Szop pracz (Procyon lotor)

Szop pracz (Procyon lotor)

Szop pracz jest największym przedstawicielem rodziny szopowatych (Procyonidae). Jego polska nazwa gatunkowa pochodzi od zaobserwowanego jedynie w niewoli charakterystycznego „płukania pokarmu”. Jego najważniejszym zmysłem jest dotyk…

Klasyfikacja

• Gromada: ssaki
• Podgromada ssaki: żyworodne
• Infragromada: łożyskowce
• Rząd: drapieżne
• Rodzina: szopowate
• Rodzaj: Procyon
• Gatunek: szop pracz

Nazwa

Szopy używają swoich przednich łap do badania pokarmu i innych przedmiotów. W ten sposób starają się je dokładnie obejrzeć oraz usunąć niechciane fragmenty. Pod wodą wrażliwość ich łap jest zwiększona, ponieważ zmiękcza zrogowaciały naskórek. Od tych czynności pochodzi polska nazwa gatunkowa – szop pracz.

Występowanie

Zamieszkuje praktycznie cały obszar Stanów Zjednoczonych i Ameryki Środkowej. Introdukowane populacje zamieszkują Niemcy, tereny przy Kaukazie oraz Japonię.

Naturalnym miejscem przebywania szopa pracza są lasy liściaste i mieszane, ale dzięki zdolnościom adaptacyjnym jego zakres występowania obejmuje również obszary górskie, bagna i miasta, w których uznaje się go za szkodnika.

Szopy miejskie

Zwierzęta te mają niezwykłą zdolność przystosowawczą, dlatego też mogą zasiedlać tereny zurbanizowane. Pierwsze z nich pojawiły się na przedmieściach Cincinnati w latach 20. XX wieku. Od lat 50. można je spotkać także w Filadelfii, Waszyngtonie, Nowym Jorku, Chicago, San Francisco, Los Angeles, Toronto. W Europie największą siedzibą miejskich szopów praczy jest od lat 60. XX wieku Kassel. Występuje ich tam ok. 50-150 osobników na km².

Charakterystyka

Ubarwienie jest jednym z licznych znaków rozpoznawczych. Wokół oczu sierść ma czarny kolor, który kontrastuje z białym pyskiem. Umaszczenie przywodzi na myśl maskę złodzieja, przez co nadwyrężona reputacja szopa cierpi jeszcze bardziej. Uszy są delikatnie zaokrąglone, ciemne na całej powierzchni, natomiast brzegi są białe.

Mocno kontrastowe umaszczenie sprzyja umiejętności rozpoznawania emocji poszczególnych członków grupy. Na reszcie ciała rosną sztywne, długie włosy w odcieniach szarości, czasem z domieszką brązu. Podszerstek (warstwa futra pod okrywą włosową) stanowi 90% całej powłoki włosowej, dzięki czemu zwierzę nie jest narażone na wyziębienie organizmu. Sierść dochodzi do 3 cm długości. Ciemniejsze osobniki są powszechne w populacji niemieckiej.

Szop pracz potrafi stawać na tylnych nogach, jeśli chce sprawdzić dany obiekt trzymany w przednich łapach. Nogi są jednak zbyt krótkie względem tułowia, więc szop nie przejdzie w ten sposób dużej odległości. Sprawnie porusza się zarówno na ziemi, jak i w wodzie – potrafi dosyć szybko pływać i pozostać w wodzie nawet kilka godzin.

Najważniejszym zmysłem jest dotyk

Aby nie dochodziło do urazów, spody łap są zabezpieczone warstwą rogową, zmiękczaną pod wpływem wody. Między palcami nie występuje błona pławna, co jest raczej wyjątkiem wśród drapieżników polujących w wodzie. Szop pracz posiada 5 dobrze rozwiniętych palców, w tym nieprzeciwstawne kciuki. Na placach, wokół pazurów rosną wibrysy – włosy czuciowe, pomagające identyfikować dotykany obiekt.

Uważa się, że szop pracz nie widzi barw (ślepota barw), albo bardzo słabo je odróżnia. Wiadomo na pewno, że oczy przystosowane są do odbierania barwy zielonej. Choć widzi dosyć dobrze, nawet w mroku, zmysł wzroku nie jest zbyt pomocny, ponieważ dobrze widzi wyłącznie z bliska. Ważnym zmysłem jest węch umożliwiający kontakt międzyosobniczy. Szop zaznacza swoje terytorium moczem i kałem, aby inne szopy nie próbowały zająć danego terytorium.

