Sfinks – rasa kota

Sfinks to jedna z tych ras, która posiada zarówno wielu miłośników, jak i przeciwników. Mimo ciekawego charakteru, czasem trudno dostrzec w nim piękno. Jeśli jednak choć raz poznałeś bliżej sfinksa, zrozumiesz powody, dla których wielu szaleje na jego punkcie.

Klasyfikacja FIFe

• Kategoria III: Koty krótkowłose i somalijskie
• Kod EMS: SPH
• Inne nazwy: Sphynx, Canadian Hairless (kanadyjski bezwłosy)
• Kraj pochodzenia: Kanada

Historia rasy

W „Księdze kotów” opublikowanej w 1903 r. pojawiła się wzmianka o bezwłosej rasie zwanej wówczas Mexican Hairless. Powstała ona w Nowym Meksyku u rdzennych mieszkańców – Indian z plemion Pueblo. Ponownie rasa pojawiła się w latach pięćdziesiątych XX wieku w Paryżu, kiedy w jednym miocie kotów syjamskich przyszły na świat 3 bezwłose młode. Choć późniejsze kojarzenia tej samej pary przyniosły podobne rezultaty, krzyżowanie z innymi syjamami nie doprowadziło do pojawienia się bezwłosych potomków.

Inne nagie osobniki narodziły się w Australii, Maroku, Karolinie Północnej i Toronto. W tym ostatnim miejscu, w roku 1966, z pary kotów domowych krótkowłosych powstał miot, w którym pojawiło się jedno bezwłose młode. Wydarzenie to uznawane jest oficjalnie za powstanie współczesnej rasy sfinksa.

Hodowcy z Europy i Ameryki Północnej rozpoczęli po kilku latach udoskonalanie rasy. W tym celu krzyżowali osobniki bezwłose z kotami krótkowłosymi, po czym wybierali najlepsze pod względem wyglądu i charakteru młode, będące kolejnym ogniwem w hodowli. Selektywna hodowla doprowadziła do powstania wytrzymałej i żywiołowej rasy o szerokiej puli genowej.

Charakterystyka

Wygląd

To kot średniej wielkości, charakteryzuje się umięśnionym ciałem i dużym ciężarem. Na głowie widoczne są bardzo duże, szerokie i sterczące uszy przypominające uszy nietoperza. Wielkie są również oczy, które mają okrągły kształt. Ponieważ są szeroko osadzone i bardzo duże, nadają kotu przyjazny wygląd. Pod oczami dostrzeżemy wyraźnie zarysowane kości policzkowe, przywołujące na myśl Bastet – egipską boginię miłości przedstawianą pod postacią kota.

Choć na pierwszy rzut oka sfinks wydaje się łysy, pokrywają go delikatne włosy, ledwo wyczuwalne pod palcami. Ze względu na delikatność skóra kota jest porównywana do weluru. Inną cechą charakterystyczną są liczne zmarszczki na ciele. Występują głównie na ramionach, między uszami i na pysku. Zmarszczki nie występują jedynie u sfinksów, są jednak u nich bardziej widoczne ze względu na bardzo krótkie futro.

Wzory i kolory skóry mogą być bardzo zróżnicowane, a znaczenia te odzwierciedlają potencjalne wzory na futrze.

Temperament

Sfinks to kot pełen energii, który może wykonywać małpie akrobacje. Doskonale balansuje na krawędziach, wspina się na drzwi i półki z książkami, a nawet siada na ramionach niczym papuga. Wiele z tych czynności robi w celu zwrócenia uwagi właściciela, uwielbia bowiem kontakty z człowiekiem. Zalicza się również do kotów ciekawskich i psotnych. Dzięki jednak wysokiej inteligencji łatwo go wychowywać.

