Kiwi (Apteryx) – nielotny ptak, symbol Nowej Zelandii
Kiwi to unikatowy ptak zamieszkujący region Nowej Zelandii. Pomimo że swoją wielkością przypomina kurczaka, składa bardzo duże w porównaniu do rozmiarów ciała jaja. To jednak nie koniec zaskakujących faktów na temat tego niezwykle ciekawego ptaka. Niektóre elementy jego ciała przypominają bowiem te, które bez problemu znajdziemy u ssaków. Są to m.in. ciężkie, wypełnione szpikiem kości, grubsza i twardsza skóra, a także luźne, długie pióra, które do złudzenia przypominają włosy.
Klasyfikacja
- Gromada: ptaki (Aves)
- Rząd: Apterygiformes
- Rodzina: Apterygidae
- Gatunek: Apteryx
W oficjalnej klasyfikacji znajduje się pięć gatunków kiwi:
Kiwi plamisty (Apteryx haastii)
Największy z rozpoznanych gatunków kiwi. Jego wysokość dochodzi do 45 cm i waży około 3,3 kg (samce 2,4 kg). Ma szaro-brązowe upierzenie, a jaśniejszymi plamkami na całym ciele – stąd jego nazwa. Samica tego gatunku składa tylko jedno jajo, które wysiadują oboje rodzice. Populacja kiwi plamistego wynosi ponad 20 tysięcy osobników. Jego środowiskiem naturalnym są wysoko położone tereny górskie takie jak północna część Wyspy Południowej.
Kiwi mały (Apteryx owenii)
Nazywany także nielotem Owena to najmniejszy z sklasyfikowanych gatunków. Żyje w wysoko położonych lasach. Pierwotnie występował na Wyspie Południowej (Nowa Zelandia), jednak nie był w stanie poradzić sobie z żadnymi występującymi tam drapieżnikami, tj. świniami, kotami czy gronostajami. W związku z tym został wprowadzony na wyspę Kapiti w celu odnowy populacji. Ptak osiąga wysokość 25 centymetrów i waży 1,3 kilograma. Samica składa jajo, które jednak wysiaduje wyłącznie samiec.
Kiwi szary (Apteryx rowi)
Nowy gatunek, który został dodany do klasyfikacji dopiero w 1994 roku. Jest nieco mniejszy, jego pióra mają szarawy odcień, a na twarzy występują jaśniejsze plamy. Samica składa trzy jaja w sezonie – każde w innym gnieździe. Zakres występowania tego gatunku kiwi to zaledwie niewielki obszar na zachodnim wybrzeżu Wyspy Południowej (Nowa Zelandia).
Kiwi brunatny (Apteryx australis)
Bardzo rozpowszechniony gatunek kiwi, który można spotkać na całym obszarze Wyspy Południowej oraz Wyspy Stewart. Wielkością zbliżony jest do kiwi plamistego.
Kiwi Mantella (Apteryx mantelli)
Jego populacja wynosi aż 35 000 tysięcy osobników, co czyni go najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem. Występuje na obszarze 2/3 terytorium Wyspy Północnej należącej do Nowej Zelandii. Wysokość tych kiwi to około 40 centymetrów, samice ważą przeciętnie 2,8 kilogramów, a samce 2,2 kilogramy. Gatunek ten potrafi dostosować się do bardzo szerokiego zakresu siedlisk. Jego upierzenie ma kolor brązowo-czerwony. Samica składa zazwyczaj 2 jaja, które wysiaduje samiec.
Środowisko naturalne
Kiwi żyje w zalesionych obszarach Nowej Zelandii. Obszary te często są strome i wilgotne. Nie jest on w stanie wznieść się nad ziemię, nie buduje więc gniazd, a nory, które są miejscem ucieczki przed drapieżnikami.
Kiwi jest gatunkiem endemicznym – występuje obecnie jedynie w Nowej Zelandii.
Cechy charakterystyczne
Kiwi kształtem swojego ciała przypomina gruszkę. Posiada skrzydła, jednak ich długość to zaledwie 3 centymetry – są więc zupełnie bezużyteczne i całkowicie pokryte piórami. Kiwi nie posiadają ogona, ale za to natura wyposażyła je w bardzo silne, muskularne nogi, które stanowią około 1/3 masy całego ciała tego ptaka i są używane do biegania oraz walki. Trzy palce u każdej stopu pozwalają temu nielotowi na stąpanie w zupełnej ciszy, gdy poszukuje pożywienia.
Pomimo, że kiwi z wyglądu jest on dość niepozorny i sprawia wrażenie nieporadnego, może prześcignąć nawet człowieka.
