Orka oceaniczna, miecznik (Orcinus orca)
(Orcinus orca) – gatunek walenia z rodziny delfinowatych (Delphinidae)
Orki są największymi i najgroźniejszymi drapieżnikami oceanu. Mają charakterystyczne czarno-białe ubarwienie, co sprawia, że trudno je pomylić z innymi gatunkami. Orki spotyka się we wszystkich morzach świata, najliczniej jednak w wodach Arktyki i Antarktydy. Orki fascynują nie tylko swoją siłą, ale również niezwykłą inteligencją i złożonymi zachowaniami społecznymi. Te majestatyczne drapieżniki są szczytowymi myśliwymi oceanów, górując nad innymi morskimi stworzeniami dzięki swojej zwinności i współpracy.
Klasyfikacja
- Gromada: ssaki
- Rząd: walenie
- Podrząd: zębowce
- Rodzina: delfinowate
- Rodzaj: Orcinus
- Gatunek: Orka oceaniczna (Orcinus orca)
Król oceanów
Orki są największymi i najgroźniejszym drapieżnikami oceanu. Mają charakterystyczne czarno-białe ubarwienie, co sprawia, że trudno je pomylić z innymi gatunkami. Podobnie jak delfiny, których są bardzo bliskimi krewnymi, do nawigowania i znajdowania pożywienia używają zmysłu echolokacji.
Dieta – niezrównani myśliwi
Orki maja bardzo zróżnicowane menu. Polują na ryby różnych rozmiarów od śledzi po łososie i rekiny, a nawet na duże morskie ssaki jak delfiny czy morsy. Zjadają także pingwiny, foki, ośmiornice oraz żółwie morskie. Często polują w grupach – z powodzeniem mogą wówczas atakować wieloryby, próbując wyrwać im… język.
Dieta orek jest tak zróżnicowana, jak środowiska, w których żyją – orki polują na niemal wszystko, co napotkają. Są mistrzami taktyki polowania. Potrafią współpracować, aby tworzyć fale, które zmywają foki z lodowych kier, czy też wspólnie atakować większe ofiary, jak wieloryby. Te skomplikowane strategie polowania wymagają nie tylko siły, ale również precyzyjnej komunikacji i koordynacji w grupie.
Charakterystyka
Wielkość
Orki osiągają długość 10 metrów i wagę 9 ton. Samice są nieco mniejsze, ale nadal potężne, osiągając długość do 7 metrów. Płetwa grzbietowa samców, charakterystycznie wysoka i trójkątna, może mierzyć nawet 1.8 metra, co dodatkowo podkreśla ich dominującą obecność w wodzie. Ich rozmiar, skoczność, szybkość oraz potężne szczęki z silnymi ostrymi zębami w połączeniu z jednym z najbardziej rozwiniętych umysłów w świecie zwierząt sprawiają, że te morskie ssaki nie mają naturalnych wrogów. Unikają ich nawet tak bezwzględni i potężni zabójcy, jak żarłacz biały czy rekin tygrysi. Ich głównym „wrogiem” są pasożyty, głównie wewnętrzne.
Kosmopolityczne siedlisko
Orki są niezwykle adaptacyjne i można je znaleźć we wszystkich oceanach świata, od lodowatych wód Arktyki po ciepłe morza tropikalne. Choć preferują chłodniejsze wody przybrzeżne, ich zdolność do adaptacji pozwala im eksplorować różnorodne ekosystemy morskie. Ta wszechobecność świadczy o ich wyjątkowych zdolnościach przystosowawczych i różnorodnej diecie.
Społeczna złożoność
Życie społeczne orek jest równie fascynujące jak ich umiejętności łowieckie. Tworzą one stabilne, matriarchalne grupy, które mogą liczyć od kilku do kilkudziesięciu osobników. W obrębie tych grup panuje ścisła hierarchia, a więzi między członkami są niezwykle silne. Komunikacja odbywa się poprzez różnorodne dźwięki, a każda grupa ma swoje unikalne „dialekty”, co świadczy o ich wysokiej inteligencji i zdolnościach społecznych.
Inteligencja i zdolności
Orki są nie tylko silne, ale również wyjątkowo inteligentne. Wykazują zdolności do nauki, rozwiązywania problemów i planowania skomplikowanych strategii. Są znane ze swojej ciekawości i zdolności do nawiązywania interakcji z ludźmi. W niewoli uczą się złożonych sztuczek i poleceń, a na wolności pokazują niesamowite zdolności do adaptacji oraz innowacji w polowaniu.
