Rasy psów – Doberman
Zwierzę o szlachetnym wyglądzie i dostojnym zachowaniu, będące zarazem skutecznym „ochroniarzem” posiadłości swego właściciela. W wielu filmach przedstawia się go jako zaciekłego obrońcę o agresywnym usposobieniu, który nie zawaha się zaatakować napastnika. Ile prawdy jest w powyższych wyobrażeniach? Spróbujmy się tego dowiedzieć.
Klasyfikacja FCI
- Grupa 2: Pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do zaganiania bydła
- Sekcja 1: Pinczery i sznaucery
- Typ wilkowaty
- Podlega próbom pracy
Historia rasy
Pinczery dobermany hodowano od ok. 1890 r. w Apoldzie – niemieckim mieście powiatowym, ulokowanym w kraju związkowym Turyngia. Przedsięwzięcia podjął się Karl Friedrich Louis Dobermann po wojnie francusko-pruskiej. Człowiek ten był, prawdopodobnie, poborcą podatkowym i hyclem, który dążył do stworzenia rasy psów spełniających się idealnie jako ochrona przed niebezpiecznym ludźmi w czasie wypełniania swych urzędniczych obowiązków. Pragnął, aby nowy typ psa stał się połączeniem siły, szybkości, wytrzymałości, inteligencji, lojalności i dzikości. Po Dobermannie plan próbowali zrealizować Otto Goeller i Philips Greunig, rozwijający rasę taką, jaką możemy obserwować dziś.
Uważa się, że rasa została stworzona z wielu różnych ras posiadających cechy, których szukano w dobermanach. W związku z tym do stworzenia rasy przyczynił się owczarek francuski Beauceron, dog niemiecki, greyhound, rottweiler, wyżeł weimarski krótkowłosy, wyżeł niemiecki krótkowłosy, Manchester terier, owczarek niemiecki długowłosy, pinczer średni i Thuringian Sylvan Dog. Do dziś jednak nie poznano proporcji genetycznych, a nawet wszystkich ras, jakie krzyżowano ze sobą. Wielu ekspertów uważa, że doberman to połączenie co najmniej 4 wymienionych wcześniej ras. Wyjątkiem jest udokumentowane krzyżowanie greyhoundów z Manchester terierami, uważa się też, że największa pula genowa współczesnych dobermanów pochodzi od owczarka niemieckiego długowłosego.
Po śmierci Dobermanna w 1894 r. Niemcy nazwali rasę doberman pinczer, na cześć pomysłodawcy rasy, ale pół wieku później skreślono człon „pinczer”, ponieważ uznano, że to niemiecki słowo określające teriery nie jest odpowiednie. Z podobnego założenia wyszli kilka lat później Anglicy. Podczas II wojny światowej Marines (United States Marine Corps) zaangażowało dobermany w działania wojenne, ale nie tylko ten korpus docenił ich umiejętności.
W czasach powojennych powoli zapominano o zasługach dobermanów, co doprowadziło prawie do wymarcia rasy. Jednym z wybawców okazał się Werner Jung, który samodzielnie wskrzesił psy, szukając gospodarstw niemieckich, w których mógł spotkać pinczery, krzyżując je następnie z 4 miniaturowymi pinczerami i czarno-czerwoną suką ze wschodnich Niemiec. Aby przemycić ją do Niemiec Zachodnich, ryzykował życiem. Dzięki temu śmiałemu czynowi większość współczesnych niemieckich dobermanów pinczerów to potomkowie wspominanej suki i 4 samców.
Charakterystyka
Wygląd
Wzorce ras opisują dobermana jako psa średniej wielkości, którego ciało pokrywa krótka sierść. Sylwetka zwarta i smukła, typowo sportowa, sam pies powinien sprawiać wrażenie dumnego, czujnego, zrównoważonego i posłusznego, bowiem pierwotnym przeznaczeniem rasy miało być stróżowanie. Psy są muskularne, ale szlachetne, suki natomiast delikatniejsze od samców.
Wielkość
Pies zazwyczaj mierzy 66 – 72 cm wysokości w kłębie, suki 61 – 68 cm, sylwetka jest natomiast kwadratowa, nie istnieją za to ścisłe szacunki wagi, zaznacza się jednak, że połączenie wysokości i ciężaru powinno tworzyć zwierzę silne, wytrzymałe i zwinne.
