Syreny, brzegowce, nozdrzaki (Sirenia)

Podobne do morsów, ale nie mające z nimi nic wspólnego. Nigdy nie wychodzą na ląd choć wygląd sugeruje przystosowanie do lądowego i wodnego trybu życia. Tak, jak mitologiczne syreny, również te prawdziwe wybrały życie w głębinach.

Klasyfikacja

• Gromada: ssaki
• Podgromada: ssaki żyworodne
• Rząd: Brzegowce, syreny, nozdrzaki (Sirenia)

Istnieją 2 rodzaje syren:

Manatowate (Trichechidae), a w nich 3 gatunki:

• Manat rzeczny (Trichechus inunguis)
• Manat afrykański (Trichechus senegalensis)
• Manat karaibski (Trichechus manatus)
  

Diugoniowate (Dugongidae), a w nim 1 żyjący gatunek:

• Diugoń (Dugong dugon)

Występowanie

Syreny pływają na obszarze Karaibów (w wodach słodkich i słonych), w słodkich wodach Gujany, Kolumbii, Brazylii, a także na zachodnim wybrzeżu Afryki. Spotkać je można również od zachodniego wybrzeża Afryki, przez Morze Czerwone, po kontynent australijski, jak również wokół Wysp Salomona, Wysp Marshalla i Nowej Kaledonii.

Manaty zamieszkują płytkie wody przybrzeżne (słodkie i słone). Diugonie przebywają w tropikalnych i subtropikalnych wodach morskich, w wodach przybrzeżnych, w zatokach, lagunach, rzekach.

Charakterystyka

Wygląd

Ponieważ syreny prowadzą wyłącznie wodny tryb życia, ich ciała bardzo dobrze się do tego środowiska dostosowały: kończyny przednie zostały zmodyfikowane do płetw pełniących rolę sterów, ogon wygląda jak wiosło i napędza całe ciało. Nie ma płetwy grzbietowej, ani małżowin usznych. Z kończyn tylnych zostały jedynie dwie małe kości umieszczono głęboko w mięśniach.

Sylwetka ma wrzecionowaty kształt i wydaje się gruba, ociężała, ale to tylko wrażenie, bowiem zwierzęta te są mocno umięśnione i bardzo pływalne. Uzębienie zostało znacznie zredukowane. Górna warga jest elastyczna i chwytliwa. używają jej, aby zbierać pokarm, jak również zacieśniać więzi społeczne i komunikować się. Mimo dużych rozmiarów te ssaki wodne posiadają tylko jedna parę sutków (gruczołów mlekowych).

Płuca i przepona są przedłużone na całym odcinku kręgosłupa, co pomaga zwierzętom kontrolować pływalność i utrzymanie pozycji poziomej w wodzie. Pysk jest dostosowany do żerowania na dnie morza lub rzeki. Syreny są z reguły ciemnoszare.

Dieta

Syreny są w głównej mierze roślinożerne, jedzą trawę morską i inne rośliny wodne. Mają bardzo powolny metabolizm i niską tolerancję na zimną wodę. Zaobserwowano, że syreny są w stanie jeść martwe zwierzęta (np. mewy), ale ich dieta składa się przede wszystkim z roślinności. Manaty jedzą ponad 60 gatunków różnych roślin, w tym algi i namorzyny.

Tryb życia

Podobnie jak delfiny i wieloryby manaty spędzają całe życie w wodzie. Nawet porody odbywają się w środowisku wodnym. Zwierzęta te były również obserwowane podczas jedzenia skoszonej trawy z ogrodów domowych, przylegających do cieków wodnych. Wtedy górna połowa ich ciała wystawała ponad powierzchnię wody. Są to jednak wyjątki potwierdzające regułę.

Manaty

Większość czasu przebywają pod wodą, wynurzają się co ok. 20 minut, aby nabrać powietrza.

Emitują szeroki zakres dźwięków wykorzystywanych do komunikacji, zwłaszcza między matką a cielakiem. Dorosłe osobniki utrzymują kontakt werbalny podczas kopulacji i zabawy. Innymi formami komunikacji może być dotyk, wzrok i zapach. Świadczyć to może o dużej inteligencji manatów. Wniosek potwierdzają eksperymenty naukowe, które wykazały, że manaty rozumieją zadania logiczne, potrafią rozróżniać i posiadają pamięć długotrwałą. Pod względem „bystrości” w wykonywaniu zadań akustycznych i wizualnych blisko im do delfinów i ssaków z grupy płetwonogich.

Rozród

Manaty rodzą co 2 lata, a ciąża trwa ok. 12 miesięcy. Po urodzeniu matka opiekuje się młodym przez kolejne 12 – 18 miesięcy. Samce są z samicą dopóki jest płodna, poza tym okresem prowadzą samotniczy tryb życia. 

Diugonie

Są bardzo rodzinnymi zwierzętami, mogą żyć we wspólnocie: samiec-samica-młode lub w stadach liczących maksymalnie 6 osobników, ale naukowcy nieraz zaobserwowali stada liczące kilkaset syren.

Podobnie do manatów, również diugonie emitują dźwięki, jednak ich częstotliwość jest rzadko odbierana przez ludzkie ucho. Jednym ze słyszalnych odgłosów jest gwizdanie, które wydaje syrena, kiedy poczuje się zagrożona.

Rozród

Ciąża trwa ok. 13 – 14 miesięcy. Samice nie rodzą co roku, a co 2,5 – 7 lat. Zazwyczaj na świat przychodzi 1 cielę. Poród ma miejsce pod wodą, po którym matka i młode wynurzają się, aby nowo narodzony maluch mógł raz pierwszy zaczerpnąć świeżego powietrza. Gdy samica karmi, układa młode na brzuchu, a sama leży na grzbiecie. Aby ułatwić mu ssanie, przytrzymuje go czasem przednią kończyną. Samice często pływają umieszczając swoje młode na grzbiecie. Karmienie mlekiem trwa 14 – 18 miesięcy.

Szczegółowe dane/wymiary

Syreny (Sirenia)

• Długość: 2,8 – 3 m (maksymalnie 3,6 m)
• Waga: 400 – 550 kg
• Długość życia: do 60 lat
• Prędkość: do 30 km/h

Syreny – ciekawostki

• Najbliższymi krewnymi syren są słonie morskie.
• Syreny są narażone na wyginięcie z powodu niszczenia siedlisk, polowania, choroby i nieumiejętność przystosowania się do niższych temperatur.
• Syreny pływają z prędkością 5 – 8 km/h, niektóre zaobserwowane osobniki osiągały nawet 30 km/h.
• Diugonie są do siebie bardzo przywiązane. Gdy jeden z członków rodziny zostaje schwytany, drugi płynie za nim, narażając się na śmierć ze strony poławiających.
• Aborygeni uważają, że dominujące osobniki potrafią gwizdać, dzięki czemu kierują całą grupę w odpowiednim kierunku.
• „Syrena” (Sirenia) to nazwa norweskiego zespołu muzycznego tworzącego gothic metal i metal symfoniczny.

Polecamy:

• Morskie
• Słoń morski
• Morsy
• Płetwal błękitny
• Humbak
• Delfin
• Orka
• Manta
• Walenie
• Wieloryby