Orka a człowiek
Wbrew obiegowej opinii o agresywności orek nie istnieją żadne dowody, żeby kiedykolwiek, któryś z tych morskich ssaków zabił człowieka. Znaleziono, co prawda, szczątki ludzkie w brzuchu jednego okazu, jednak nic nie wskazywało na to, że osoba ta została zaatakowana przez orkę.
Dane/wymiary
Orka Orka (Orcinus orca)
- Długość: dorosłych samców – 6-8 m (rekord 9,8 m), samic – 5-7 m (rekord 8,5 m)
- Waga: samców – ok. 6 ton (rekord 10 ton), samic – 3-4 tony (rekord 7,5 tony)
- Młode po urodzeniu waży ok. 180 kg i mierzy ok. 240 cm
- Płetwa grzbietowa: do 1,8m (u samców dwukrotnie większa niż u samic)
- Prędkość: poruszania się w wodzie: do 60 km/h
- Temperatura ciała: 36-38 °C
- Warstwa tłuszczu podskórnego: 7,6-10 cm
- Serce uderza 60 razy/min kiedy orka jest na powierzchni, w trakcie zanurzenia ilość uderzeń spada do 30/min
- Występowanie: wszystkie oceany i większe morza (preferuje zwłaszcza zimne wody, ale występuje i w ciepłych) spotykana w Morzu Śródziemnym i Morzu Północnym
- Pożywienie: duże zwierzęta morskie (także inne delfiny), również wielkie walenie
- Rozród: ciąża trwa około 1 roku, karmiony jest przez matkę do osiągnięcia ok. 2 miesięcy
- Długość życia: samice przeciętnie ok. 50 lat, maksymalnie 80-90 lat (rekord 103 lata); samce przeciętnie 29 lat, maksymalnie 50-60 lat (rekord 59 lat). W niewoli orki żyją krócej – zazwyczaj do 25 lat, nieliczne dożyły 30 lat, a kilka 40 lat.
Orki – ciekawostki. Czy wiesz, że…
- Orka może dziennie przepłynąć nawet 150 kilometrów.
- Zęby orki osiągają długość 10 centymetrów, przy średnicy dochodzącej do 5 centymetrów.
- Te morskie ssaki mogą płynąć z szybkością do 60 km/h.
- Już w momencie urodzenia orka waży prawie 200 kilogramów. Osiąga przy tym długość przekraczającą 2 metry.
- Orka może nurkować na głębokość 1000 metrów, pozostając pod wodą ponad 20 minut.
- Orka może osiągać wiek 90 lat.
Polecamy
Istnieje udokumentowany przypadek orki ważącej 9t? Jak duży jest największy udokumentowany osobnik?
Robert W. Baird i Robin W. Baird jedni z najlepszych ekspertów w dziedzinie badania orek, w swej książce „Killer Whales of the World: Natural History And Conservation” wydanej w 2006 roku podają iż największy samiec osiągnął 9,8 metra długości i wagę 10 ton, podczas gdy największa samica mierzyła 8,5 metra przy wadze 7,5 tony.
Kaszalot o ile się nie mylę jest największym morskim drapieżnikiem.
W kontekście wymiarów własnych, rzeczywiście tak jest, niemniej trudno polowania kaszalota na mięczaki (kałamarnice) porównać do polowań orek. Jako drapieżnik ustępuje orce pod każdym względem.
To nie są zwierzęta, to maszyny do zabijania!!!!
I dlatego je lubie ;D
czy orka może zjeść człowieka?
Istnieją udokumentowane przypadki ataków orek w stanie dzikim i w niewoli na ludzi. Większość niegroźnych, choć niektóre w niewoli zakończyły się śmiercią treserów. Prawda jest jednak taka, ze choć orka może zaatakować człowieka i to ze skutkiem śmiertelnym to nie jada ludzi.
Zrobcie stronke o prawaleniach
To dobry pomysł. Na razie odsyłamy do artykułu poświęconego waleniom w ogóle: Walenie.
Dlaczego niektóre gatunki orek są żółte ?
Żółty odcień skóry niektórych orek bierze się z zabarwienia przez glony ich skóry. Niektóre grupy orek preferują żerowanie w wodach bogatych w takie glony. Co ciekawe nie zaobserwowano mieszania się grup orek „białych” i „żółtych”.
Czy istnieją jakiekolwiek wyniki (bądź symulacje) mierzące nacisk szczęk orki? Biorąc pod uwagę gabaryty tego zwierzęcia, oraz sam wygląd czaszki to BYĆ może dysponuje ono szczękami silniejszymi od krokodyla różańcowego czy żarłacza białego?