Umaszczenie
Ze względu na możliwości kombinacji genetycznych dobermany mogą mieć umaszczenie czarne z podpalaniem, czekoladowe z podpalaniem, czerwone, błękitne lub płowe (najrzadziej spotykane). Czasem zdarzają się osobniki białe, a raczej kremowe z białymi akcentami i jasnoniebieskimi oczami. Chociaż zjawisko to ma wiele wspólnego z bielactwem, charakterystyka samej mutacji genowej, która jest za to odpowiedzialna nie została poznana.
Ogon
Ogon dobermana jest naturalnie długi, ale często zostaje przycięty zaraz po urodzeniu. Praktyka ta uskuteczniana jest od wieków, a jej celem jest zwiększanie efektywności pracującego psa (krótki ogon nie przeszkadza podczas wykonywania obowiązków), jednak co raz częściej proceder ten jest krytykowany, a w niektórych krajach europejskich wręcz zakazany lub ograniczony, choć wg standardów AKC ogon dobermana powinien być obcięty przy 2 kręgu.
Uszy
Podobnie sytuacja wygląda z uszami, choć dzięki spiczastym, sterczącym, przyciętym uszom doberman lepiej lokalizuje wszelkie dźwięki, dzięki czemu staje się lepszym stróżem. Naturalne uszy są wiszące i miękkie, stosunkowo długie, a rzekome zmniejszenie liczby infekcji aparatu słuchu u psów z przyciętymi uszami nie jest potwierdzone medycznie.
Temperament
Mimo, że klasyfikuje się je jako psy pracujące, zostały obciążone stereotypem okrutnych i agresywnych. Faktem jest, że pierwotnie hodowano dobermany jako osobistych ochroniarzy człowieka, dlatego musiały być duże, nieustraszone, budzące respekt i wykazujące wielką lojalność i posłuszeństwo względem właściciela, aby reagowały jedynie na jego komendy. Ze względu na usposobienie świetnie sprawdzały się w roli psów obronnych, policyjnych, wojennych, ale nie były zbyt dobrymi towarzyszami.
Za pomocą współczesnej hodowli zmniejszono poziom agresji, dlatego teraz dobermany są bardzo zrównoważone i łagodne, ponadto, niebywale lojalne, podatne na szkolenie i bardzo inteligentne.
Agresja
Można łatwo je nauczyć szacunku i reakcji obronnych względem właściciela, dlatego to idealne psy stróżujące. Na ogół doberman wykazuje towarzyskość w stosunku do bliskich ludzi i zwierząt, ale w obrębie rasy raczej często spotyka się agresję skierowaną w stronę obcych osób i psów. Bardzo rzadko zdarzają się natomiast agresywne zachowania względem rodziny. Na podstawie badań udowodniono również, że dobermany z Ameryki Północnej są spokojniejsze od swych europejskich odpowiedników, a wszystko za sprawą różnic w strategiach hodowlanych.
Choć stereotyp dotyczący ich agresywności nadal pokutuje, osobowość dobermana jest wyjątkowa. Istnieje wiele dowodów świadczących o wysokich umiejętnościach psychicznych, np. inteligencji.
Agresja
Poza badaniami psiej osobowości, dokonano ich także na płaszczyźnie agresji w celu ustalenia różnic między rasami. W ostatnich analizach agresję podzielono na 4 kategorie: agresję skierowaną do obcych ludzi, do właściciela, obcych psów i rywalizację z psami z tego samego gospodarstwa domowego. Obserwacje dobermanów wykazały, że psy te przejawiają stosunkowo wysoki poziom agresji w stosunku do obcych ludzi, ale bardzo niski względem właścicieli. Jeśli natomiast chodzi o agresję skierowaną na nieznajome psy i rywalizację z psami z tego samego domu, jest on na poziomie średnim.
Patrząc tylko na ilość ugryzień ludzi i samych prób doberman jest znacznie mniej agresywny od ras, których byśmy o to nie podejrzewali: cocker spaniela, dalmatyńczyka czy doga. W badaniu stwierdzono, że agresja ma podłoże genetyczne, a doberman inaczej ją okazuje w zależności od sytuacji. Generalnie zatem, współczesna rasa nie jest uznawana za agresywną. Wg CDC (Centers for Disease Control and Prevention), między rokiem 1979, a 1998 dobermany atakowały ludzi ze skutkiem śmiertelnym rzadziej od takich ras jak owczarek niemiecki, rottweiler, husky, hybrydy psa i wilka czy Alaskan malamute.
Zgodnie z badaniami CDC jednym z najważniejszych czynników ataków na ludzi jest wysoki poziom odpowiedzialności i lojalności dobermana względem właściciela.
