Hongkong – klejnot Dalekiego Wschodu
Do niedawna jedna z ostatnich kolonii brytyjskich, obecnie region Chin – Hongkong (ang. Hong Kong) to miasto o bogatej historii. Od setek lat był ważnym ośrodkiem handlowym, co uczyniło go jedną z najważniejszych metropolii na świecie. Liczni turyści wyrażają się z zachwytem o jego architekturze, krajobrazach i bogactwie towarów w tamtejszych sklepach.
Hongkong położony jest nad Morzem Południowochińskim, w delcie Rzeki Perłowej. Jest to jedno z największych i najważniejszych centrów finansowych świata i jeden z największych portów morskich. Znajduje się tam rekordowa liczba drapaczy chmur. Jego znaczenie jest tak duże, że Chiny ogłosiły go specjalnym regionem administracyjnym, co daje tej metropolii pewne nadzwyczajnie możliwości, co przyczyniło się do jego ogromnego znaczenia dla gospodarki tego kraju.
Nazwa
Nazwa Hongkong została po raz pierwszy zapisana w 1780 r. i odnosiła się do niewielkiej osady znajdującej się między wyspą Aberdeen a wybrzeżem wyspy Hong Kong. Spotykali się tam brytyjscy i chińscy żeglarze. Dosłownie nazwa ta oznacza „pachnący port” i odnosiła się prawdopodobnie do kontrastu między świeżą wodą Rzeki Perłowej a zanieczyszczonymi wodami wokół Aberdeen. W 1810 roku była już powszechnie używana wobec powstającego tu miasta.
W 1926 r. władze brytyjskie zarządzające miastem przyjęły pisownię dwuczłonową (Hong Kong), jednak wiele firm o bogatej historii nadal posługuje się pisownią jednoczłonową. Stara pisownia obowiązuje również w Polsce.
Geografia
Hongkong leży na południowym wybrzeżu Chin, 60 km od Makau. Jest niemal ze wszystkich stron otoczony morzem, jedynie od północy ma połączenie z lądem. Zajmuje powierzchnię 1004 km2, na którą składa się wyspa Hongkong, półwysep Koulun i tzw. Nowych Terytoriów, a także ponad 200 mniejszych wysepek. Najwyższym szczytem jest Tai Mo Shan (957 m n.p.m.). Zabudowa koncentruje się na półwyspie Koulun i wyspie Hongkong, czyli rejonach równinnych i pagórkowatych – obejmuje to ok. ¼ powierzchni metropolii.
Teren pozbawiony zabudowy jest górzysty. Znajdują się na nim trawy, zarośla i lasy. Łącznie blisko 40% powierzchni Hongkongu stanowią parki i rezerwaty. Jest to bardzo zróżnicowany ekosystem – znajduje się tu aż 3000 gatunków roślin, z czego 300 rośnie tylko na terenie Hongkongu. Poza tym spotyka się tu setki gatunków ptaków i zwierząt morskich.
Ludność
Przed przejęciem przez Chiny Hongkong dzielił się na szereg miejscowości. W 1997 r. wszystkie zostały włączone do jednego obszaru miejskiego. Miasto dzieli się na 3 regiony i 18 dzielnic. Rejon ten zamieszkuje obecnie 7 500 700 osób. Gęstość zaludnienia wynosi 6777 os./km2. W niektórych dzielnicach Hongkongu gęstość zaludnienia to 43 tys. os./km2 i jest najwyższa na świecie. Ma to związek z faktem, że wielu mieszkańców miasta żyje w wieżowcach liczących po kilkadziesiąt pięter. Mimo że wskaźnik dzietności Hongkongu jest bardzo niski, to przyrost naturalny jest dodatni na skutek ciągłego napływu ludności z innych rejonów Chin.
Chińczycy mieszkający w metropolii posługują się językiem kantońskim, ale wszyscy jako drugiego uczą się angielskiego, który w pracy jest często językiem podstawowym. W mieście panuje pełna wolność wyznania – obok wyznawców tradycyjnego synkretyzmu chińskiego żyją tu również chrześcijanie, muzułmanie i żydzi. Imigranci pochodzą głównie z Filipin i Indonezji.
