Wydry (Lutrinae)

Na pierwszy rzut oka wydra wydaje się miłym, przyjaznym zwierzęciem. Niech jednak nikogo nie zmyli uroczy pyszczek i miękkie futro. Wydry to wprawieni myśliwi, charakteryzujący się sprytem i inteligencją, którzy, na dodatek, potrafią się świetnie bawić.

Klasyfikacja

• Gromada: ssaki
• Rząd: drapieżne
• Rodzina: łasicowate
• Podrodzina: wydry
  

Istnieje 13 gatunków wydry, sklasyfikowanych w 7 rodzajach:

• Aonyx
• Lontra
• Lutrogale
• Lutra
• Enhydra
• Hydrictis
• Pteronura

Występowanie

Wydry zamieszkują:

• Europę
• Azję w strefach klimatu umiarkowanego
• Azję Mniejszą
• Indie
• wyspy na południu Azji
• północną Afrykę (część Algierii)
• Kanadę i centralne Stany Zjednoczone
• Amerykę Środkową
• Amerykę Łacińską

Przebywają z reguły w zimnych wodach, przy brzegach zbiorników wodnych budują nory, w których mieszkają i rodzą młode.

Charakterystyka ogólna

Ciało smukłe i wydłużone, kończyny stosunkowo krótkie, zakończone płetwiastymi łapami wyposażonymi w ostre pazury, stworzone do pływania i manewrowania zdobyczą.

Prawie wszystkie gatunki posiadają długie, masywne ogony – wyjątkiem jest wydra morska (Enhydra lutris).

Najmniejszym gatunkiem wydry jest wydra karłowata (Aonyx cinerea), największym – wydra morska i wydra olbrzymia/arirania (Pteronura brasiliensis).

Wydra morska jest jednocześnie najmniejszym morskim ssakiem.

Wszystkie wydry słyną z bardzo miękkiego futra złożonego z dwóch warstw. Dzięki zewnętrznej warstwie sierść pod spodem jest cały czas sucha, a organizm nie wychładza się. Kolor sierści popielaty lub ciemnobrązowy. Spód ciała jaśniejszy (beżowy, jasnoszary). Przy nosie widoczne wibrysy (włosy czuciowe), wrażliwe na dotyk i podwodne wibracje – bardzo ważne w wykrywaniu zdobyczy.

Charakterystyka wybranych przedstawicieli wydr

Wydra karłowata (Aonyx cinerea)

Najmniejszy gatunek wydry. Zamieszkuje bagniste i namorzynowe obszary, jak również bagna słodkowodne. Występuje w Bangladeszu, Birmie, Indiach, południowych Chinach, na Tajwanie, Filipinach Laosie, Malezji, w Indonezji i Wietnamie.

Specyficzna budowa pazurów kończyn przednich pomaga wydrze rozłupywać skorupy zwierząt wodnych (mięczaków, skorupiaków). Głowa spłaszczona, szyja krótka, oczy osadzone z przodu pyska, jak u typowych drapieżników. Uszy małe i zaokrąglone. Nos może być ciemny lub różowawy. Ma wysoką sprawność manualną, jak wszystkie wydry. Dzięki tym umiejętnościom potrafi skutecznie polować na kraby, małże i inne zwierzęta wodne. Ogon jest bardzo długi – stanowi ok. 1/3 długości ciała. Spełnia rolę napędu i steru w trakcie pływania.

Typowi monogamiści – tworzą pary na całe życie.

Wymiary

• Wydry karłowate osiągają 70 do 100 cm długości z ogonem
• Ogon ok. 30 cm
• Waga: 1 – 5,4 kg

Gatunek jest narażony na wyginięcie z powodu niszczenia siedlisk, zanieczyszczeń i polowań.

Wydra europejska (Lutra Lutra)

Najbardziej rozpowszechniony gatunek wydry. Jej zasięg obejmuje obszar całej Europy, część Azji i północnej Afrykę, choć uważa się, że gatunek wymarł na terenie Lichtensteinu i Szwajcarii. Popularna na Łotwie, u wybrzeży Norwegii i w całej Wielkiej Brytanii, zwłaszcza na Szetlandach (żyje tam 12% całej populacji brytyjskiej). Najliczniej występuje na Irlandii.

Dieta jest bardzo zróżnicowana i modyfikowana, dzięki czemu wydra europejska odnajduje się w różnych warunkach. Preferuje czystą, słodką wodę (strumienie, jeziora, stawy, rzeki), bogatą z pokarm. Może żyć również w wodzie słonej, ale wymaga stałego dostępu do wody słodkiej, aby czyścić futro. Żyjące w morzach osobniki nazywane są czasem „wydrami morskimi”, ale nie można ich mylić z prawdziwą wydrą morską z rodzaju Enhydra, zamieszkującą Amerykę Północną.

Gatunek silnie terytorialny, przez większość roku prowadzący samotniczy tryb życia. Terytorium jednego osobnika może obejmować ok. 1 – 40 km². Wielkość obszaru uzależniona jest od dostępu do pożywienia. Wydra jest nieufna i przejawia aktywność głównie w nocy.

Może się rozmnażać przez cały rok, terytorium samca może nakładać się na 2 lub więcej terytoriów samic. Kiedy samica jest gotowa do przyjęcia partnera, samiec zostaje z nią i kopuluje wiele razy w ciągu paru dni.