Choć kiwi należy do gromady ptaków, budowa jego ciała przypomina pod niektórymi względami budowę ssaków. Podczas gdy większość ptaków ma bardzo cienką skórę i puste kości, co umożliwia latanie, skóra kiwi jest nieco grubsza i twardsza, a kości ciężkie oraz pełne szpiku. Kiwi pokryty jest piórami, które są jednak długie i luźne, bardzo przypominające włosy. Ptak ten ma też stosunkowo niską temperaturę ciała – około 38 stopni Celsjusza, co czyni go bardziej podobnym do ssaków.
Biały ptak kiwi
Niezwykle rzadko wykluwają się całkowicie białe kiwi. Dotychczas odnotowano w niewoli tylko trzy takie przypadki.
Dieta
Kiwi żywi się małymi bezkręgowcami, nasionami, larwami i wieloma innymi rodzajami robaków. Ich pożywienie stanowią także owoce, małe raki, węgorze oraz płazy.
Dzięki nozdrzom znajdującym się na końcu dzioba, kiwi może „wyczuć” zdobycz bez potrzeby zobaczenia jej lub dotknięcia.
Tryb życia
Kiwi to ptaki bardzo nieśmiałe i głównie nocne. Naukowcy jednak zaobserwowali osobniki aktywne także w dzień. Mimo tego uważa się, że kiwi w ciągu dnia odpoczywa w wykopanych przez siebie norach. W nocy natomiast rozpoczyna żerowanie.
Kiwi mają bardzo dobrze rozwinięty zmysł węchu, co jest nietypowe dla ptaków. Ich długi dziób zakończony jest nozdrzami.
Rozmnażanie i rozwój
Kiwi łączą się w monogamiczne pary, których związek może trwać nawet 20 lat. W okresie godów, który trwa od marca do czerwca para odwiedza się wzajemnie w swoich norach.
Samica składa zazwyczaj jedno jajo, a niektóre gatunki dwa. W porównaniu do rozmiarów kiwi, składane przez niego jaja są wyjątkowo duże. Choć ptak jest mniej więcej wielkości kury, jego jaja są sześć razy od kurzych większe.
Okres inkubacji wynosi od 63 do 92 dni, często to samiec, a nie samica zajmuje się wysiadywaniem młodych.
Dane/Wymiary
Kiwi (Apteryx)
Poszczególne gatunki kiwi różnią się od siebie wymiarami. U wszystkich samice są jednak średnio o 20% cięższe i większe.
- Największy gatunek kiwi to kiwi plamisty (Apteryx haastii) mający wysokość do 45 centymetrów i ważący około 3,3 kilogramów.
- Najmniejszy gatunek kiwi to kiwi mały (Apteryx owenii), mierzący 25 centymetrów wysokości i ważący 1,3 kilograma.
- Długość życia: 50 lat na wolności, 30 lat w niewoli
- Dojrzałość płciowa: samice: 24-36 miesięcy; samce: 14-18 miesięcy
Ptak kiwi – ciekawostki
- Kiwi jest symbolem narodowym Nowej Zelandii.
- Kiwi jest uważany za najstarszego (z żyjących) ptaka na świecie – wyewoluował ok. 30 mln lat temu.
- Kiwi przez miliony lat (do czasu pojawienia się człowieka) istniały jedynie z jednym naturalnym wrogiem – sowicą białolicą (Sceloglaux albifacies).
- Kiwi w stosunku do swej wielkości znosi największe jaja na świecie.
- Jaja kiwi są wielkością zbliżone do jaj kazuarów.
- Jajo może osiągać wagę 20% masy dorosłego ptaka kiwi. To tak, jakby kobieta ważąca 54 kg urodziła 11 kg dziecko!
- Dokonując odwrotnego porównania, aby jajo kiwi było proporcjonalnie tak duże, jak u innych ptaków, to samica kiwi musiałaby ważyć 14 kg, a nie 0,9-3,3 kg.
- Samica kiwi składa około 100 jajek w ciągu całego swojego życia (do 6 jaj rocznie).
- Kiwi ma najniższą temperaturę ciała ze wszystkich ptaków.
- Najprawdopodobniej przodkowie kiwi przybyli do Nowej Zelandii z terenu Australii.
Polecamy:
Dlaczego nie dajecie filmików w artykułach?
Maćku, my nie jesteśmy National Geographic 🙂
Koszt nakręcenia filmu przyrodniczego wielokrotnie przekracza środki, jakimi dysponujemy 😉
Nie musicie robić tylko z internetu.
Filmy w Internecie są objęte prawami autorskimi. Oczywiście, można linkować do filmów z YouTube, ale jeśli użytkownik takiego filmu go usunie, to u nas pozostanie martwy odnośnik, a to będzie wyglądało mało profesjonalnie.
