Ryba piła (Pristis pristis)
Dziwoląg wśród zwierząt morskich, którego łatwo sprowokować do ataku. Typ wędrowca, przemieszcza się z wód słodkich do słonych. Zabójcza piła, dzięki której zabija swe ofiary jest jej znakiem rozpoznawczym i pokazuje, jak kreatywna potrafi być Matka Natura, a człowiek – zachłanny.
Klasyfikacja
- Gromada: chrzęstnoszkieletowe
- Podgromada: spodouste
- Rząd: piłokształtne
- Rodzina: piłowate
- Rodzaj: Pristis
- Gatunek: piła
Obecnie wyróżnia się 2 rodzaje: Anoxypristis oraz Pristis.
Istnieje 7 podgatunków ryby piły:
- Anoxypristis cuspidata
- Pristis pristis
- Pristis clavata
- Pristis microdon
- Pristis pectinata
- Pristis perotteti
- Pristis zijsron
Obecna taksonomia rodziny Pristidae jest złożona i trochę chaotyczna – odsyłamy do komentarza poniżej artykułu. P. clavata, P. pectinata i P. zijsron to gatunki, P. microdon, P. perotteti oraz P. pristis wymagają rewizji taksonomicznej.
Po rewizji w 2013 roku, wyodrębniono 5 gatunków i 2 rodzaje:
- Anoxypristis cuspidata
- Pristis pristis (synonim: Pristis microdon, Pristis perotteti)
- Pristis clavata
- Pristis pectinata
- Pristis zijsron
Występowanie
Jest gatunkiem euryhalicznym, co oznacza, że potrafi funkcjonować w wodach o różnym stopniu zasolenia. Występuje w lagunach i ujściach rzek, w ciepłych i umiarkowanych temperaturach, zwłaszcza w wodach przybrzeżnych Oceanu Atlantyckiego i w Indo-Pacyfiku (wody tropikalne Oceanu Indyjskiego i zachodnio-środkowa część Oceanu Spokojnego). Istnieją również gatunki wpływające w głąb rzek, aż do jezior, np. do Jeziora Nikaragua.
Piła preferuje płytką, błotnistą wodę, spędzając większość czasu w pobliżu dna, powierzchnię odwiedza rzadko. Młode żyją w wodach bardzo płytkich, osobniki starsze pływają na głębokości dochodzącej do 40 m, a nawet głębiej. W przeszłości piła zamieszkiwała także połnocno-wschodni Atlantyk oraz Morze Śródziemnie, dzisiaj nie występuje w tamtych wodach choć zdarza się, że zabłąkana ryba wpłynie „na stare śmieci” przez Kanał Sueski.
Charakterystyka
Wygląd
Rostrum – piła
To, co bez wątpienia wyróżnia rybę spośród innych stworzeń jest okazałe rostrum w kształcie piły, pokryte porami pozwalającymi wykryć najmniejsze ruchy w otoczeniu i zmiany w polu elektrycznym w mętnych, błotnistych wodach ograniczających widoczność. Ponadto rostrum spełnia funkcję „łopaty”, którą ryba wykopuje skorupiaki z dna morskiego. Dzięki pile ryba jest w stanie ogłuszyć, a następnie pociąć ofiarę na kawałki. Poza tym piła spełnia funkcję obronną przed natrętnymi nurkami i innymi drapieżnikami, np. rekinami.
Budowa ogólna
Głowa i ciało w spodniej części są spłaszczone, ponieważ przez większość czasu piła leży na dnie morza. Podobnie jak u płaszczki usta i nozdrza piły są na spodzie ciała. Ryba wyposażona jest w zaokrąglone zęby stworzone do jedzenia małych ryb i skorupiaków, które czasem połyka w całości. Piła oddycha dzięki dwóm przetchlinkom pobierającym wodę do skrzeli, umieszczonym tuż za oczami. Skóra pokryta jest drobnymi „ząbkami”, nadającymi jej chropowatości. Kolor skóry jest zazwyczaj szary lub brązowy, choć niektóre gatunki mają zielonkawy odcień. Oczy są słabo rozwinięte z powodu środowiska, w jakim ryba przebywa. Głównym organem zmysłowym jest rostrum.