Zazwyczaj prowadzi nocny tryb życia, ale bywa aktywny w dzień. Jego dieta składa się przede wszystkim z bezkręgowców, roślin i kręgowców. Lubi owoce i orzechy (żołędzie, orzechy włoskie). Czasem zdarzy mu się zapolować na ptaka lub ssaka, ale raczej żywi się tym, co najłatwiej zdobyć dlatego najchętniej sięga po płazy, ryby i jaja ptaków. Kiedy ilość pożywienia jest duża, u szopa rozwijają się indywidualne preferencje żywieniowe.

Wcześniej uważano, że szop pracz to samotnik. Okazało się jednak, że tworzy grupy żeńskie i męskie. Samice tworzą wspólnotę, spotykają się na określonym obszarze, aby nakarmić siebie i młode, a potem wspólnie odpoczywać. Samotne samce często tworzą grupy kawalerskie, aby utrzymać swoją pozycję w stosunku do innych samców w okresie godowym. Stado liczy z reguły maksymalnie 4 osobniki. Zdarza się, że samce są bardzo agresywne względem niedojrzałych młodych, zatem matki izolują się od innych szopów razem z potomstwem do czasu, aż młode pokolenie będzie się w stanie samo bronić.

Gody i rozmnażanie

Okres godowy ma miejsce od końca stycznia do połowy marca, ale wiele zależy od regionu i klimatu. W tym czasie samce niespokojnie spacerują po swoim terytorium w poszukiwaniu płodnej samicy, u której ruja trwa do 4 dni. Zaloty i kopulacja trwają ok. godziny i powtarzają się co kilka dni. Zaobserwowano, że ok. 1/3 samic spółkuje z więcej niż 1 samcem w ciągu okresu rozrodczego. Jeżeli w danym czasie nie zostanie zapłodniona lub straci potomstwo, płodność wraca po 80 – 140 dniach.

Ciąża trwa 63 – 65 dni, na świat przychodzi 2 – 5 ślepych i głuchych młodych. Oczy i uszy zaczynają „działać” po 18 – 23 dniach. Żywią się mlekiem przez 6 – 9 tygodni, po czym zaczynają jeść pokarm stały. Całkowite odstawienie od mleka następuje po ok. 16 tygodniach. Ojciec nie bierze udziału w wychowaniu potomstwa. Jesienią młode rozdzielają się: samice z reguły zostają w pobliżu miejsca urodzenia, samce natomiast pokonują ok. 20 km, aby znaleźć nowy teren.

Uwaga – wścieklizna

Szopy pracze, podobnie jak lisy mogą przenosić wściekliznę. Pierwsze ich przypadki zaobserwowano w USA, na Florydzie i w Georgii w latach 50. XX wieku. Zanotowano tylko jeden przypadek śmiertelny u człowieka, spowodowany ugryzieniem szopa.

Dane/Wymiary

Szop pracz (Procyon lotor)

• Długość ciała: 40 – 70 cm.
• Długość ogona: 20 – 40 cm.
• Wysokość w kłębie: 23 – 30 cm.
• Masa: 2 – 14 kg (średnio od 3,5 do 9 kg).
• Prędkość biegu: 16-24 km/h
• Średnia prędkość pływania: 5 km/h
• Średnia długość życia: w niewoli – ponad 20 lat; na wolności 1,8 – 3,1 lat

Szop pracz – ciekawostki

• Kopulacja szopów wraz z grą wstępną trwa ponad godzinę i jest powtarzana przez kilka nocy.
• Najważniejszym zmysłem szopa jest dotyk.
• Przed jedzeniem, szopy moczą lub też „myją” pokarm.
• Młode rodzą się ślepe i głuche
• Szop w niewoli jest w stanie przeżyć ponad 20 lat.
• Zwierzęta te przystosowały się także do terenów zurbanizowanych. Można je spotkać w miastach.
• Mogą być nosicielami wścieklizny.
• Futro szopów wykorzystywane jest jako materiał odzieżowy, zwłaszcza do wyrobu futrzanych płaszczy i czapek.

Polecamy:

• Szopy
• Szop rakojad
• Szop z Wyspy Cozumel