Klimat
Hongkong leży w strefie klimatu subtropikalnego. Lato jest tam wilgotne i gorące, z częstymi ulewami, burzami i gorącymi wiatrami; zdarzają się również tajfuny, które powodują powodzie; temperatury sięgają do 36°C. Zimy są łagodne, słoneczne, choć w lutym zdarzają się przymrozki, jednak temperatury zwykle nie spadają poniżej zera. Wyjątkowo rzadko zdarzają się opady śniegu, ale tylko na większych wysokościach. Wiosna i jesień są uważane za najprzyjaźniejsze pory roku, z umiarkowanymi temperaturami i bez zaskakujących, silnych ulew.
Historia
Rejon Hongkongu był zamieszkany już 6 tys. lat temu. Później przez kolejne stulecia rejon ten był niczym niewyróżniającą się prowincją Chin, która często przechodziła w ręce różnych dynastii rządzących Chinami lub walczących z istniejącym władcą.
Pierwszym Europejczykiem w tych okolicach był portugalski żeglarz Jorge Alvares, który dotarł tam w 1513 r. Zauważył, że liczne wyspy są znakomitym miejscem na port i tak wyspa Hongkong stała się miejscem wymiany handlowej między Europą a rybackimi społecznościami tej części cesarstwa.
Handel rozwijał się z pewnymi problemami – na skutek zarządzenia władz Europejczycy mogli kupować towary z Chin, ale nie mogli za nie płacić własnymi dobrami, a jedynie metalami szlachetnymi. Zaczęli więc wymieniać chińskie towary na opium, co spowodowało sprzeciw cesarza i tak doszło do wybuchu wojny opiumowej. W jej wyniku Chiny zostały pokonane przez wojska brytyjskie. W 1842 r. w Nankinie podpisano traktat, którego jednym z postanowień było przejęcie Hongkongu przez Wielką Brytanię. W 1898 r. podpisano traktat o 99-letniej dzierżawie tego terytorium.
Pod rządami brytyjskimi Hongkong znacznie się rozwinął, stając się ważną metropolią, a po powstaniu Chińskiej Republiki Ludowej pełnił funkcję pomostu między komunistycznym Państwem Środka a krajami kultury zachodniej.
W 1984 r. Wielka Brytania zgodziła się na to, by Hongkong wrócił do Chin po upływie okresu dzierżawy. Aż do 2047 r. miasto miało mieć status regionu autonomicznego, działającego niezależnie od władz państwowych (z wyjątkiem polityki zagranicznej i sił zbrojnych).
Niezależnie od postanowień, od 2010 r. w Hongkongu zaczęto ograniczać niezależność, pojawiła się autocenzura mediów, a tendencje demokratyczne były tłumione. Miało to związek z faktem otwarcia się Chin na świat, co sprawiło, że Hongkong zyskał konkurencję w postaci np. Szanghaju – władzom metropolii zaczęło zależeć na przychylności rządu państwowego. Nie zmienia to faktu, że metropolia nadal jest w znacznej mierze niezależna i cieszy się specjalnymi względami.
Hongkong dzisiaj
Hongkong zbudował swoją pozycję na wymianie handlowej między Chinami a resztą świata. Jest to jedno z najważniejszych na świecie centrów finansowych i handlowych. Gdyby był niezależnym państwem, zajmowałby pierwsze miejsce w rankingu wolności gospodarczej.
Metropolia jest bardzo ważnym ośrodkiem przemysłowym. Wytwarza się tu ubrania, sprzęt RTV, tworzywa sztuczne i zabawki, a także sprzęt precyzyjny (zegarki, aparaty fotograficzne i kamery oraz urządzenia medyczne). Znajdują się tu również wytwórnie filmowe. Ponadto odgrywa ogromną rolę w edukacji, jako że mieści się tu wiele najlepszych uczelni wyższych w kraju, w tym wyspecjalizowanych w wysokich technologiach.
Miasto jest ważnym celem turystów z całego świata. Zachęcają ich do tego sklepy wolnocłowe. Poza tym przyjeżdża tu wielu Chińczyków z innych stron kraju, gdyż można tu łatwo dostać towary niedostępne nigdzie indziej w kraju.
