzy 7-15 cm długości, a ich waga mieści się w przedziale 30-110 g. Ciało pokrywa długa, gęsta sierść, która bardzo dobrze chroni przed niskimi temperaturami. Gryzonie te są także wyposażone w krótkie, słabo widoczne ogony. Ciało jest szerokie, a kończyny i uszy krótkie. Dzięki skróceniu wspomnianych części ciała, zwierzęta oszczędzają ciepło w czasie bezlitosnych, arktycznych zim. Na łapach rosą małe, ale za to ostre pazury, dzięki którym lemingi są w stanie kopać nory.

Jako typowe gryzonie, lemingi posiadają długie siekacze, które rosną przez całe życie. Z tego też powodu zwierzęta muszą je regularnie ścierać. Umożliwiają one również spożywanie różnorodnego rodzaju pokarmu roślinnego. Zęby są na tyle ostre, że zwierzę potrafi przegryźć plątaninę podziemnych korzeni.

Dieta

Lemingi to zwierzęta głównie roślinożerne. Spożywają przede wszystkim liście, pędy, trawy, a także bulwy i korzenie. Zimą muszą szukać pokarmu pod śniegiem, dlatego pazury są im wtedy bardzo potrzebne.

Pokarm jaki spożywają nie jest zbyt sycący, dlatego muszą jeść bardzo dużo. Szacuje się, że w ciągu  doby lemingi poświęcają ok. 6 godzin na żerowanie. W tym czasie robią sobie jednak liczne przerwy.

Rozmnażanie

Samice rodzą młode średnio co 5 tygodni. Ciąża trwa ok. 3 tygodni, po której rodzi się 7-8 małych lemingów. Matka rodzi w śnieżnej norze, aby utrzymać odpowiednią temperaturę i ochronić młode przez zamarznięciem.

Na początku samica karmi potomstwo mlekiem, a kiedy młode staną się wystarczająco duże i silne, zaczynają szukać pokarmu na własną rękę.

Samobójstwa lemingów – jaka jest prawda?

Te pomysłowe i zaradne zwierzęta stały się przedmiotem błędnego przekonania głoszącego, że podczas migracji popełniają one masowe samobójstwa skacząc ze skał. Według tej teorii stare lemingi robią to, aby zapewnić młodszym pokoleniom dostęp do pożywienia i schronienia.

Pogłoska ta, choć mogłaby stać się dobry materiałem na dziwny film, okazuje się tylko plotką. Nie można jednak zaprzeczyć, że podobne wypadki zdarzają się, ale trudno nazwać je samobójstwami. Jest to raczej wynik bardzo silnego instynktu nakazującego migrować tym gryzoniom w dużych stadach.

Migracje odbywają się w momencie, gdy gęstość zaludnienia na danym terenie jest zbyt duża, a pożywienia zbyt mało. W takiej sytuacji lemingi postanawiają wyruszać w podróże, aby znaleźć nowe siedliska. Wiele z nich przepływa przez akweny, co niesie ze sobą ryzyko utonięcia zwłaszcza, gdy dany zbiornik wodny jest na tyle szeroki, że przekracza możliwości fizyczne gryzonia. Na skutek nieuwagi i bardzo silnego popędu biologicznego spora część migrujących lemingów może również spadać z klifów.

Fakty te, w połączeniu z niewyjaśnionymi wahaniami populacyjnymi norweskich lemingów doprowadziły do powstania tego błędnego, choć ciekawie brzmiącego przekonania.

Zapamiętajmy zatem – pogląd głoszący, że lemingi popełniają masowo samobójstwa jest nieprawdziwy.

Lemingi wśród ludzi

Dziwne zachowania lemingów, w tym „samobójstwa” (a raczej niemal ślepy pęd za pokarmem) stały się podstawą do stworzenia pojęcia „leming” w stosunku do pewnej grupy ludzi. Wśród ludzi leming to osoba bezkrytycznie przyjmująca popularne opinie i teorie, które mogą być niebezpieczne w skutkach (na poziomie nie tylko fizycznym, ale także społecznym, np. stereotypy, plotki itp.).

Leming to osoba bez własnego osądu, łatwo ulegająca wpływom innych i podatna na manipulacje medialne. Jeśli zatem nie chcesz być lemingiem – włącz myślenie 🙂

Szczegółowe dane/wymiary

Lemingi (Lemmini)

• Długość ciała: 6,3-15 cm
• Waga: 30-110 g
• Długość życia: 1-3 lata

Lemingi (Lemmini) – ciekawostki

• W przeciwieństwie do innych gryzoni, lemingi są zwierzętami wyraziście ubarwionymi. Cechę tę uważa się za system obrony, zwany ubarwieniem ostrzegawczym.
• Lemingi mogą przejawiać agresję w stosunku do drapieżników i ludzi.
• Od wielkości populacji lemingów zależy wielkość lęgu puchacza śnieżnego (Bubo scandiacus).
• Co 3-4 lata liczba lemingów drastycznie maleje. Wydaje się, że powodem takiego stanu rzeczy jest naturalna regulacja populacji – jeśli na danym obszarze jest więcej lemingów niż pokarmu, gryzonie zaczynają głodować i umierają.
• Ponadto do niedawna uważano, że u lemingów występują cykle populacyjne (cykliczne zmiany liczebności populacji). Obecnie uważa się, że to drapieżniki (zwłaszcza gronostaje europejskie (Mustela erminea)) mogą mieć istotny wpływ na regulację populacji lemingów.
• Lemmings to seria gier komputerowych, z których pierwsza powstała w 1991 roku. Celem gry jest doprowadzenie grupy lemingów do wyjścia z danej komnaty, miejsca, etc.

Polecamy

• Gryzonie
• Wiewiórki
• Chomiki
• Świnka morska
• Świstaki