Nie spotkaliśmy się z jakimś rzetelnym opracowaniem. Istnieją informacje jakoby orka miała siłę nacisku wynoszącą powyżej 19000 PSI czyli 1336 kg/cm2.
orka to najgroźniejszy drapieżnik jak potrafi zabić great white’a
orka należy do najszybszych ryb świata
Przecież jest nawet napisane że należy do ssaków, nie umiesz czytać ?
Tródno w to uwieżyć lecz orka oceaniczna należy do ssaków …KOPYTNYCH do których zaliczamy także inne walenie,żyrafy,antylopy,jelenie,wielbłądy,nosorożce i słonie.Całe pokrewieństwo między walniami a innymi ssakami kopytnymi bierze się od małego pszodka,który żył paredziesiąt milionów lat temu i choć miał małe nogi to większość czasu spędzał w wodzie.Od niego wyeluowały nowe gatunki kopytnych które następnie wymierały i powstawały nowe i tak do dziś.
Najbliższe waleniom są hipopotamy z którymi miały one wspólnego przodka. Wspólny przodek wielorybów i hipopotamów oddzielił się od innych parzystokopytnych około 60 milionów lat temu.
Tak od siebie dodam że można wyróżnić kilka podgatunkow orek, różniących się wielkością wyglądem i zachowaniem. Natomiast ciekawi mnie kilka innych spraw, czy orki walczą między sobą i czy dochodzi u nich do aktów kanibalizmu? Oraz czy te zwierzęta żyją zawsze w stadach, czy można również spotkać samotne zwierzęta?
Nurtuje mnie jedno pytanie: dlaczego druga nazwa orki to „miecznik” ? I z czego się ona wzięła ?
Pewnie o to należałoby zapytać twórców polskiego nazewnictwa zwierząt. Zwłaszcza, że nazwą miecznik określany jest także włócznik (Xiphias gladius), który jest rybą.
Czytałam gdzieś ze nazwa miecznik pochodzi od płetwy grzbietowej
Dzień dobry Szanowna Redakcjo 🙂
Dziękuję za świetne artykuły. Nurtuje mnie jedno pytanie – czy zarejestrowano kiedykolwiek aby jakieś zwierzę morskie zabiło dorosłą orkę? Szukałem coś na ten temat i znalazłem tylko informacje, że orki czasem uciekają przed wielorybami (czasem jednak to orki je atakują). Nigdy jednak nie znalazłem informacji aby orka została zabita przez dorosłe zwierzę. Pozdrawiam 🙂
Nie natknęliśmy się na takie doniesienia. Orki, o ile nie są osobnikami chorymi, nie mają naturalnych wrogów, oczywiście poza człowiekiem… Zdarza się, że młode lub stare i chore orki zjadane są przez rekiny, ale zdrowe, dorosłe orki polują na rekiny a nie odwrotnie.
Orki polują nawet na żarłacze białe, a to co może pokazywać ich siłę i możliwości zarejestrowano w okolicach Sri Lanki w 2017 roku, kiedy 25 orek zaatakowało grupę 30 kaszalotów. To niezwykle rzadkie zjawisko, bowiem na co dzień orki nie atakują tych wielkich waleni.
Owszem polują nawet na żarłacze białe, niemniej jednak należy zwrócić uwagę na to, że orki są zwierzętami polującymi stadnie a rekiny są samotnikami co mocno ułatwia sprawę. Wilki czy lwice nie byłyby w stanie upolować takiej zdobyczy w pojedynkę jaką są w stanie zabić w grupie/stadzie…
Tyle że wilki i lwy polują w stadzie na WIĘKSZE od siebie zwierzęta. Orka poluje w stadzie na MNIEJSZE rekiny. Samotna orka też pokona rekina białego
To już jest tylko Twoje gdybanie. Nikt nigdy nie widział/sfilmował przypadku ataku pojedynczej (nie będącej w momencie ataku w grupie) orki na żarłacza białego równego jej rozmiarem.
Ponadto orki podobnie jak wilki i lwy też grupowo polują na większe od siebie zwierzęta, tj. np. wieloryby.
Dziękuję za odpowiedź 🙂
Czyli jeśli nacisk orki to 1360kg/cm2 to nacisk na cm1/to 2720kg
Niby jak :)? Nacisk zawsze podajesz na pole powierzchni a nie na odcinek długości.
wiem o tym tylko tak napisałem bo nie wiedziałem jak napisać cm kwadratowe
chodziło mi o cm kwadratowe
I tak nie rozumiem, skoro orka ma nacisk 1336 na cm2, to chyba tyle ma a nie dwa razy więcej :)? O co kaman?
acha bo źle przeczytałem
Czy orka ma jakiegoś podobnego do siebie przodka?