Ponieważ ryba piła jest gatunkiem z podgromady spodoustych, nie posiada pęcherza pławnego, korzysta więc z dużej wątroby, aby kontrolować siłę wyporu. Szkielet zbudowany jest z chrząstek. Jelito cienkie zawiera przegrody wewnętrzne, przez co wygląda ono jak korkociąg. Zwiększa to powierzchnię przyswajania pożywienia.
Najmniejszym podgatunkiem ryby piły jest piła karłowata (Pristis clavata) dochodząca do 1,4 m długości, największe są natomiast Pristis microdon, Pristis perotteti oraz Pristis pristis osiągające nawet 7 m długości.
Tryb życia/osobowość
Ryba piła prowadzi nocny tryb życia, w ciągu dnia śpi. Mimo dużych rozmiarów i groźnego wyglądu nie jest ludojadem chyba, że zostanie sprowokowana, przestraszona lub zaskoczona.
Rozmnażanie
Niewiele wiadomo o tej sferze życia ryby piły. Uważa się, że rozród ma miejsce co 2 lata, a w jednym miocie rodzi się do 8 młodych. Ryba piła osiąga dojrzałość dosyć późno, co – poza poławianiem – wpływa na krytycznie małą liczbę tych ciekawych zwierząt. Jest rybą jajożyworodną, rodzi żywe młode, których piły są miękkie i elastyczne, a ząbki na nich osłonięte, aby podczas porodu samica nie została pokaleczona. Osłonka ta samoistnie odpada po narodzinach.
Zagrożenie wyginięciem i ochrona
Wszystkie podgatunki ryby piły zostały oznaczone jako krytycznie zagrożone i istnieje ryzyko ich wyginięcia z powodu niszczenia siedlisk i zbyt intensywnego poławiania. Podgatunek Pristis pectinata był swego czasu powszechnie występujący w Zatoce Meksykańskiej, Morzu Śródziemnym, części Oceanu Atlantyckiego, Morzu Czarnym oraz w Indo-Pacyfiku.
Na przestrzeni lat populacja została zredukowana o 90%! W rezultacie lokalne subpopulacje rozdrobniły się. Szacuje się, że podgatunek ten stanowi od 1 do 5% podgatunków ryby piły. Ryba łatwo wpada w sieci, często zostaje poławiana przypadkowo. Z premedytacja łowi się je dla rostrum – rybacy uważają je za wspaniałe trofeum, dla płetw będących przysmakiem oraz dla oleju z ich wątroby stosowanego w medycynie ludowej.
Mimo zakazu handlu tą rybą, wprowadzonego na terenie całego świata w 2007 roku, jej poławianie i sprzedaż jest akceptowana w niektórych krajach, a nawet nagradzana.
Szczegółowe dane/wymiary
Ryba piła (Pristis pristis)
- Długość: 1,4 – 7 m
- Waga: przeważnie od 50 do 100 kg, największe osobniki osiągają ciężar od 300 do 600 kg (rekordowy osobnik ważył 2455 kg)
- Długość życia: do 51 lat
Ryba piła – ciekawostki
- „Zęby” na pile nie są prawdziwymi zębami. Jest to raczej wytwór „zębopodobny”.
- Mimo dużej atrakcyjności ryba piła jest bardzo trudna w utrzymaniu w publicznych akwariach ze względu na duże rozmiary i wysokie wymagania pod względem zmian zasolenia wody. Bez zmian wody ze słodkiej na słoną jej cykl życia nie zatoczy pełnego kręgu, stąd nie odniosła sukcesu jako „atrakcja turystyczna”.
- Mimo międzynarodowego zakazu handlu tymi zwierzętami przedstawiciel Muzeum Narodowego w Kenii miał odwagę powiedzieć: „Mięso z nich jest spożywane lokalnie, a rybacy, którzy złapią tę rybę mogą iść na emeryturę, ponieważ jedno rostrum może kosztować nawet 1450 dolarów”.
- Najbliższym kuzynem ryby piły jest płaszczka.
- Piła zwyczajna (Pristis pristis) jest największą rybą słodkowodną Australii (wbrew powszechnym informacjom nie jest nią Murray cod (Maccullochella peelii)). Na północnym wybrzeżu tego kontynentu zachowała się największa ich populacja na świecie.
