Zimorodek zwyczajny (Alcedo atthis) – klejnot z drzew.
Zimorodek ze względu na swoje wyjątkowo egzotyczne ubarwienie stanowi niewątpliwą ozdobę wielu europejskich oraz azjatyckich obszarów położonych nad wodą. Jego wygląd sprawia wrażenie, że jest to ptak dość łagodny, ale to tylko pozory. W rzeczywistości zaciekle i agresywnie broni swojego terytorium, a prawie perfekcyjna metoda polowania stawia go bardzo wysoko w łańcuchu pokarmowym.
Klasyfikacja.
- Gromada: ptaki (Aves)
- Rząd: kraskowe (Coraciiformes)
- Rodzina: zimorodkowate (Alcedinidae)
- Rodzaj: Alcedo
- Gatunek: zimorodek zwyczajny (Alcedo atthis)
Oprócz zimorodka zwyczajnego do rodzaju Alcedo należy jeszcze 7 innych gatunków tych ptaków.
Występowanie.
Zimorodek zamieszkuje obszar południowej oraz środkowej Europy. Można go spotkać także w północnej Afryce oraz południowej Azji, gdzie występuje na terenach położonych od Dekanu po Archipelag Malajski, aż do Sachalinu i Japonii.
Populacje, które zamieszkują ciepłe południowe tereny, nie migrują regularnie, ewentualnie przenoszą się w kierunku południowych granic swojego stałego występowania. Grupy zamieszkujące bardziej na północy, jesienią migrują do cieplejszych miejsc – przeważnie w kierunku niezamarzających zbiorników wodnych, gdzie mogą przetrwać zimę.
Zimorodek zwyczajny to jedyny przedstawiciel rodzaju Alcedo, który zamieszkuje Europę.
Dawniej był to liczny ptak lęgowy także w Polsce, jednak teraz jego populacja w naszym kraju jest bardzo nieliczna. Występuje na nizinnych obszarach kraju.
Środowisko naturalne.
Zimorodki zamieszkują tereny położone blisko zbiorników wodnych. Można je więc spotkać w pobliżu jezior, stawów, strumieni, rzek oraz na obszarach podmokłych. Zimą – gdy inne zbiorniki są zamarznięte – zimorodki zaczynają polować w wodach słonych.
Ulubionymi miejscami zimorodków są jednak te położone blisko bieżących wód, które otoczone są wysokimi drzewami ze zwisającymi gałęziami – stanowią one bowiem dla tych ptaków punkt obserwacyjny.
Cechy charakterystyczne.
Zimorodka cechuje bardzo krępy i masywny tułów. Jego charakterystyczną cechą jest także krótki ogon oraz długi, wąski dziób w kolorze ciemnoszarym lub czarnym.
Ptak ten ma nieco większy rozmiar niż wróbel jednak jego sylwetka pozostaje bardzo nieproporcjonalna – głowa i dziób mają prawie taką samą długość jak cały tułów.
Zimorodki najłatwiej jednak rozpoznać po ich wyjątkowo kolorowym ubarwieniu. Głowa i grzbiet tych ptaków są intensywnie niebieskie i mają metaliczny zielony połysk. Środek grzbietu oraz pióra sterujące mają kolor błękitny. Spód ciała przybiera barwę rudo-brązową, przypominającą odcień cynamonu. Lotki są ciemniejsze niż reszta piór, a chorągiewki także mają kolor niebieskozielony. Szyja, która pozostaje biała wyraźnie odcina się od reszty ciała.
Nogi zimorodków są czerwone.
U ptaków tych prawie w ogóle nie występuje dymorfizm płciowy – samice mają praktycznie takie samo ubarwienie i rozmiar jak samce. Jedyną różnicą, na podstawie której można zidentyfikować żeńskie osobniki jest czerwonawa żuchwa.
Młode zimorodki są bardzo podobne do dorosłych ptaków, ale ich ubarwienie jest intensywniejsze, ciemniejsze.
Dieta.
Podstawę diety zimorodków stanowią ryby, które ptak łapie silnym, długim dziobem. Posiłkiem tych ptaków stają się często także wodne bezkręgowce i płazy.
Polowanie.
Dobrą okazją, aby zobaczyć zimorodka w pełnej krasie jest moment, gdy poluje na swoją ofiarę. Ptak ten siedzi wówczas na gałęzi umieszczonej zazwyczaj do kilku metrów nad wodą i obserwuje jej taflę. Gdy dostrzeże ofiarę błyskawicznie podrywa się do lotu, zanurza w wodzie, łapie zdobycz i wynurza się trzymając ją w dziobie.