Wymiary

• Osiąga 57 – 95 cm długości (długość ogona mieści się w przedziale 35 a 45 cm).
• Samice są krótsze od samców.
• Średnia masa ciała wynosi od 7 do 12 kg, choć samce mogą ważyć nawet 17 kg (rekordowa wydra eurazjatycka ważyła ponad 24 kg).

Gatunek jest bliski zagrożenia wyginięciem.

Arirania, wydra wielka, wydra olbrzymia (Pteronura brasiliensis)

Największa wydra świata. Można ją spotkać wyłącznie w centralnej części Ameryki Łacińskiej, na obszarach bogatych w wodę. Przebywa głównie w okolicach Amazonki i na Pantanalu. W odróżnieniu od reszty swoich kuzynów z innych zakątków świata, arirania jest gatunkiem społecznym. Grupy koncentrują się wokół dominującej pary i są bardzo spójne.

Ma spokojne usposobienie, ale czasem dochodzi do aktów przemocy między grupami. Jest to zarazem najgłośniejsza z wydr, emituje różne odgłosy spełniające rozmaite role (alarm, przejaw agresji, utrzymywanie więzi).

Przeważającym pokarmem w diecie są ryby, zwłaszcza sum oraz ryby z rzędu kąsaczkowatych. Nie pogardzi także krabem. Nie posiada naturalnych wrogów, poza człowiekiem, musi jednak konkurować z innymi łowcami o pożywienie (np. z kajmanem (Caimaninae)).

Gatunek prowadzi wyłącznie dzienny tryb życia. Jest to największy gatunek wydry, ale wydra morska może być od niej cięższa. Arirania ma jednocześnie najkrótszą sierść spośród wszystkich wydr. Kolor futra może być czekoladowobroązowy, czerwonawy lub płowy. Gdy jest zmoczona, wydaje się czarna.

Młode rodzą się podczas pory suchej.

Wymiary

• Długość:
  • Samce dochodzą do 1,5 – 1,7 m
  • Samice: 1 – 1,5 m
• Długość ogona dochodzi do 70 cm.
• Masa ciała mieści się w przedziale:
  • 26 – 32 kg u samców
  • 22 – 26 kg u samic.

Gatunek zagrożony wyginięciem.

Dieta i tryb życia

Podstawą diety wydr są ryby, uzupełniane rakami, żabami i krabami. Niektóre gatunki są wręcz wyspecjalizowane w rozłupywaniu pancerzy skorupiaków. Inne mogą łapać małe ssaki i ptaki.

Wydry to zwierzęta bardzo aktywne, gonią zdobycz w wodzie, są dynamiczne, szybkie i zwinne. Większość gatunków żyje w pobliżu wody. Te, które preferują rzeki wykorzystują wodę tylko do polowania lub podczas przemieszczania się, resztę czasu spędzają na lądzie, aby uniknąć przemoczenia futra. Wydry morskie spędzają natomiast większość życia w wodzie.

Te drapieżne ssaki przejawiają ciekawe zachowania. Lubią się bawić, angażują się w różne aktywności dla czystej przyjemności – budują zjeżdżalnie, a następnie zjeżdżają z nich do wody. W zimie, gdy spadnie śnieg, potrafią zjeżdżać po zboczach, jak na sankach (podobnie jak makaki japońskie). Pod względem struktury społecznej spotkać można gatunki samotnicze, jak i społeczne, żyjące w grupach. Wspólnoty te mogą być dość duże.

Rozmnażanie

Wydra może rozmnażać się przez cały rok, choć każdy gatunek ma inny „szczyt reprodukcyjny” w roku. Ciąża trwa od 60 do 86 dni. Nowo narodzone wydry są pod opieką matki, ojca i reszty potomstwa lub grupy.

Po miesiącu młode opuszcza norę, po 2 miesiącach potrafi samodzielnie pływać. Samice osiągają dojrzałość płciową po ok. 2 latach, samce – po ok. 3. Z rodziną pozostaje przez rok, w tym czasie uczy się polować i jest chronione przed atakami innych zwierząt.

Szczegółowe dane/wymiary

Wydry (Lutrinae)

• Długość: 70 – 170 cm
• Długość ogona: 30 – 70 cm
• Masa: 1 – 32 kg
• Długość życia: do 16 lat

Wydry – ciekawostki

• Wiele wydr żyje w zimnych wodach i ma bardzo szybkie tempo metaboliczne, które pomaga chronić je przed zimnem.
• Wydra europejska musi dziennie spożywać pokarm w ilości stanowiącej ok. 15% całkowitej masy jej ciała, wydra morska – 20-25%. W wodzie o temperaturze ok. 10 st. Celsjusza wydra musi zjeść 100 gramów ryb na godzinę, aby przeżyć.
• Większość gatunków poluje od 3 do 5 godzin dziennie, karmiące samice polują przez ok. 8 godzin w ciągu doby.
• Od pokoleń rybacy z południowego Bangladeszu hodują wydry gładkowłose (Lutrogale perspicillata) i wykorzystują je do „naganiania” ryb w sieci. To powszechna praktyka, przechodząca z ojca na syna.
• Długa sierść wydry jest pokryta tłuszczem chroniącym przed przenikaniem wody w jej głąb. Jest to na tyle skuteczne, że futro wydry nie jest przemoczone.
• Wydra europejska potrafi płynąć pod wodą przez ponad 400 m bez zaczerpnięcia powietrza, z szybkością sięgającą momentami 11 – 14 km/h.

Polecamy:

• Morskie
• Foki
• Uchatki
• Lwy morskie
• Morsy
• Słoń morski