Kondycja zdrowotna
Średnia długość życia wynosi 10 – 11 lat, jednak psy rasy doberman cierpią na liczne problemy zdrowotne. Poważne choroby obejmują: kardiomiopatię rozstrzeniową, syndrom Wobblera (spondylopatia szyjna), chorobą von Willebranda, problemy z gruczołem krokowym (głównie cysty, nowotwory i rozrost), niedoczynność tarczycy, dysplazję stawów biodrowych. Jednak główną przyczyną śmierci w obrębie rasy jest kardiomiopatia rozstrzeniowa, diagnozowana u ok. 40% populacji tych psów, choć ¼ dobermanów zmarła nagle z nieznanych przyczyn, natomiast spory procent zmarł na skutek niewydolności serca.
Nie poznano przyczyny występowania DCM (kardiomiopatia rozstrzeniowa) u dobermanów, podejrzewa się jedynie, że jest ona chorobą dziedziczną.
Szczegółowe dane i wymiary
Doberman
- Wysokość w kłębie: psy: 66 – 72 cm, suki: 61 – 68 cm
- Waga: psy: 34 – 45 kg, suki: ok. 27 – 41 kg
- Długość życia: śr. 10 – 11 lat
Doberman – ciekawostki
- W czasach powojennych rasa praktycznie przestała istnieć – między rokiem 1949, a 1958 nie zarejestrowano żadnych nowych miotów.
- Dobermany z linii wywodzących się z byłej Jugosławii i ZSRR wydają się większe od północnoamerykańskich kuzynów.
- Gen odpowiedzialny za jasne umaszczenia skutkuje wystąpieniem łysiny i, choć nie zagraża życiu psa, może ona prowadzić do problemów skórnych.
- W niektórych krajach dobermany mogą występować na wystawach psów rasowych zarówno z obciętymi, jak i naturalnymi uszami. W Niemczech jednak psy z podciętymi uszami nie mogą brać udziału w tego typu imprezach.
- Wg Staney’a Corena dobermany zajmują 5 miejsce w rankingu najinteligentniejszych psów rasowych w kategorii szkolenia i posłuszeństwa, w innym badaniu przeprowadzonym przez Hart i Hart zajęły pod tym względem 1 miejsce, a wg Tortora były najlepsze pod względem treningowości. Oznacza to, że pies tej rasy jest bardzo mocno podatny na szkolenia, podobnie do Border collie, pudla dużego, owczarka niemieckiego i goldena retrievera.
- Choć współczesne dobermany nie są oceniane przez specjalistów jako agresywne, ze względu na ich wielkość, siłę i agresję wobec obcych mogą stać potencjalnie niebezpieczne.
Polecamy
Szkoda że wszystkie fotki przedstawiają Dobermana z przyciętym ogonem i uszami, myślę że te psy świetnie wyglądają również bez tych zabiegów i warto byłoby rozpowszechnić taka wiedzę wsród Polaków.
Rzeczywiście warto. Dodaliśmy zdjęcie przedstawiające dobermana z naturalnymi uszami i ogonem. Wyróżniliśmy jednocześnie akapit poświęcony tym kwestiom.
Wygląd po są zdecydowanie jest stateczniejszy i bliższy profilowi rasowemu z przyciętymi uszami, natomiast biorąc pod uwagę dyskomfort zabiegu i ból wiadomo wybierzemy uszy naturalne. Mimo iż uważa się że typ uszu nie ma znaczenia o ile chodzi o choroby uszu to uważam że długie uszy sprzyjają rozwojowi różnych chorób. Na pewno długie uszy zmniejszają poziom słuchu w zakresie odbioru pewnych sygnałów oraz zawężają mocno Pole widzenia,i jeszcze dygresja, skoro uszy samoistnie wywijają się do tyłu i potem pies zabiega sam aby zostały w tej pozycji można wnioskować iż sam pies woli mieć uszy odsłonięte. A co do przyciętego ogona, to każdy kto przypadkiem dostał ogonem od swojego dużego pupila wie jak czest ma to miejsce i ile bólu niesie, dla mnie jest to ważny argument za przycinaniem ogonów u psów dużych ras szczególnie gladkowłosych.
Pies aktywny i inteligentny chętnie uczący się terytorialny ale nie agresywny wspaniały i oddany przyjaciel i stróż.
Wymaga kochającego zrównoważonego i doświadczonego przewodnika.
Opinia jako że rasa psów morderców to stereotyp i zabobon.