Miasto cieszy się znacznie większą swobodą niż reszta Chin (z wyjątkiem kilku obszarów specjalnych), dlatego liczne są tu święta i festiwale przyciągające turystów z różnych stron. Poza tym Hongkong jest prawdopodobnie największym na świecie skupiskiem sklepów oferujących leki tradycyjnej chińskiej medycyny ludowej.
Z uwagi na małą ilość miejsca pod zabudowę w mieście dominują budynki wysokie. Hongkong wyróżnia się największą na świecie liczbą wieżowców – znajduje się tu aż 317 budynków wyższych niż 150 m (dla porównania w całej Polsce jest obecnie 13 budynków spełniających ten warunek). Co ciekawe, przy ich projektowaniu uwzględnia się zasady feng-shui – dla wielu Chińczyków ma to ogromne znaczenie, dlatego np. wiele osób odmawiało pracy w charakterystycznym Bank of China Tower z powodu jego niezgodności z tymi zasadami. Niestety z powodu braku miejsca bezlitośnie wyburza się tu domy stare, nie myśląc o ich remoncie. Dlatego nie zachowało się tutaj zbyt wiele zabytków.
Miasto jest również ważnym węzłem transportowym. Jest jednym z największych portów morskich na świecie. Znajduje się tu faktycznie aż 9 portów, z których największy jest port Victoria – przyjmuje ok. 220 tys. statków rocznie.
Do niedawna Hongkong słynął z nietypowego lotniska. Samoloty, które podchodziły do lądowania od strony lądu, musiały przelatywać bardzo nisko nad miastem, wykonując przy tym ostry skręt. Nisko przelatujące samoloty przeszkadzały mieszkańcom, jednak ten widok był znaną i bardzo cenioną atrakcją turystyczną – wiele osób stawiał sobie za cel zrobienie zdjęcia samolotu, który zdawał się zahaczać o dachy wieżowców. Obecnie miasto posiada nowe lotnisko oddalone od centrum, do którego podejście jest o wiele prostsze.
Problemy
W Hongkongu panuje ogromne rozwarstwienie społeczne. Mimo że PKB w przeliczeniu na mieszkańca jest tu kilkakrotnie wyższe niż w Chinach, to faktycznie pensja minimalna jest zbliżona do polskiej, przy znacznie wyższych kosztach wynajmu mieszkań. Ponadto zarobki rzadko są stałe – z uwagi na specyficzny charakter gospodarki pensje zależą od sprzedaży i popytu na produkty eksportowane z miasta.
Z powodu specyficznego stosunku Chińczyków do medycyny ludowej w ich kraju popularne są medykamenty produkowane z rzadkich i zagrożonych zwierząt. Można tam dostać nawet całe suszone zwierzęta. W Hongkongu znajduje się ogromna liczba miejsc, gdzie można takie towary kupić, a walka z tym procederem jest wyjątkowo ciężka.
Szczegółowe dane
Hongkong w liczbach
- Nazwa: Specjalny Region Administracyjny Hongkong Chińskiej Republiki Ludowej (ang. Hong Kong Special Administrative Region of the People’s Republic of China / HKSAR)
- Powierzchnia: 2,754.97 km2
- W tym ląd: 1,110.18 km2
- W tym wody: 1644.79 km2 (59.70%)
- Najwyższy punkt: 957 m
- Liczba mieszkańców: 7 500 700 (2019 rok)
- Gęstość zaludnienia: 6777 os./km2
- PKB w 2020 roku: 346.58 mld USD (Polska dla porównania: 595.92 mld USD)
Hongkong – ciekawostki
- Hongkong jest najdroższym miastem świata pod względem cen wynajmu nieruchomości.
- Miasto jest znane jako „cmentarz statków” – w Hongkongu znajdują się największe stocznie złomowe na świecie. Tutaj zezłomowano m.in. polski transatlantyk „Batory”.
- Jedną z ulubionych rozrywek mieszkańców Hongkongu są szachy. Gra się tam w kilka odmian tej gry, niektóre są zupełnie różne od naszych.
- W Hongkongu znajduje się garnizon wojskowy, jednak żołnierze mają rozkaz nie rzucać się w oczy i poruszają się po mieście wyłącznie w strojach cywilnych.
Polecamy