Swoje błazeńskie zachowania przejawia nie tylko w domu, ale również poza nim, dlatego bardzo ważny jest nadzór opiekuna. W stosunku do właścicieli jest bardzo lojalny. Świadczy o tym „merdanie” ogonem, kiedy chodzi za swym ukochanym człowiekiem. Jako ekstrawertyk sfinks nie znosi ignorowania, dobrze jednak żyje z innymi zwierzętami (nie tylko kotami, ale też psami).

Opieka i pielęgnacja

Wydawać by się mogło, że prawie bezwłosy kot nie ma żadnych wymagań pielęgnacyjnych. Po dłuższym zastanowieniu można jednak łatwo wywnioskować, że sfinks to zwierzę potrzebujące regularnej pielęgnacji. Jedną z jej form są kąpiele co 1-2 tygodnie; ponieważ futro kota jest bardzo krótkie, oleista substancja wydzielana przez gruczoły skórne nie jest wchłaniana przez włos. Z tego też powodu na powierzchni skóry tworzy się tłusta warstwa, którą należy regularnie usuwać.

Należy też chronić delikatną skórę sfinksa przed zbyt długim przebywaniem na słońcu. Jeśli do tego dojdzie, będzie cierpiał z powodu oparzeń i innych uszkodzeń skóry znanych także ludziom. Zaleca się wręcz, aby koty tej rasy nie pozostawały poza domem bez opieki człowieka, zwłaszcza w bardzo słoneczne i mroźne dni. Sfinks nie jest w stanie samodzielnie się ogrzać, dlatego warto zainwestować w kocie ubrania, pomagające utrzymać ciepłotę ciała na odpowiednim poziomie.

Uczula, czy nie?

Mimo iż sfinks posiada bardzo krótkie i delikatne futro, nie jest hipoalergiczny. Za reakcje alergiczne nie odpowiada bowiem długość sierści, ale białko o nazwie Fel d1, znajdujące się w kociej ślinie i gruczołach łojowych. Trudno zatem kategorycznie stwierdzić czy sfinks nadaje się dla alergików czy też może stać się dla nich utrapieniem. Istnieją bowiem doniesienia zarówno o jego dobrym, jak i złym wpływie na osoby uczulone.

U kotów tej rasy gromadzi się więcej woskowiny usznej, niż u kotów obficiej owłosionych. Mają na to wpływ rzadkie włosy w uszach, które u innych ras chronią skutecznie przed zanieczyszczeniami, tworząc naturalną barierę. Z tego powodu sfinksy wymagają częstego oczyszczania wnętrza uszu, zwykle raz w tygodniu, po kąpieli.

Szczegółowe dane

Kot sfinks

• Wysokość: ok 30 cm
• Waga: 3-7 kg; kotki przeciętnie: 3-4 kg, koty przeciętnie: 4-5 kg
• Długość życia: 8-14 lat

Kot sfinks – ciekawostki

• Postać sfinksa pojawiła się w komediach „Austin Powers: Agent specjalnej troski” oraz „Austin Powers: Szpieg, który nie umiera nigdy”. W filmach tych nosił imię Mr. Bigglesworth, a jego właścicielem był Doktor Zło.
• Poza sfinksem powstały inne rasy bezwłose, różniące się od niego sylwetką i usposobieniem, np. doński sfinks i rosyjski Peterbald. Wszystkie wymienione rasy powstały w sposób spontaniczny, na skutek losowej mutacji.
• Brak owłosienia może powodować u kociąt problemy zdrowotne w pierwszych tygodniach życia. Zaliczają się do nich infekcje dróg oddechowych. W związku z tym profesjonalni hodowcy nie oddają nowym właścicielom kociąt mających mniej niż 12 tygodni. Po tym czasie zwierzę staje się bardziej samodzielne i wystarczająco dojrzałe, aby poradzić sobie w nowym środowisku. Praktycznie naga skóra narażona jest także na wystąpienie nowotworów spowodowanych zbyt długą ekspozycją na promienie słoneczne.

Polecamy

• Wielkie koty
• Kot domowy
• Rasy kotów
• Rasy psów