Kolego Zainteresowany – Doberman jako rasa od zawsze ewoluował jako pies z kopiowanymi uszami i ogonem, hodowcy tej rasy zauważają istotne różnice między psami prowadzonymi starymi metodami, a tymi nowoczesnymi, chociażby w czujności: między „kłapouchami” a normalnymi psami wg wzorca, czyli eksteriera, są zauważalne istotne zmiany, osobnik zachowany według obecnych standardów „ekologicznych i empatycznych”, po prostu najzwyczajniej powinien się nazywać ”doberman bis”, bo wzorzec rasy określa jasno, jak wygląda ten pies – kto miał styczność z rasą ten wie o co chodzi – reszta teoretyków i obrońców nie wiadomo czego, niech nie zabiera głosu, jeśli nie ma nic konstruktywnego do przedstawienia
Są dwa te same zdjęcia
Dziękujemy za spostrzegawczość. Dodaliśmy nowe zdjęcie.
To ze rasa przestala prawie istniec po 2 wojnie w europie to efekt tzw. odszkodowania wojennego i nastepstwo sprawdzenia sie rasy w armi USA ,po sprowadzeniu psow jako odszkodowania juz po 1wojnie Wojsko amerykanskie i czesciowo Wlosi zwyczajnie wywozili wszystko co dobermana przypominalo. To w USA rozwinela sie powojenna hodowla dobermana.
mogliście dodać odmiany dobermana
Przecież odmiany są (może niejawnie) ale wymienione w sekcji umaszczenie.
chodziło mi o odmiany wielkości
Nie ma odmian wielkości dobermanów. Coś takiego występuje np. u sznaucerów – sznaucer olbrzym, średni i mały, ale nie u dobermanów.
chyba są – amerykańska (mniejsza) i europejska (większa)
Bartek, ale tak jak masz w artykule wymienione, to jest zależne od hodowli. Niemniej nie ma chyba formalnego podziału w obrębie tej rasy, tak jak to ma miejsce np. u akity, gdzie mamy akitę amerykańską i japońską.
Świetny artykuł, dziękuje. Już 3 lata jest ze mną mój kochany Kiluś.
Bardzo mądre psy…..
Zależało mi żeby nie wychodził na ogród przez puszysty dywan z „frędzlami”,
3 razy pokazałem idąc razem z nim (3mając za obrożę) i już nigdy po nim na skróty nie chodził. Domownicy tego nie rozumieli i deptali ten dywan :(. W zimie natomiast to było jego ulubione miejsce/ legowisko/ baza do obserwowania ludzi kręcących się po salonie…
Jak dla mnie nie ma i nie będzie inteligentniejszych psów ( te małe są bardzo głupiutkie, prędzej by nałapał much i czegoś je nauczył niż małego psa np maltańczyka)
Dziękuje fajny artykuł, miło się czytało 😉
Pozdrawiam serdecznie 😉
czy doberman może się przestraszyć….siebie?
W jakim sensie? W lustrze? Może.
Wspaniała rasa!
Byłam właścicielką suki tej rasy przez 11 lat. To naprawdę inteligentne i bardzo oddane właścicielowi psy. Podczas szkolenia, uczyła się szybciej niż owczarki niemieckie. W stosunku do domowników nigdy nie przejawiała agresji, wręcz odwrotnie uwielbiała spędzać czas z całą rodziną na zabawie i głaskaniu. Nie miałam z nią najmniejszych problemów, nie atakowała obcych ludzi ani psów. Przy mnie „agresywna” byla tylko raz kiedy to jakis pijany jegomość probował mnie zaczepiać ale po tym jak staneła przy mnie na tylnych łapach odsłaniajac zęby szybko się oddalil.
Nasz sąsiad również miał psa tej rasy, on także był bardzo zrównoważony i posłuszny.
Moim zdaniem to wspaniały pies dla rodziny, jeśli trafi do mądrego właściciela będzie najlepszym towarzyszem.
doberman to moja ulubiona rasa psa lubię je bardzo i bardzo mnie przeraża jak kiedyś mogli im obcinać uszy.
Nie obcinano im uszu, tylko przycinano (tzw. kopiowanie), aby nadać im inny kształt. Niemniej jak one wówczas świetnie wyglądały, a nie teraz takie klapouchy z długim ogonem 😉
Wiem że dobermany wtedy fajnie wyglądały ale je to bolało więc zmieniło się na lepsze.
Dlaczego pokazujecie zdjęcia POTWORNIE OKALECZONYCH PSÓW?
Obcinanie połowy uszu i kręgosłupa jest zabronione, więc nie promujcie tego.
Nadekspresja przebija z tego komentarza. Kopiowanie uszu i ogona jest nadal w wielu krajach dopuszczalne. W Polsce nie od 2012 roku nie zezwala się na to, ale pisanie o tym, w taki sposób to dramatyzowanie i przesada.