Husky syberyjski (Siberian husky)
Lubi ludzi i inne zwierzęta, co – w połączeniu z jego pierwotnym pochodzeniem – może zakrawać o paradoks. Dzięki jednak tej niezwykłej mieszance popularność psów rasy husky syberyjski nie maleje od momentu ich rozpowszechnienia, czyli od początku wieku XX.
Klasyfikacja FCI
- Grupa 5: szpice i psy ras pierwotnych
- Sekcja 1: nordyckie psy zaprzęgowe
- Typ wilkowaty
- Nie podlega próbom pracy
Historia rasy
Husky syberyjski wywodzi się bezpośrednio od pierwotnych psów zaprzęgowych, co wykazała w 2004 r. analiza DNA. Uważa się również, że termin husky ma swe korzenie w pseudonimie Esky, stosowanym najpierw w stosunku do Eskimosów, a następnie do ich psów.
Psy te, wraz z rasą Canadian Eskimo dog (in. Quimmiq), można było znaleźć na całej półkuli północnej, od Syberii po Kanadę, Alaskę, Grenlandię, Labrador i Ziemię Baffina. Z pomocą huskich syberyjskich całe plemiona ludzi były w stanie nie tylko przetrwać, ale sprawnie poruszać się po tzw. białych plamach (łac. terra incognita – ziemia nieznana). Psy były cenione do tego stopnia, że porucznik i podróżnik Robert Peary wspomagany był przez nie w trakcie wypraw w poszukiwaniu Bieguna Północnego.
Czworonogi znad rzeki Anadyr (Rosja) i okolicznych regionów przywożono na Alaskę od 1908 roku i przez następne dwie dekady, zwłaszcza w czasie tzw. gorączki złota, używano ich jako psów zaprzęgowych, biorących także udział w wyścigach zaprzęgowych, podczas których pokonywały 657 km (od miasta Nome, na Alasce, do Candle i z powrotem), dominując nad innymi psami. Głównym hodowcą huskich syberyjskich był w owym czasie Leonhard Seppala, biorący udział w zawodach od 1909 do 1920 r.
W 1930 r. eksport psów syberyjskich został wstrzymany. W tym samym roku AKC (Amercian Kennel Club) uznało je za nową rasę, a 9 lat później po raz pierwszy zarejestrowano ją w Kanadzie. UKC (United Kennel Club) uznało je w 1938 r., natomiast w 1991 r. zmieniło nazwę rasy z Arctic husky na Siberian husky.
Seppala posiadał hodowlę psów w Nenana, zanim przeniósł się do Nowej Anglii, gdzie związał się z Elizabeth Ricker. Będąc współwłaścicielem Poland Springs zaczął pokazywać swych ulubieńców na całym północnym wschodzie.
Psy jako rasę zaczął popularyzować w 1933 r. Richard E. Byrd, który przywiózł ze sobą 50 huskich syberyjskich na wyprawę po wybrzeżu Antarktydy. Wiele psów szkolono w Chinook Kennels w New Hempshire. Tzw. operacja Highjump – historyczna wyprawa – okazała się idealna dla huskich, ze względu na ich niewielkie rozmiary i szybkość. Siberian husky służył w United State Army (Armia Stanów Zjednoczonych) w jednostkach poszukiwawczych i ratowniczych oraz w Air Transport Command w czasie II wojny światowej. Popularność psów utrzymuje się do dzisiaj.
Charakterystyka
Futro huskich syberyjskich jest grubsze od psów innych ras, zawiera bowiem dwie grube warstwy: gęsty podszerstek i stosunkowo krótkie, ale proste włosy okrywowe. Obie warstwy skutecznie chronią przed dotkliwym mrozem, ale też świetnie odbijają promienie słoneczne latem.
