Zaurozuch (Saurosuchus)

Zaurozuch (Saurosuchus)

Współczesne krokodyle są wyraźnie pokraczne na lądzie, ponieważ ich kończyny są ułożone po bokach ciała. Wiele milionów lat temu zaurozuch poruszał się zupełnie inaczej, aż trudno uwierzyć, że gad mógłby chodzić jak… pies.

Dziś cofamy się w czasie aż 235 mln lat – do pięknego triasu, kiedy na naszej planecie jeszcze nie panowały dinozaury…

Klasyfikacja

• Gromada: zauropsydy
• Rząd: rauizuchy
• Rodzina: rauizuchidy
• Rodzaj: zaurozuch
• Gatunek: Saurosuchus galilei

Datowanie i występowanie

Jego domem były tereny dzisiejszej Argentyny (prowincja San Juan) w późnym triasie, 235 – 228 mln lat temu (karnik). Kości zaurozucha znaleziono w formacji geologicznej Ischigualasto, co wskazuje, że gad żył na obszarach zalewowych, na których dominowały rzeki, a opady występowały sezonowo. Cały obszar był natomiast aktywny wulkanicznie. Skamieniałe pnie drzew, których wysokość dochodziła do 40 m świadczą o bogatej roślinności. Poza drzewami wykryto tam pozostałości po paprociach i skrzypach.

Charakterystyka

Ponieważ znany jest tylko z fragmentarycznych znalezisk, mało wiadomo na temat jego wyglądu. Z całą pewnością był duży, a kluczem do wszelkich wniosków jest znaleziona czaszka, która – poza rozmiarem – posiada kilka cech świadczących o drapieżnym usposobieniu: z tyłu jest szersza niż na pysku, co umożliwiało umocowanie silnych mięśni szczękowych.

Oczy

Ponadto, ustawienie oczodołów wskazuje, że oczy skierowane były do przodu, a to pomagało zwierzęciu widzenie głębi, szacowanie odległości od ofiary i wyprowadzania celnych śmiertelnych ugryzień (tak dla przypomnienia – niewiele dinozaurów drapieżnych widziały stereoskopowo – patrz: tyranozaur).

Zęby

Zaurozuch posiadał duże, zakrzywione i ząbkowane zęby, które odrastały przez całe życie, a o ubytki w uzębieniu nie było u niego trudno – ataki na duże zwierzęta i walki z innymi osobnikami skutecznie przyczyniały się do tego.

Proces odrastania straconych zębów ma miejsce u współczesnych krokodyli, ale był również domeną dinozaurów. Jak my im tego zazdrościmy 🙂

Wielkość i sposób poruszania

Na podstawie ubogich odkryć oszacowano, że zwierzę osiągało 6 – 9 m długości. Podobnie do pozostałych członków rauizuchidów, również zaurozuch poruszał się na 4 wyprostowanych nogach utrzymujących duże i ciężkie ciało. W porównaniu do dwunożnych gadów nie był zbyt szybki, ale na pewno szybszy od swych krewnych, np. prestozucha (Prestosuchus) lub archozaura z rodzaju Rauisuchus.

Należał do zwierząt nieco bardziej aktywnych i rozwiniętych, choć nie można powiedzieć, że był dobrym biegaczem

Wygląd

Tułów, prawdopodobnie, znajdował się blisko podłoża, a świadczyć o tym mają osteodermy na grzbiecie. Mimo tego był w stanie wspiąć się na drugiego osobnika, jeśli wtargnąłby na jego terytorium. Możliwe, że pancerz na grzbiecie miał za zadanie chronić kręgosłup przed tego typu atakami, a to uchroniłoby słabe lub bardziej uległe zwierzę od śmierci.

Dominujący drapieżnik?

Będąc jednym z największych przedstawicieli swojej rodziny zaurozuch mógł być w tamtym czasie głównym drapieżnikiem, a zarazem obserwatorem rozwoju wczesnych dinozaurów, takich jak eoraptor czy herrerazaur (Herrerasaurus).