Dlaczego jaja kiwi są tak duże?
Najprościej można odpowiedzieć na to pytanie, iż tak sobie natura wymyśliła 🙂 Bardziej serio jednak – młode kiwi tuż po urodzeniu jest już mocno wykształcone – ma otwarte oczy (widzi) i w zasadzie w niewielkim stopniu potrzebuje opieki rodziców. W zależności od podgatunku kiwi jest w stanie prowadzić samodzielne życie po osiągnięciu 4-6 tygodni. Zawdzięcza to właśnie dojrzewaniu w jaju.
Czy jest jakieś kiwi w zoo?
W 2002 roku pierwszy w Polsce ptak kiwi zamieszkał w poznańskim zoo. Ogród zoologiczny przymierzał się wówczas do hodowli tych ptaków. Nie mamy informacji, czy kiwi są tam nadal. Większość ogrodów zoologicznych „dziwnym” trafem, nie udostępnia bowiem listy posiadanych zwierząt.
Jeszcze pewnie żyje bo kiwi długo żyją
Tak, kiwi żyją do 50 lat na wolności, a do 30 lat w niewoli.
Dziwne dlaczego nie mogę znaleźć informacji czy żyje kiwi w poznańskim zoo?Już nawet wysłałem pytanie na stronie poznańskiego zoo czy jest kiwi.
Tak, jak wspominaliśmy wcześniej, większość ogrodów zoologicznych nie udostępnia kompletnej listy zwierząt, albo w ogóle jej nie udostępnia. O komunikacji z internautami, w większości przypadków ze strony tych instytucji można zapomnieć – traktują ten obszar po macoszemu. Są zainteresowane jedynie zwiedzającymi, którzy zapłacą za bilet.
Czy kiwi mogłoby latać w wyniku ewolucji i ile by trwała ta ewolucja?
Sam proces ewolucji, to proces ciągły, który może zachodzić stopniowo w wyniku dostosowania do sytuacji czy zmieniającego się otoczenia, lub zachodzący skokowo (mutacja genów). Trudno zatem udzielić odpowiedzi jak szybko mogłoby to nastąpić. Kiwi ma szczątkowe skrzydła, więc nie jest to problem typu, czy człowiek mógłby latać, nie ma również rozmiarów strusia. Jako ptak w wyniku ewolucji mógłby zatem latać.
Jeśli byłaby to ewolucja wymuszona przez człowieka (krzyżówki międzygatunkowe), to całkiem szybko – po kilku pokoleniach nowy gatunek mógłby latać.
Czy kiwi potrafią pływać?
Owszem, kiwi jest dość dobrym pływakiem. Ptaki kiwi obserwowane były, przy przekraczaniu dość szerokich rzek.
Biedne samice kiwi tak się męczą.
Dla kobiety ciąża i poród, to także nie jest wielka frajda, tylko uciążliwy proces, który wiąże się z wieloma niedogodnościami i bólem.
Czemu nie można kopiować? Nie fajnie ,bo robię o nim prezentację i mi się ta strona bardzo spodobała:(
delam projekt do skoly o ptakovi kiwi a potrebovala bych vedet jake ma souziti s ostatnimi
Rozumiemy, że przygotowujesz pracę do szkoły na temat ptaków kiwi, ale nie do końca rozumiemy o co pytasz 🙂
śliczny kiwi ptak, szkoda że nie żyje w Polsce
Tak sobie czytam o kiwi i pomyslalam ze ten gatunek to kolejne ogniwo w ewolucji… Powiedzmy, umiejscowione miedz stekowcami (ssaki jajorodne karmiace jednak swoje mlode mlekiem) a ssakami, z racji posiadania wielu cech wspolnych. Czy ta teoria bylaby prawdopodobna?
Z pewnością ewolucja kiwi z racji izolacji na wyspie przebiegała inaczej niż zwierząt kontynentalnych. Dotyczy to niemal całej fauny Australii czy Nowej Zelandii jak w tym wypadku. Kiwi jest ptakiem, choć nazywany czasami jako honorowy ssak (ang. honorary mammal) ze względu na swoje cechy. Czy jest kolejnym ogniwem ewolucji – z pewnością tak. Bliżej mu jednak do ptaków, niż ssaków.
Jak zamierzasz krytykować, to przynajmniej niech to będzie konstruktywna krytyka.
Dlaczego czasami są małę białe kiwi
A tego samego powodu, co albinosi, czy zwierzęta melanistyczne. Zaburzenie genetyczne – brak enzymu tyrozynazy przekształcającego prekursor melaniny w barwnik melaninę.
Dzięki Artur