- Tylko 20% nowo narodzonych ryb pił dożyje dorosłości i wypłynie na pełne morze.
- Dojrzała płciowo staje się po osiągnięciu ok. 3,5 – 4 m długości, czyli mniej więcej w 10 – 12 roku życia.
Polecamy
Pristis clavata i inne to nie podgatunki tylko gatunki… (bosz co za głupole)
Taksonomia rodziny Pristidae została opisana w sposób bardzo chaotyczny i z dużą dozą niepewności w kwestii gatunków. Zawiera dwa rodzaje o podobnych cechach zewnętrznych. Są to: Anoxypristis zawierający jeden gatunek (A. cuspidata) oraz rodzaj Pristis zawierający od czterech do sześciu gatunków (podgatunków). O ile rzeczywiście obecnie (P. clavata, P. pectinata oraz P. zijsron) uznać można za gatunki, to np. sytuacja (P. microdon, P. perotteti i P. pristis) jest złożona i wymaga rewizji taksonomicznej. Z dużym prawdopodobieństwem P. microdon oraz P. perotteti nie są odrębnymi gatunkami ale podgatunkami lub odrębnymi geograficznie subpopulacjami jednego gatunku. Sytuacje taksonomiczne są często tak złożone, iż nie podejmujemy najczęściej tego tematu, gdyż jako serwis popularnonaukowy nie docieramy do zoologów i świata nauki, który jest zainteresowany tego typu rozważaniami, lecz do czytelników, którym staramy się w przystępny sposób przybliżyć przedstawicieli fauny i flory na naszej planecie. Czasami w kontekście naszych założeń pojawiają się pewne przybliżenia, które mają jednak swoje podstawy. Nie zawsze jednak akademicka dyskusja na łamach artykułu ma sens, któż bowiem by ją czytał – jedna osoba na tysiąc.
Nim następnym razem Creepu nazwiesz kogoś głupolem, zastanów się czy wiesz od niego trochę więcej (a skoro wiesz, to dlaczego tak często pytasz :)?) i czy cała Twoja wiedza w tym zakresie nie opiera się na króciutkim artykule z Wiki (w sumie skoro są w nim tylko 3 gatunki, to skąd u licha DA wzięło aż 7 :)?). Można w różny sposób na coś zwrócić uwagę, kulturalny czy pełen arogancji. Każdy sam wybiera swój sposób i sam sobie wystawia świadectwo 🙂
Mam 2 rzeczy dotyczące piły: z czego jest zbudowana piła ryby piły? 2: Warto by było napisać w artykule, że piła jest płaszczką.
Piła ryby piły zbudowana jest z chrząstki szkieletowej i tkanki miękkiej.
Po co ryba Piła ma piłe
Żeby piłować deski w tartaku 🙂
Rozcina i oglusza ryby.
Ej taki mądry
Tryskawki (I para otworów skrzelowych, na stronie grzbietowej u płaszczek), które służą do pobierania wody.
Nieprawdą jest to co piszecie w ciekawostkach, że Pristis pectinata występuje w Australii.
Wg. najnowszych badań wyodrębnia się tylko 4 gatunki Pristis: Pristis clavata, Pristis pectinata, Pristis pristis i Pristis zijsron. I tak się składa, że tylko jeden z nich nie występuje w Australii a jest nim właśnie …Pristis pectinata.
Źródła informacji: „Rays of the World” praca zbiorowa, 2016r, „Sharks and Rays of Australia” P. R. Last and J. D. Stevens, 2009r
To chochlik „drukarski 🙂 Ten akapit dotyczy piły zwyczajnej (Pristis pristis).
Co do klasyfikacji, to po rewizji w 2013 rok wyodrębnia się 2 rodzaje i 5 gatunków. 4 wymienione w komentarzu z rodzaju Pristis i jeden z rodzaju Anoxypristis. Dwa wcześnie wymienione jako gatunki Pristis microdon, Pristis perotteti zostały przypisane jako synonimy Pristis pristis.
Zgadza się, są dwa rodzaje, ale ja pisałem tylko o Pristis…