Komunikacja i zmysły.
Zimorodki komunikują się ze sobą stałym zestawem dźwięków, które są dość ostre i brzmią jak przeciągliwe „tije”. Podczas godów samiec goni samicę wydając właśnie takie wysokie dźwięki.
Najlepiej rozwiniętym zmysłem zimorodka jest wzrok. Ptak ten ma zdolność polaryzacji światła, co pozwala mu redukować odbicia światła słonecznego w wodzie, a tym samym efektywniej polować na pływające przy powierzchni ryby.
Tryb życia i zachowanie.
Zimorodki prowadzą samotny tryb życia. Wynika to z faktu, że są to ptaki wyjątkowo terytorialne, które bronią zamieszkiwanego przez siebie obszaru zarówno przed innymi dorosłymi osobnikami jak i przed potomstwem. Dzieje się tak głównie dlatego, że zimorodki mają bardzo wysokie dzienne zapotrzebowanie energetyczne – 60% swojej masy ciała – a inne ptaki to dla nich jedynie konkurencja w zdobywaniu pożywienia.
Rozmnażanie i rozwój.
Zimorodek wbrew swojej nazwie nie rozmnaża się w zimie, a w okresie od kwietnia do lipca. Okres lęgowy to jedyny czas, gdy ptaki te nie żyją samotnie.
Przyszli rodzice wspólnie budują gniazdo, które przyjmuje formę wykopanego w ziemi korytarza o długości około metra i szerokości 5-6 centymetrów. Zakończony jest on okrągłą komorą.
Samica składa od 6 do 8 okrągłych, błyszczących jaj. Ich wysiadywanie trwa od 19 do 21 dni i bierze w nim udział zarówno samica jak i samiec. Młode są początkowo karmione przez rodziców, a gniazdo opuszczają po 23-27 dniach.
Zimorodki mogą żyć nawet 15 lat, ale średnia ich wieku wynosi 7 lat. Największa śmiertelność tych ptaków występuje u młodych zimorodków, z których tylko 50% dożywa dorosłości.
Najstarszy znany zimorodek dożył 21 lat.
Ochrona.
Zimorodki objęte są ścisłą ochroną gatunkową. Do zmniejszenia ich populacji przyczyniły się głównie utrata naturalnych siedlisk przez sztuczną obudowę zbiorników, co wiązało się z likwidacją urwistych skarp oraz zanieczyszczenia wody.
Wymiary.
U zimorodków nie występuje dymorfizm płciowy, jeśli chodzi o wymiary.
- Długość ciała: 16 centymetrów
- Rozpiętość skrzydeł: 25 centymetrów
- Waga: 34-46 gramów
Zimorodek – ciekawostki.
- Zimorodki latają bardzo szybko – zazwyczaj dość nisko nad wodą – maksymalnie około 190 metrów.
- Nazwa zimorodka pochodzi w rzeczywistości nie od wyrazu „zima”, ale „ziemia” i ma związek z miejscem powstawania gniazd tych ptaków – w norze zbudowanej przez rodziców. Pierwotna nazwa tego ptaka to „ziemorodek”.
- Angielska nazwa zimorodka to Kingfisher co można przetłumaczyć jako król rybaków. Pamiętacie film Fisher King z Robinem Williamsem?
- W mitologii greckiej zimorodki uważano za ptaki, które mogą kontrolować morza i fale.
Polecamy:
suuuuuuupeeeeeeeer
Obserwując w tym roku łabędzie trafiłam po raz pierwszy w życie na zimorodki. Proszę o podanie wskazówek w jaki sposób „zaczaić” się do obserwacji (pora doby, miejsce, itp.) ponieważ w tej kwestii jestem zupełnym laikiem.
Najciekawsze są oczywiście obserwacje polowań zimorodków, tym samym należy wybrać dogodne miejsce nad brzegiem rzeki, gdzie zimorodki się pojawiają. Samo przygotowanie np. do zrobienia atrakcyjnych zdjęć wymaga zamaskowania swego miejsca obserwacji (gałęzie, szałas, etc.). Najlepszą porą będzie wczesny ranek (5-6 godzina, kiedy nie ma nad rzeką jeszcze ludzi.
fajneee
dzisiaj w moim miejscu zamieszkania widzialam zimorodka tj.wojewodzwo lubuskie chodz podobno zimorodki nie wystepuja na tych terenach pierwszy raz w zyciu widzialam tego ptaka na zywo no i jest piekny 🙂