Gruba szata wymaga jednak odpowiedniej pielęgnacji, w tym cotygodniowego wyczesywania. W gorących rejonach świata może się ona zmienić, aby pies był lepiej dostosowany do wysokich temperatur. Choć przyzwyczajeni jesteśmy do jednego znanego umaszczenia tej rasy, pojawiają się różne wzory i kolory.
Zwykle mamy do czynienia z białymi łapami, pyskiem i końcówką ogona. Grzbiet pokrywa z reguły biało-czarna sierść, rzadziej miedziana czerwień z białymi akcentami, szarość, „blond”, „królicza” (agouti), czy łaciata niczym u krowy. Na twarzy spotykać można wiele zadziwiających wzorów, w tym okularowe. U psów wystawowych niedozwolone jest umaszczenie merle.
AKC (American Kennel Club) opisuje oczy syberyjskiego huskego jako migdałowate, umiarkowanie rozstawione, osadzone lekko ukośnie. Na tęczówce występuje lodowaty odcień błękitu, granat, bursztyn lub brąz. U niektórych osobników jedno oko może być brązowe, a drugie niebieskie – zjawisko to nazywamy różnobarwnością. Czasem jednak widoczna jest tzw. częściowa różnobarwność tęczówki, tzn. jedno oko może być w połowie brązowe i w połowie niebieskie. Wszystkie warianty kolorystyczne są akceptowane przez AKC.
Nos nie powinien być zbyt spiczasty, ale też niezbyt kwadratowy. Z reguły jest czarny, podpalany, wątrobiany (u odmian rudych) lub jasnobrązowy, choć dosyć często spotyka się psy z wytartym odcieniem, zwanym „zimnym nosem” lub „śnieżnym nosem”- zjawisko to ma związek z odbarwieniem skóry. Mimo to, psy z „wytartym” nosem są akceptowane jako wystawowe.
Ogon jest mocno owłosiony, dzięki czemu spełnia rolę szala, kiedy pies leży i okrywa nim pysk w celu zapewnienia ciepła. Wg towarzystw kynologicznych powinien być trzymany nisko, kiedy zwierzę jest zrelaksowane, kiedy natomiast jest podekscytowane lub zainteresowane czymś, z reguły powinien być zadarty ku górze, ale zakrzywiony niczym sierp.
Temperament
Ponieważ opisuje się go jako przedstawiciela potomków wilka, wykazuje szereg zachowań podobnych do nich, np. zamiast szczekać, wyje. Jeśli jest dobrze wyszkolony w okresie młodości, okazać się może wielkim przyjacielem rodziny, potrafi bowiem pokochać człowieka bez względu na wiek.
Jako jednak posiadacz nieco dzikiego usposobienia, ma tendencję do włóczęgi i ucieczek. Amerykańskie Towarzystwo Zapobiegania Okrucieństwu Wobec Zwierząt (ang. The American Society for the Prevention of Cruelty to Animals – ASPCA) klasyfikuje go jako łagodnego wobec dzieci, stwierdzając również, że wykazuje dużą aktywność w domu, dlatego wymaga dużej uwagi, aby nie gonić domowych kotów. Aby socjalizacja była efektywniejsza, musi mieć często towarzystwo ludzi i innych psów.
Ponieważ jest psem raczej inteligentnym, dziennie wystarcza mu 15 minut nauki posłuszeństwa. Najlepszą formą szkolenia jest ta wykorzystująca tzw. pozytywne wzmocnienie. Przejawia tendencję do biegu, ponieważ – jak już wiemy – rasa była początkowo hodowana jako psy zaprzęgowe. Pierwotnie zatem wykorzystywano go do pracy z ludźmi i innymi zwierzętami, dlatego też jego charakter powinien być łagodny. Delikatność w usposobieniu może być na tyle wyraźna, że Czukcze angażują psy z tej rasy do opieki nad dziećmi.
