Delfin zwyczajny, pospolity, zwyczajny krótkopyski (Delphinus delphis)
Delfin zwyczajny to kolejny przykład morskiego ssaka, który ma więcej wspólnego z człowiekiem niż wskazywałaby na to jego budowa anatomiczna. Mieszkaniec wszystkich ciepłych oceanów, żyjący w grupach rodzinnych i chętnie zaprzyjaźniający się z „obcymi”.
Klasyfikacja
- Gromada: ssaki
- Rząd: walenie
- Podrząd: zębowce
- Rodzina: delfinowate
- Rodzaj: Delphinus
- Gatunek: delfin zwyczajny
Występowanie
Dostosowuje się do liczniejszych siedlisk niż najbliższy krewny – delfin długopyski (Delphinus capensis) – występuje bowiem we wszystkich ciepłych wodach klimatu umiarkowanego i tropikalnego, w tym w Oceanie Indyjskim, ale nie tak licznie, jak w innych akwenach. Największa populacja znajduje się ciepłych i umiarkowanych częściach Atlantyku i Pacyfiku. Spotykany dosyć często w Morzu Karaibskim i Śródziemnym. Polubił również Morze Czarne, Zatokę Meksykańską i Morze Czerwone. Płynąc wraz z prądem zatokowym, dociera aż do norweskich wód, rzadko jednak odwiedzając Arktykę.
Delfiny zwyczajne spotykano w Zatoce Korynckiej – odnodze Morza Jońskiego, gdzie pływały z delfinami pręgobokimi (Stenella coeruleoalba), ale uważa się, że ich liczba była zbyt mała, aby przetrwać. Ponadto, odkryto ślady hybrydyzacji z delfinami pręgobokimi, co jeszcze dobitniej świadczy o niemożności przetrwania w odrębnej gatunkowo grupie. Populacja waleni spadła znacznie w wodach zachodniej Grecji, konkretnie, przy Wyspie Kalamos. Powodem zmniejszenia liczebności ssaków w tamtym rejonie jest przełowienie gatunków, którymi zwierzęta się żywią.
Prawdopodobnie pojawił się na Ziemi w plejstocenie, w Indo-Pacyfiku, z czasem, na skutek zmian klimatycznych, zajął Ocean Atlantycki i Indyjski.
Preferuje wody, których temperatura powierzchniowa przekracza +10 st. C, rzadziej spotkać go można w akwenach o głębokości mniejszej niż 180 m.
Charakterystyka
Wygląd
Zaliczany do delfinów średniej wielkości, najbardziej znany na świecie gatunek delfina – delfin butlonosy (Tursiops truncatus) – może poszczycić się większymi od niego rozmiarami. Mierzy standardowo 1,5 – 2,4 m długości przy masie 100 – 136 kg; samce są zazwyczaj dłuższe i cięższe od samic.
Trudno pomylić go z innymi gatunkami, ponieważ wyróżnia się specyficznym ubarwieniem – grzbiet jest ciemny, brzuch biały, a po bokach ciała i nad oczami widoczny jest jasnoszary, żółty lub złocisty pas, z góry przypominający literę „V”. Głowa wyposażona została w długi, wąski pysk „uzbrojony” w 50 – 60 (po każdej stronie szczęki) ostrych, nachodzących na siebie zębów. Niedojrzałe delfiny są słabiej wzorzyste, dopiero z wiekiem nabierają charakterystycznych barw. Płetwa grzbietowa jest stercząca i dosyć duża, a na czubku głowy łatwo dotrzeć przetchlinkę, przez którą ssak wypuszcza powietrze, tworząc niewielkie fontanny pary wodnej.
Dieta
Lubi urozmaicać swoje menu, składające się z wielu gatunków ryb i kalmarów pływających na głębokości poniżej 200 m. Z ryb wybiera małych przedstawicieli gromady: śledzia, sardynkę, sardelę, morszczuka, tuńczyka pasiastego, makreloszowate, , jak również wspomniane kalmary i ośmiornice. Delfiny z Kanału la Manche żywią się przeważnie rybami z rodziny świetlikowatych, makrelą atlantycką, szprotami i kałamarnicami. W Morzu Czarnym zjada szproty, sardele i iglicznicę większą. U wybrzeży północno-wschodnich Stanów Zjednoczonych łapie makrelę atlantycką.
Na podstawie badań stwierdzono, że delfiny z regionów oceanicznych wolą jeść głowonogi, natomiast te z obszarów przybrzeżnych spożywały 10 razy mniej głowonogów od swych oceanicznych krewnych. W trakcie polowań chętnie ze sobą współpracują, aby łowy były efektywniejsze. Często wykonują krótkie zanurzenia, trwające od 10 s do 2 minut, choć spotkano się z nurkowaniem trwającym nawet 8 minut. Poluje zarówno za dnia, jak i nocą.
Tryb życia, usposobienie
Jako ssak morski potrafi bardzo szybko pływać, będąc przy tym aktywnym mieszkańcem oceanów. Często wyskakuje ponad zwierciadło wody i uderza płetwą ogonową o jej powierzchnię. Żyje w dużych stadach złożonych z 10 – 500 osobników – wielkość grupy uzależniona jest od pory dnia i roku. Przypływające stado widać z kilku kilometrów, a niektóre dźwięki emitowane pod wodą słychać ponad nią.
Czasami towarzyszą innym gatunkom waleni, np. grindwalom (Globicephala), spotykano je również z fiszbinowcami; nierzadko pokazują się ponad wodą blisko łodzi, wykonując łukowate, niewielkie wysoki. Potrafią rozwinąć sporą prędkość, dochodzącą do 60 km/h, wykonując różnego rodzaju akrobacje, np. uderzenia całym ciałem o powierzchnię wody, jak czynią to humbaki.
