Konik polski, konik biłgorajski

Konik polski, konik biłgorajski

Zdrobniała nazwa, pochodząca od słowa „koń”, wywoływać może skojarzenia z koniem małym, delikatnym a nawet wątłym. Z wymienionych cech konik polski posiada jedną – niewielkie rozmiary. Pod względem usposobienia i temperamentu jest to zwierzę niebywale wytrzymałe, a przy tym spokojne i wyważone. Drzemie w nim jednak twardy, odporny na ciężkie warunki bytowania dziki tarpan, od którego pochodzi, a którego już dzisiaj nie spotkamy w żadnym miejscu na świecie.

Klasyfikacja

• Gromada: ssaki
• Rodzina: koniowate
• Rodzaj: Equus
• Gatunek: koń domowy
• Grupa: małe konie i kuce
• Rasa: konik polski
• Kraj pochodzenia: Polska

Historia rasy

Te niewielkie, ale bardzo wytrzymałe konie wywodzą się od tarpanów – dzikich koni zamieszkujących do ok. XVIII wieku wschód Europy w tym Polskę, Prusy i Litwę. Na początku nosiły one nieoficjalną nazwę koni leśnych (Equii silvestris) ze względu na fakt, że spotykano je przeważnie w lasach. W rzeczywistości chętniej przebywały na otwartych terenach, natomiast las był dla nich schronieniem przed intruzami.

Pod koniec wieku XVIII ostatnie znane tarpany schwytano i umieszczono w zwierzyńcu Zamojskich w Zwierzyńcu (okolice Biłgoraja). Po 26 latach konie te trzeba było usunąć ze zwierzyńca. Postanowiono więc, że zostaną rozdane miejscowym chłopom. Działanie to poskutkowało udomowieniem dzikiego konia europejskiego. Charakteryzował się on niewielkimi gabarytami, ale dużą wytrzymałością. Miał szare umaszczenie, a wzdłuż grzbietu przebiegała charakterystyczna pręga.

Nazwa „konik polski” pojawiła się na początku wieku XX dzięki prof. Tadeuszowi Vetulaniemu. To właśnie on wprowadził ją do opracowań hipologicznych (hipologia to nauka o koniach domowych). Profesor jako pierwszy stworzył również teorię istnienia leśnej odmiany tarpana, która wyodrębniła się z tarpanów zamieszkujących stepy wschodnioeuropejskie. Vetulani w dużym stopniu wpłynął również na rozpoczęcie hodowli konika polskiego w naszym kraju.

Charakterystyka

Wygląd

Charakteryzuje się krępą, silną budową i małą, ciężką głową osadzoną na krótkiej, nisko ułożonej szyi. Klatka piersiowa jest głęboka, grzywa gęsta, a sierść ma kolor typu dun (bułany) z odcieniem niebieskiej szarości. Taki rodzaj ubarwienia nazywa się czasem myszatym.

Konik polski to koń raczej mały, w typie kuca. Wysokość w kłębie mieści się zazwyczaj w przedziale 130-140 cm, waga natomiast wynosi 350-400 kg.

Przeznaczenie

Konik polski posiada cechy, których pozazdrościć mu może wiele innych ras koni. Wyróżnia się świetną kondycją zdrowotną, ogromną wytrzymałością w trudnych warunkach, długowiecznością, energicznością. Może jeść różnego rodzaju pokarm, nie jest więc zbyt wybredny. Szybko się rozmnaża dzięki wysokiemu poziomowi płodności. Konik polski może zatem pracować na rozmaitych „stanowiskach”, w tym:

• Jako koń terapeutyczny w hipoterapii, ponieważ jest stosunkowo mały i szybko nawiązuje przyjacielskie relacje z dziećmi.
• Jako koń zaprzęgowy, choć uciągnie niezbyt ciężkie przedmioty takie jak sanie, bryczki czy niewielkie wozy. W tym przypadku słowo „niewielkie” odnosi się do pojazdów ważących maksymalnie tyle samo co konik, czyli 300-400 kg.
• Jako koń wierzchowy może brać udział w wycieczkach i rajdach, ponieważ wykazuje się ogromną wytrzymałością i spokojem.
• Jako pielęgnacja krajobrazu, ponieważ pasąc się na określonym terenie zapobiega zarastaniu ważnych pod względem przyrodniczym terenów.
• Jako rezerwa genetyczna dla innych ras.

Miejsca hodowli

Hodowlą koników polskich w dużej mierze zajmują się hodowle państwowe, choć coraz więcej przedstawicieli tej rasy pochodzi z hodowli prywatnych. Do hodowli państwowych zaliczamy:

• Stację Badawczę PAN w Popielnie na Mazurach (od 1949 r.) – najstarsza hodowla konika polskiego
• Stadninę Koni w Kobylnikach (od 1969 r.)
• Stadninę Koni w Dobrzyniewie (od 1979 r.)
• Roztoczański Park Narodowy (od 1982 r.) – na terenie tego parku znajdował się zwierzyniec Zamojskich, w którym przebywały ostatnie znane tarpany.
• Biebrzański Park Narodowy (od 2004 r.)

Najwięcej hodowli prywatnych znajduje się w Małopolsce, Wielkopolsce, na Śląsku i Mazurach.

Szczegółowe dane

Konik polski, konik biłgorajski

• Wysokość w kłębie: ogiery i klacze 130-140 cm
• Obwód klatki piersiowej: ogiery i klacze min. 165 cm
• Waga: 300-400 kg
• Długość życia: 30 lat i dłużej

Konik polski, biłgorajski – ciekawostki

• Choć konik polski wywodzi się od tarpana i jest do niego podobny, genetycznie nie jest to ta sama rasa. Mimo to w wielu krajach poza Polską koniki polskie nazywane są czasem tarpanami.
• Konie tej rasy dysponują bardzo dużą siłą pociągową w stosunku do masy ciała. Oznacza to, że koniki polskie potrafią uciągnąć tyle ile same ważą.
• Od roku 1974 konik polski widnieje w logo Roztoczańskiego Parku Narodowego. Konik polski jest także symbolem tego parku.
• Aby bardziej przyciągnąć uwagę na naszą rodzimą rasę konia, organizowane są rozmaite imprezy. Zalicza się do nich „Tarpaniada” w Sierakowie, „Święto konika polskiego” w Wojnowie, „Bazyliadę” w Pilchowicach, „Konikoniadę” w Zaciszu i wiele, wiele innych.

Polecamy

• Konie i kucyki
• Tarpan
• Koń Przewalskiego
• Osioł
• Koń przyjaciel człowieka
• Zebroid
• Konie w mitologii i baśniach