Nie jest znany. Orki są jedynymi gatunkami z rodzaju Orcinus.
„Orcinus orca” należy do podrzędu Odontoceti znanego również jako wieloryby zębate, co odróżnia je od wielorybów baleen. Do rodziny delfinowatych (Delphinidae), do której należą, należą również delfiny.
Naukowcy uważają, że wszystkie wieloryby, morświny i delfiny prawdopodobnie pochodziły od mięsożernych zwierząt lądowych, które były częścią fauny 60 milionów lat temu, podczas paleocenu. Zwierzęta te znane są jako Mesonychia. Związek między tymi zwierzętami lądowymi a współczesnymi orkami jest widoczny w zębach, czaszce i innych strukturach morfologicznych.
Mesonychia były podobnej wielkości do wilka, ale ich stopy były kopytne. Szukając pożywienia, zaczęły wchodzić głębiej do wody, a podczas ewolucyjnego procesu, który trwał miliony lat, wytworzyły płetwy, straciły futro i zmodyfikowały kształt zębów, aż osiągnęły anatomiczny kształt w pełni dostosowany do życia w morzu.
Co więcej, alternatywne badania naukowe twierdzą, że walenie są ściśle związane z hipopotamami. Naukowcy uważają, że hipopotamy są najwyraźniejszym przykładem tego, jak mogły być walenie, gdy zamieszkiwały Ziemię, ale ewolucja zmieniła je w to, czym są dzisiaj.
Wymarle gatunki odzaju Orcinus:
Orcinus paleorca
Orcinus citoniensis
Orcinus meyeri
Dzień dobry chciałbym się zapytać czy istnieją większe niepotwierdzone okazy orki niż 10 metrów i 10 ton
Nie ma doniesień o większych orkach. Tylko ten jeden okaz – 9.8 metra i ok 10 ton
Dziękuję za odpowiedź chciałbym jeszcze zapytać jaki nacisk szczęk posiada orka bo gdzieś przeczytałem że 8700 kg
Nacisk masz powyżej, w odpowiedzi Redakcji.
Orka to najsilniejszy drapieznik. Ma 7 m i wazy 5 t. Ma nacisk szczek 1.3 t i jest bardzo inteligentna. Poluje stadnie na pletwala blekitnego, zarlacza bialego a nawet kaszalota!
Zgadzam się że orka pokona żarłacz białego
Orka pokona żarłacz białego oto dowody jest szybsza inteligentniejsza o wiele cięższa żarłacz ma jedynie szczęki o sile 1,8 t zaś orka 1,3 t nie mniej nie daje to przewagi kiedy orka przewroci rekina
Pod koniec lipca doszło do ataku u wybrzeży przylądku Trafalgar w południowo-zachodniej Hiszpanii. Dziewięć orek otoczyło mały statek i uderzało w niego przez godzinę, powodując obrócenie o 180 stopni. Atak był tak silny, że spowodował wyłączenie silnika i uszkodzenie urządzeń sterowniczych. Załoga poinformowała, że orki działały w sposób zgodny, agresywny i głośno porozumiewały się za pomocą gwizdów.
Naukowcy nie potrafią wyjaśnić jednoznacznie, dlaczego orki atakują statki. Jedni tłumaczą zjawisko stresem zwierząt morskich, zagrożonych wymarciem z powodu zmian klimatycznych, inni przypominają, że w lecie wzdłuż południowo-zachodnich wybrzeży Hiszpanii zawsze pojawiają się stada orek płynących za ławicami tuńczyków i konkurujących o pożywienie.
Naukowcy przyznali jednak, że wyjątkowo agresywne zachowanie tych zwierząt nie jest typowe, gdyż orki zwykle nie stosują siły, gdy zbliżają się do statków. „Nie wiadomo, czy te ataki przeprowadzane są przez tę samą grupę orek, czy przez różne grupy” – powiedziała badająca populację ssaków morskich dr Ruth Esteban, cytowana w poniedziałek przez dziennik „La Vanguardia”.
?
Czy orka może zabić dorosłego płetwala błękitnego?
Nie ma na to szans. Orka waży 6-9 ton a płetwal nawet 180 ton. Zarejestrowano sytuację, kiedy stado orek zaatakowało płetwala błękitnego, ale nic mu nie zrobiły i odpłynęły. Trudno zrozumieć ten atak.
czy przypadkiem na przed ostatnim zdjęciu nie jest jakiś gatunek delfina a nie orka?
To jest na pewno orka i szkielet orki.