Jak niektóre (czy może wszystkie?) walenie, również delfin zwyczajny jest zwierzęciem bardzo uspołecznionym i mocno angażującym się we wspólne podróżowanie, jedzenie czy oddychanie. Kiedy któryś w członków grupy jest chory, reszta pomaga mu swymi płetwami, aby utrzymać słabszego towarzysza na powierzchni, zapobiegając jego utonięciu.
Rozmnażanie
Samice dosyć często osiągają dojrzałość płciową w momencie „zdobycia” 85% ostatecznych rozmiarów ciała, w tym czasie bowiem rozwój skupia się na narządach płciowych, sprowadzając wielkość fizyczną na dalszy plan. Podobnie jak u wielu innych zwierząt oznaką dojrzałości seksualnej u delfinic jest co najmniej jedna w życiu owulacja.
Choć żyje w wodzie, jest ssakiem żyworodnym, mającym zdolność do rodzenia bliźniaków i trojaczków, jednak zazwyczaj na świat przychodzi jedynak. Ciąża trwa 10 – 11 miesięcy, a nowo narodzone cielę mierzy 70 – 100 cm przy masie 10 kg.
W Morzu Czarnym młode są odstawiane od pokarmu mlecznego po 5 – 6 miesiącach, ale na innych obszarach moment ten następuje o wiele później – w ok. 19 miesiącu życia. Podobne podziały panują pod względem częstotliwości porodów – w Morzu Czarnym samice rodzą średnio co roku, natomiast populacje ze wschodniego Pacyfiku wydają potomstwo co 3 lata. Wiek osiągnięcia dojrzałości płciowej uzależniony jest w dużym stopniu od lokalizacji, ale waha się między 2 – 7 rokiem życia u samic i 3 – 12 r. ż. u samców.
Po urodzeniu młode automatycznie stają się częścią rodziny, uczestnicząc w codziennym życiu. Trzymają się blisko matek, nigdy nie oddalając się na więcej niż kilkadziesiąt centymetrów zwłaszcza, gdy są jeszcze bardzo małe. Przez okres laktacji cielę żywi się wyłącznie mlekiem. W przeciwieństwie do ludzi delfiny zwyczajne nie posiadają warg, którymi mogłyby ssać sutki. W związku z tym ciało samicy zostało tak skonstruowane (specjalne mięśnie otaczające gruczoły mlekowe), aby mleko tryskało, dzięki czemu młode wyłapuje płyn.
Masowe wyrzucanie delfinów na brzeg (Mass stranding)
8 czerwca 2009 roku w Falmouth Bay należącym do hrabstwa Kornwalia (Wielka Brytania), duża grupa delfinów zwyczajnych wypłynęła na brzeg. Wiele osób sądziło, że powodem takiego zachowania są działania marynarki wojennej, ponieważ inne czynniki, które mogły być za to odpowiedzialne odrzucono ze względu na ich rzekomą nieprawdopodobność. Na brzegu doliczono się 26 osobników, które po śmierci dryfowały w oceanie. Przed opisanym zdarzeniem w Anglii doszło do podobnych sytuacji znacznie wcześniej, między rokiem 1915, a 1938, jednak wtedy grupy były nieco mniejsze. Do dziś nie odnaleziono powodu tych dramatycznych i zagadkowych zachowań.
Masowe wyrzucenia na brzeg występują regularnie w kilku regionach świata (gł. w Australii, Nowej Zelandii i Cape Cod w Nowej Anglii). W wielu przypadkach zwierzęta nie wykazują żadnych problemów zdrowotnych (oczywiście poza spowodowanymi przez pozbawienie wody). Znajdujące się na brzegu walenie (nie dotyczy to tylko delfinów zwyczajnych, ale wielu gatunków), doświadczają ogromnego szoku fizjologicznego prowadzącego do śmierci. Ponieważ walenie są zazwyczaj do siebie bardzo przywiązane, ich chęć wspólnej celowej śmierci jest silniejsza od instynktu przetrwania jednostki.
Chociaż masowe wyrzucenia na brzeg mają miejsce zwykle w miesiącach zimowych i w niesprzyjającą pogodę, mogą wystąpić o każdej porze roku i w każdych warunkach atmosferycznych.
Szczegółowe dane i wymiary
Delfin zwyczajny, pospolity, zwyczajny krótkopyski (Delphinus delphis)
- Długość ciała: samce: 1,7 – 2,2 m, samice: do 1,5 m
- Masa: 100 – 136 kg
- Długość życia: maksymalnie 35 lat. Osobniki z populacji Morza Czarnego dożywają średnio 22 lat
Delfin zwyczajny – ciekawostki
- Delfin zwyczajny jest najpowszechniej występującym gatunkiem delfina na świecie.
- W 1994 roku uznano nowy gatunek delfina – delfin długopyski. Sklasyfikowano go na podstawie dużych różnic anatomicznych i genetycznych między nim, a delfinem krótkopyskim.
- Delfin zwyczajny zjada dziennie 8 – 9 kg ryb.
- Stada delfinów zwyczajnych składających się z wielu podgrup wiekowych, płciowych lub koedukacyjnych mogą liczyć kilka tysięcy osobników.
- U tego gatunku zaobserwowano uprawianie seksu oralnego, co wyraźnie sugeruje, że – podobnie do ludzi i szympansów – czynności seksualne wykonywane są dla przyjemności.
Polecamy
