Aligator, krokodyl, kajman i gawial

Krokodyle (Crocodylia) – największe gady świata

Aligator, krokodyl, kajman i gawial – największe obecnie żyjące na świecie gady, które należą do jednych z pierwszych zwierząt, jakie pojawiały się na Ziemi – zamieszkiwały ją już około 250 milionów lat temu. Pomimo, że są one do siebie bardzo podobne i większość ludzi nie rozróżnia poszczególnych przedstawicieli rzędu krokodyli, występują między nimi pewne niewielkie różnice.

Klasyfikacja

• Gromada: zauropsydy (Sauropsidia)
• Rząd: krokodylowate (Crocodylia)

Aligator, krokodyl i gawial są przedstawicielami poszczególnych rodzin wchodzących w skład rzędu krokodylowatych. Kajman natomiast to podrodzina aligatora. Obecnie na ziemi występuje około 20 gatunków tych gadów.

Występowanie i środowisko naturalne

Krokodyle występują na wszystkich kontynentach oprócz Europy i Antarktydy. Można je spotkać więc w strefie klimatów tropikalnych, subtropikalnych oraz umiarkowanych. Wszystkie gatunki zamieszkują tereny wilgotne, położone w pobliżu zbiorników wodnych. Może być to obszar bagnisty, stawy, jeziora, wolno płynąca rzeka lub kanał.

O ile aligatory wolą bardziej słodką wodę, krokodyle mogą zamieszkiwać zasolone zbiorniki ze względu na posiadanie gruczołów potrafiących filtrować sól – słynne krokodyle łzy.

Różnice międzygatunkowe

O ile wszyscy przedstawiciele krokodylowatych przejawiają podobne cechy, jeśli chodzi o rozmnażanie, tryb życia czy dietę, różni ich właśnie budowa ciała, po której najłatwiej rozpoznać czy mamy do czynienia z aligatorem, krokodylem, kajmanem czy gawialem.

U aligatora górna szczęka jest szersza od dolnej, a dolne zęby pasują do niewielkich otworów w górnej szczęce. Powoduje to, że gdy zwierzę zamyka pysk jego zęby pozostają schowane. Inaczej dzieje się w przypadku krokodyla, którego szczęki są takiej samej szerokości. Przez to, gdy zwierzę ma je zaciśnięte, czwarty rząd dolnych zębów wystaje na zewnątrz.

Nogi

Na tylnej części nóg i stóp krokodyli występuje coś na kształt postrzępionych „frędzli”, które nie pojawiają się u pozostałych gatunków.

Ubarwienie

Aligatory, kajmany i gawiale są również ciemniejsze niż krokodyle, a czasem ich skóra przyjmuje nawet barwę czarną. Zależy to jednak od środowiska, w którym żyją. Woda nasycona w algi będzie powodować bardziej zielony kolor, a tanina ze zwisających nad wodą gałęzi drzew wywoła ciemniejszą barwę skóry.

Podobieństwa międzygatunkowe

Jeśli chodzi o podobieństwa w budowie – wszystkie krokodylowate mają umięśniony, silny ogon, który pełni rolę napędu podczas pływania. Ich tylne kończyny są większe i silniejsze niż przednie. Tylne łapy mają cztery połączone błonami pławnymi palce, podczas gdy przednie łapy zakończone są pięcioma palcami bez błon.

Polowanie i dieta

Przez swój dość przerażający wygląd krokodylowate zyskały miano wyjątkowo agresywnych drapieżników. W rzeczywistości ich dieta uzależniona jest od środowiska w którym żyją, a także wieku zwierzęcia. Najbardziej agresywnym przedstawicielem rzędu są krokodyle.

Najlepszym pływakiem wśród wszystkich krokodylowatych jest gawial – podstawę jego diety stanowią ryby.

Menu

Młode żywią się owadami, ślimakami, ropuchami i małymi rybami. W miarę zwiększania swoich rozmiarów zaczynają polować na gady oraz większe ryby. Dopiero w pełni rozwinięte osobniki zaczynają interesować się ssakami – małpami, zebrami, wężami, bawołami, a nawet ludźmi.

Krokodylowate nie pogardzą niczym, co się do nich zbliży. Odżywiają się także padliną.

Tryb życia

Aby utrzymać prawidłową temperaturę ciała w dzień krokodylowate zażywają kąpieli słonecznych na brzegu, a noce spędzają w wodzie. Podczas wyjątkowo upalnych dni szukają ochłody w cieniu. Można je spotkać wówczas z szeroko otwartymi pyskami – krokodyle podobnie jak psy chłodzą się za pośrednictwem parowania.

Rozmnażanie

Gody wszystkich krokodylowatych odbywają się w wodzie, a ich czas zależy od miejsca występowania. Miesiąc po zapłodnieniu samica szuka miejsca, gdzie może złożyć jaja – od 20 do 80. Niektóre gatunki robią to w piasku, a inne budują specjalne lęgowe miejsca z błota i gnijących roślin.

Dojrzałość płciową krokodylowate osiągają po urośnięciu do pewnych rozmiarów – zazwyczaj między 5 a 15 rokiem życia.

Płeć krokodylowatych zależna jest od temperatury inkubacji. Więcej na ten temat można przeczytać w artykułach dotyczących poszczególnych gatunków: aligator, gawial, krokodyl, kajman.

Wymiary

Poszczególni przedstawiciele krokodylowatych różnią się od siebie także wymiarami, które dodatkowo są zróżnicowane pomiędzy poszczególnymi gatunkami aligatorów czy krokodyli.

Najmniejszy z reprezentantów tego rzędu do kajman karłowaty (Paleosuchus palpebrosus) osiągający całkowitą długość od 1,3  do 1,5 metra i ważący około 6-7 kilogramów.

Największy przedstawiciel to krokodyl różańcowy (Crocodylus porosus) mierzący przeciętnie od 4,3 do 5,2 metra, ale mogący dorastać do długości 7 metrów. Jego waga to od 400 kilogramów do nawet 1 tony.

Krokodyle – ciekawostki

• Krokodylowate to zwierzęta wyjątkowo długowieczne. Podobno niektóre osobniki osiągają nawet wiek 100 lat – nie zostało to jednak naukowo udokumentowane.

Polecamy

• Krokodyle
• Kajmany
• Krokodyl nilowy
• Aligator amerykański
• Gawial
• Krokodyl różańcowy
• Krokodyl amerykański
• Sarkozuch
• Deinozuch
• Zaurozuch
• Rhamphosuchus
• Krokodyl – najstarszy gad