Nawet, gdyby chciał zapolować na jednego ze wspomnianych teropodów, byłoby to dla niego duże wyzwanie ze względu na pokraczność i powolne poruszanie się, przez co zostawał daleko w tyle za energicznymi, szybkimi, dwunożnymi dinozaurami.

Dieta

Ponieważ nie potrafił upolować szybkiego zwierzęcia, musiał „przerzucić się” na ofiary powolniejsze. Jedną z częstych zdobyczy zaurozucha był rynchozaur z rodzaju Hyperodapedon.

W jaki sposób polował?

Strategie łowieckie mogły być mocno zróżnicowane, uzależnione od rodzaju potencjalnej zdobyczy: małe zwierzęta zabijał przez połamanie wszystkich kości swymi mocnymi zębami umieszczonymi w silnej szczęce, dużą ofiarę wielokrotnie kąsał, aby ją osłabić i doprowadzić do wykrwawienia (w sumie tak jak dzisiejsi politycy…niewiele zmieniło się na tym świecie przez 235 mln lat 😉 – wybaczcie dygresję).

Tylna część czaszki, do której przymocowane były duże mięśnie szczękowe sugerują, że zaurozuch przytrzymywał większą ofiarę i szamotał się z nią, dopóki jej nie zamęczył.

Odkrycie

Zaurozuch jest znany z kilku niepełnych szkieletów zebranych w formacji Ischigualasto. Opis stworzono w oparciu o kompletną, ale zdeformowaną czaszkę, kręgi szyjne, osteodermy grzbietowe i fragment kości miednicznej.

W innych szkieletach zachowały się również tylne kończyny, ogon, kręgi szyjne i łopatki. Gatunek Saurosuchus galilei sklasyfikowano w roku 1959, a w 2002 roku odkryto kilka pojedynczych zębów i małe fragmenty czaszki w Arizonie (USA), w formacji skalnej Chinle, które na początku przypisano zaurozuchowi jednak teoria została zakwestionowana po późniejszych analizach każących przyjąć, że naukowcy mają do czynienia z nieokreślonym gatunkiem rauizucha.

Zaurozuch (Saurosuchus) vs Sarkozuch (Sarcosuchus)

Nie mylcie proszę zaurozucha z sarkozuchem 🙂 Choć nazwy podobne w brzmieniu, to oba gady dzieli ponad 100 mln lat, występowały również na różnych kontynentach. Każdy z nich należy do innej rodziny.

Szczegółowe dane i wymiary

Zaurozuch (Saurosuchus)

Wymiary

• Długość: 6 – 9 m
• Masa: 1 – 2 tony

Występowanie

• Ameryka Południowa, tereny dzisiejszej Argentyny, prowincja San Juan
• Datowanie: 235 – 228 mln lat temu
• Okres: późny trias
• Wiek: karnik

Zaurozuch (Saurosuchus) – ciekawostki

• Nazwa Saurosuchus brzmi niebanalnie, ale nie jest do końca poprawna. Tłumacząc z greki, chodzi o „krokodylego jaszczura”, co jest swoistym „masłem maślanym”, bowiem krokodyle są spokrewnione z jaszczurkami. Ponadto, zaurozuch nie był nawet prawdziwym krokodylem, a archozaurem z rzędu rauizuchów, ale „krokodyl” jest łatwiejszy i szybszy w wymowie.
• Mimo imponujących rozmiarów zaurozuch mógł być 2-gim co do wielkości znanym rauizuchem. Większy był archozaur znany jako Fasolasuchus, którego długość oszacowano między 8 a 10 metrów.
• Argentyńska formacja geologiczna Ischigualasto to jedyne miejsce na świecie, gdzie prawie wszystkie znaleziska triasowe znajdują się w niezakłóconej sekwencji osadów skalnych.
• Suche badlandy (badlands – „złe ziemie”) w formacji Ischigualasto zwą się Valle de la Luna – Dolina Księżycowa – ze względu na ich nieziemski wygląd.

Polecamy:

• Wymarłe
• Sarkozuch (Sarcosuchus)
• Deinozuch (Deinosuchus)
• Rhamphosuchus
• Krokodyle
• Gady