Pająki (Araneae)

Prawie wszystkie pająki bardzo lubią ciepło i wilgoć. Często mieszkają na krzewach i niskich roślinach, ale można je także spotkać wysoko nad ziemią. Poza nielicznymi wyjątkami pająki są drapieżnikami. Polują głównie na owady, większość prowadzi samotniczy tryb życia. Obecnie opisanych jest ponad 40 tys. gatunków.

Sieć pająka

Pająk najczęściej kojarzony jest z siecią, którą buduje. Budowę tej misternej konstrukcji zaczyna od składającej się z kilku boków ramy, którą rozpina między gałęziami lub łodygami. Następnie ciągnie nici, jedną przy drugiej tak, aby łączyły się one w środku w jednym punkcie. Powstaje konstrukcja przypominająca układ szprych w rowerowym kole. Pajęcze sieci mogą mieć różne, nie zawsze regularne kształty.

Polowanie

Pająki polują atakując z zasadzki lub też używając sieci. Dzięki drganiom nici pająk wyczuwa, gdy jakiś owad złapie się w pułapkę. Jako że sieć zwykle nie jest na tyle mocna, żeby długo utrzymać ofiarę, pająk szybko dopada szamoczącego się owada, po czym owija go nicią i wstrzykuje jad.

Niektóre gatunki posługują się doprawdy niezwykłymi metodami chwytania ofiary. Tzw. podkopnik, aby złapać owada, nie buduje pajęczyny, lecz wygrzebuje otwór w glebie. Następnie wykonaną jamę zamyka szczelnie wiekiem-zapadką, wykonaną z warstw ziemi i własnej nici. Z wierzchu pułapka jest prawie niewidoczna. Gdy nieostrożny owad przechodzi po niej, pająk błyskawicznie wychodzi z kryjówki i wciąga ofiarę do środka. W wieku, które jest bardzo ściśle dopasowane do wylotu jamy, znajdują się dwa otwory. W razie niebezpieczeństwa pająk wkłada w nie swoje odnóża i szybko ściąga przykrywkę w dół.

Jad pająka

Tylko kilka gatunków pająków dysponuje jadem niebezpiecznym dla człowieka. Na terenie Polski nie ma groźnych pająków. Jad niektórych może wywołać jedynie zaczerwienienie.

Pająki – ciekawostki. Czy wiesz, że…

• Tylko połowa ze znanych gatunków pająków przędzie sieci.
• Jednym z najjadowitszych pająków jest czarna wdowa. Mimo że długość jej ciała nie przekracza 2 cm, jej ugryzienie może spowodować śmierć człowieka.
• Największymi pająkami świata są ptaszniki, konkretnie ptasznik goliat (Theraphosa blondi). Mogą osiągać nawet 15 cm długości ciała, 30 cm rozpiętości nóg i wagę do 250 gramów. Samice żyją nawet 30 lat (przeciętnie 15-25 lat), samce jedynie 3-6 lat.
• Ptaszniki polują nie tylko na owady, ale również na nietoperze i… ptaki (stąd ich nazwa).
• Niektóre pająki są ślepe. Dotyczy to gatunków, które żyją w ziemnych norach lub ciemnych jaskiniach.
• Młode pająki poruszają się na duże odległości korzystając z nici „babiego lata”. Gdy prądy powietrza uniosą nić, pająk może pokonać odległości sięgające nawet kilkuset kilometrów.
• Największe pajęczyny dochodzą do 2,5 m średnicy.

• Nici niektórych pająków są tak wytrzymałe, że niektóre południowoamerykańskie plemiona używają ich jako siatek do łowienia ryb.
• Niektóre duże gatunki żyjące w pobliżu wody chwytają małe ryby.
• Istnieje pająk (topik wodny) mieszkający pod wodą, który wynurza się tylko po to, aby zaczerpnąć powietrza. Nie robi tego zbyt często, ponieważ w swoim podwodnym gnieździe ma zapas powietrza.
• Tarantula to zwyczajowa nazwa nadawana kilku południowo- i środkowoeuropejskim rodzajom dużych pająków z rodziny pogońcowatych. Często w niektórych językach, m.in. w polskim, mianem „tarantuli” nazywa się niesłusznie większe gatunki pająków, zwłaszcza ptaszników. W języku angielskim również oficjalne nazwy wielu ptaszników zawierają słowo „tarantula”.
• Największym pająkiem świata jeśli chodzi o rozpiętość nóg jest Heteropoda Maxima. Rozpiętość jego odnóży osiąga ponad 30 cm! Pająk ten występuje na terenie Laosu. Nie jest jednak tak masywny jak ptaszniki.

Ptasznik goliat (Theraphosa blondi) – największy pająk świata

Obecnie przyjmuje się, iż jest to największy dotychczas odkryty ptasznik. Jest to jednocześnie największy pająk świata. Może osiągać do 30 cm długości i wagę do 250 g. Co ciekawe, samice żyją wielokrotnie dłużej od samców. Wiek samic może osiągać nawet 30 lat (przeciętnie 15-25 lat), podczas gdy samce żyją najwyżej 6 lat. Choć pająk jest ogromny, to jego jad nie stanowi śmiertelnego niebezpieczeństwa dla człowieka. Samo ukąszenie jednak jest „mało” przyjemne 😉

Ptasznik goliat (Theraphosa blondi) – galeria

Czarna wdowa (Latrodectus mactans).

Polecamy

• Pajęczaki
• Skorpiony