Kondycja zdrowotna
W 1999 roku ASPCA opublikowała tekst dotyczący żywotności rasy. Oszacowano, że dożywa średnio 12 – 14 lat. Kwestia zdrowia zatrzymuje się na genach, w których często zapisana jest zaćma, jaskra, progresywny zanik siatkówki, dystrofia rogówki oraz wrodzony paraliż krtani.
W obrębie rasy rzadko występuje dysplazja stawów biodrowych, jednak – podobnie do innych dużych i średnich psów – może mieć miejsce. Mimo to, obecnie syberyjski husky został umieszczony na 155 miejscu (spośród 160) pod względem ryzyka wystąpienia dysplazji.
Psy biorące udział w wyścigach zaprzęgowych są podatne na inne schorzenia, np. zapalenie oskrzeli, choroby żołądka, astmę, wrzody. Ponieważ większość współczesnych huskich zamieszkujących USA pochodzi z importowanych syberyjskich psów oraz od osobników z hodowli Seppali, możliwe, że w obrębie rasy występuje tzw. efekt założyciela – szerzej na ten temat przy opisie rasy: Cavalier king charles spaniel.
Szczegółowe dane i wymiary
Husky syberyjski
- Wysokość w kłębie:
- psy: 53,5 – 60 cm
- suki: 51 – 56 cm
- Masa:
- psy: 20,5 – 28 kg
- suki: 15,5 – 23 kg
- Długość życia: 12 – 14 lat
Husky syberyjski – ciekawostki
- Siberian huski, samojed i Alaskan malamute wywodzą się bezpośrednio z pierwszych psów zaprzęgowych, co udowodniono w 2004 na podstawie analizy DNA i potwierdzono zarazem, że jest to jedna z najstarszych ras psów, zaliczająca się do psów pierwotnych.
- W 2012 roku AKC ulokowało rasę na 16. miejscu pod względem liczby zarejestrowanych osobników.
- Pierwotne psy zaprzęgowe hodowane przez Czukczów uważano za wymarłe, ale Benedict Allen, po wizycie w tamtych rejonach w 2006 roku stwierdził, że nadal istnieją.
- Dzięki grubej szacie jest w stanie wytrzymać temperaturę w przedziale od –50 do -60 st. C.
- Wg Stanley’a Corena huski syberyjski znajduje się na 45. miejscu w rankingu najinteligentniejszych, najbardziej posłusznych i najlepiej pracujących ras.
- Jednym z najbardziej znanych przedstawicieli rasy był Balto – pies zaprzęgowy, który przyczynił się do uratowania wielu dzieci chorych na błonicę. Dzięki mądrym i szybkim psom Gunnara Kaasena i pozostałym 20 zaprzęgom paczka ze szczepionką w ok. 6 dni dotarła do chorych (dystans do pokonania liczył sobie ok. 1000 km). Balto, jako lider zaprzęgu, świetnie prowadził grupą nawet wtedy, gdy poganiacz (Kaasen) nie widział własnej ręki z powodu zamieci śnieżnej. W 1925 roku w Central Parku (Nowy Jork) postawiono ku jego pamięci pomnik stworzony przez F.G. Rotha.
Polecamy
są jak nasz pies
Piękne, choć bywają niesforne:D Silny instynkt terytorialny i poczucie hierachii bywają u tych psów kłopotliwe:) Niemniej wszystkie moje kontakty z tym wspaniałymi zwierzętami zaliczam do udanych;) Nie jestem nawet właścicielem psa, jednak z tą rasą i jamnikami doskonale się „rozumiem”.
mam huskiego 10 lat wspanialy kochany jest czlonkiem naszej rodziny dla mnie jest najpiekniejszy
mam 9 letnia sunie huski najcudowniejszy pies jakiego miałam
Kocham tą rasę!! Kochane psy. Choć czasem mają dużo energii. I dodam jeszcze ze dlatego ze husky są inteligentne xasami trudno kest je wytresowac ponieważ wolą porobić co innego ???
husky są wszędzie