Kanarek (Serinus canaria)
Niejedno dziecko doznało szoku, gdy po obejrzeniu bajek o Tweetym – rezolutnym kanarku sprytniejszym od kota – zobaczyło prawdziwego kanarka. Choć postać animowana różni się diametralnie od żywego zwierzęcia, warto dać szansę temu uroczemu, śpiewającemu ptakowi, który jest nie tylko ładny, ale bardzo pomocny człowiekowi.
Klasyfikacja
- Gromada: ptaki
- Rząd: wróblowe
- Podrząd: śpiewające
- Rodzina: łuszczaki
- Rodzaj: Serinus
- Gatunek: kanarek
Występowanie
Naturalnymi terenami występowania są Wyspy Kanaryjskie, Azory i Madera. Na Wyspach Kanaryjskich ptak ten zajął tylko te wysunięte na zachód, nie spotkamy go zatem na wyspie Fuerteventura i Lanzarote. Gatunek wprowadzono sztucznie na Bermudy, Hawaje i Portoryko.
Dobrze odnajduje się w różnych typach siedlisk – suchych dolinach, lasach laurowych, górskich lasach porastających zbocza, zaroślach, lasach sosnowych. Zamieszkuje także obszary zagospodarowane przez człowieka: grunty orne, sady, a nawet ogrody. Spotykany na wysokościach do 1700 m n.p.m.
Charakterystyka
Wygląd
Dzikie osobniki są na ogół zielonkawo-żółte, pokryte oliwkowo-brązowymi prążkami. Spodnia część ciała jest matowa, w odcieniu złota i żółci, podgardle i pierś porastają natomiast oliwkowe piórka. Na grzbiecie przeważają szarości i ciemne smugi, pyszczek przybiera jasnożółtego koloru.
Ogon zazwyczaj ciemnobrązowy z jasnozielonymi brzegami, rozwidlony i karbowany. Dziób ma charakterystyczny, jasnoróżowy odcień, a nogi i stopy są brązowe. Samice nie różnią się zbytnio od samców, z reguły są jedynie bardziej matowe, mają szare pyszczki, a na głowie i grzbiecie występuje więcej ciemnych prążków niż u osobników płci męskiej.
Kanarki niedojrzałe są jasnobrązowe, a ich grzbiety oraz głowy pokrywają ciemne smugi. Pyszczek matowy, zielono-żółty, ogon brązowy. Niektóre młodociane osobniki mają „dorosłe”, żółte ubarwienie brzuszka.
Śpiew
Kanarek zdobył popularność jako zwierzę udomowione ze względu na szeroką gamę dźwięków, jakie emituje. Słynie wręcz z rozmaitych odgłosów nazywanych po prostu śpiewem. Ptak ten bardzo melodyjnie gwiżdże, a gwizdy te przeplata trelami i świergotem. Kanarkowe pieśni zapętlają się, mogą również powtarzać się poszczególne sekwencje. Jedna pieśń trwać może nawet 25 sekund.
Dieta
Prowadzi roślinożerną dietę, żywiąc się przede wszystkim nasionami traw i chwastów, smakują mu również pąki kwiatów i liście figowca, od czasu do czasu menu uzupełnia o owady (dotyczy to najczęściej okresu lęgowego). Najczęściej żeruje stadnie, naziemnie, pośród niskiej roślinności.
Rozmnażanie
Sezon lęgowy u kanarka jest uzależniony od wielu czynników, np. od ilości świeżej, zielonej roślinności. Na ogół jednak uważa się, że lęgi rozpoczynają się w styczniu lub lutym, a kończą się w ostatnich dniach czerwca. Samce śpiewają przez cały rok, ale w tym wyjątkowym okresie ich trele będą o wiele częstsze i bogatsze, ponieważ dzięki nim ustanawiają własne terytoria i przyciągają partnerki.
Samce uskuteczniają w tym czasie tzw. „śpiewne loty”, podczas których tworzą złożone pieśni. Samice, decydując się na kopulacje z określonym partnerem wybierają go kierując się właśnie jego pieśniami. Para kanarków zajmuje niewielkie terytorium, na którym budują gniazdo w miejscu wybranym przez samicę.
Budową „domu” zajmuje się zarówno samiec, jak i samica, ale ten pierwszy ma jeszcze jedną funkcję do spełnienia – walczy z innymi kanarkami, aby bronić miejsca gniazdowania. Ptaki te mają tendencję do tworzenia gniazd w gęstych krzewach i drzewach, mają z reguły kształt spodka, a na materiał budowlany składają się trawy, korzenie, mech, sierść i pióra.
W jednym lęgu pojawiają się 3 – 4 bladoniebieskie lub niebieskozielone jaja składane od kwietnia do czerwca. Inkubacja trwa 13 – 14 dni, a pisklętami opiekuje w równym stopniu matka i ojciec. Młode są pozbawione piór, zmienia się to po 15 – 17 dniach od przyjścia na świat. Po około 36 dniach stają się w pełni samodzielne.
Kanarek domowy (udomowiony)
Kanarek domowy to udomowiona forma Serinus canaria. Pojawił się na terenie Europy przywieziony przez Hiszpanów z Wysp Kanaryjskich, których podbój dokonał się w 1478 roku. Z pierwotnej formy kanarka, dokonując krzyżówek wyhodowano ponad 100 ras i barwnych odmian. Każda z nich hodowana jest w celu podtrzymania indywidualnych cech.
Kanarki ozdobne i śpiewające
Wyróżniamy dwa rodzaje hodowli kanarków: hodowlę kanarków śpiewających oraz ozdobnych. Kanarki ozdobne mają przeróżne ubarwienie: żółte, białe, pomarańczowe, czerwone oraz plamiste. Występują kanarki długonogie, posiadające kolorowe czuby na głowie, czy nastroszone kryzy na szyi.
Kanarek herceński jest najcenniejszym kanarkiem śpiewającym. Młode samce kanarków herceńskich poddawane są specyficznej nauce śpiewu. Znane są przypadki wymawiania przez te kanarki pojedynczych wyrazów – podobnie jak u papug.
Szczegółowe dane i wymiary
Kanarek (Serinus canaria)
- Długość: 10 – 14 cm (średnio 12,5 cm)
- Rozpiętość skrzydeł: 20 – 23 cm
- Masa: 8,4 – 24,3 g (średnio 15 g)
- Długość życia: ok. 8 lat na wolności
Kanarek – ciekawostki
- Kanarek, obok daktylowca kanaryjskiego, stał się symbolem Wysp Kanaryjskich.
- Historia udomowienia kanarka sięga już XV wieku, od tamtej pory jest sztucznie hodowany, co poskutkowało wyodrębnieniem wielu kolorowych odmian.
- Kanarek tworzy luźne stada nie tylko ze swoim gatunkiem, ale również z makolągwą (Carduelis cannabina) i szczygłem (Carduelis Carduelis).
- W przeszłości kanarki wykorzystywano jako sygnał wczesnego ostrzegania przed toksycznymi gazami (głównie tlenku węgla) w kopalniach, ponieważ ptaki te są bardzo wrażliwe i przy rosnącym stężeniu tej substancji zaczynały głośno śpiewać.
- Samice wybierają partnerów pod względem barwy śpiewu. Prawdopodobnie preferują samce, które wytwarzają podobne do zapamiętanych dźwięki.
- U kanarków lęgi mogą odbywać się 2 – 3 razy w roku.
Polecamy
