Tyrannosaurus rex to największy znany teropod i największe mięsożerne stworzenie w dziejach naszej planety. Od dawna trwa jednak dyskusja który z osobników tyranozaura jest największy. Sprawa nie jest zbyt prosta albowiem wiele okazów znanych jest z bardzo fragmentarycznych szczątków co uniemożliwia precyzyjną ocenę. Dzisiaj skupimy się na okazie który nie był jak dotąd brany pod uwagę, jest to osobnik o numerze katalogowym BIH 6248.

W roku 1999 amatorski zbieracz skamieniałości, ranczer Bucky Derflinger odnalazł szczątki mało znanego okazu tyranozaura. Zostały one wydobyte z dolnych pokładów formacji Hell Creek w 2000 roku przez ekipę z Black Hills Institute. Okaz został po części opisany w 2002 roku jednak więcej informacji pochodzi z książki Larsona opublikowanej w 2008 roku. Fragmentaryczny szkielet zawierał między innymi kości czaszki, niektóre kręgi, żebra oraz inne kości. W sumie cały szkielet jest kompletny w około 10%.

Długo nie mieliśmy żadnych ciekawych informacji o tym jakby się mogło wydawać mało istotnym okazie, jednak wszystko zmieniło się w 2022 roku. Greg Paul opublikował niedawno pracę która wywołała wielkie poruszenie w środowisku naukowym. Autor dopatrzył się pewnych różnic anatomicznych w budowie poszczególnych tyranozaurów i doszedł do wniosku, że w rzeczywistości znane osobniki pochodzą nie od jednego a od 3 gatunków. Póki co temat jest niezwykle kontrowersyjny i dosyć mocno krytykowany przez innych paleontologów. Sama praca jednak dostarczyła nowych informacji o interesującym nas okazie- BIH 6248 , który swoją drogą nosi pseudonim- „Cope” na cześć słynnego paleontologa Edwarda Drinkera Cope. Paul badał okazy tyranozaura na podstawie kości udowych. Obecnie za największego osobnika Tyrannosaurus rex uważa się okaz o numerze katalogowym RSM P2523.8 (pseudonim „Scotty”) który był nieco większy od najsłynniejszego – „Sue” (FMNH PR2081). Scotty do tej pory posiadał największy obwód kości udowej ze wszystkich znanych teropodów- 590 mm (u Sue 580 mm). W nowej publikacji Paul opisał kość udową która należała do okazu BIH 6248, jak zaznaczył jest to najmasywniejsza ze wszystkich znanych kości udowych tyranozaura. Okaz te miał obwód aż 630 mm.

Jest to niebywale dużo, żaden inny okaz tyranozaura ani tym bardziej innego teropoda nie miał tak masywnej kości udowej. Co prawda jej długość 130 cm jest nieco mniejsza niż u Sue (132.1 cm) czy Scotty (133,3 cm) ale prawdopodobnie nie jest to parametr aż tak przekładający się na masę ciała jak obwód. Należy wspomnieć, że najdłuższą kość udową posiadał osobnik o pseudonimie Stan (BIH 3033) i mierzyła ona aż 135 cm, jednak jej właściciel był znacznie lżejszy i krótszy od Sue i Scotty. Jedna z 2 najbardziej popularnych metod ustalania masy ciała u dinozaurów to właśnie alometria oparta na obwodzie kości udowej. Nie jest pewne na ile metoda jest wiarygodna, bo jej wyniki różnią się od metod wolumetrycznych (z użyciem modelu ciała) jednak jeżeli szerokość kości udowej (obwód) ma rzeczywiście duży wpływ na masę całego zwierzęcia to BIH 6248 może się okazać największym znanym osobnikiem tyranozaura. Obecnie masę największych okazów szacuje się różnie, powstało wiele rekonstrukcji, modeli i obliczeń. Praca z 2019 roku podaje masę Sue na 9131 kg na podstawie zaktualizowanej wersji szkieletu Scotta Hartmana. Warto dodać , że w tym badaniu użyto średniej gęstości ciała około 0.958, jeżeli uwzględnimy późniejszą publikację z 2020 roku gdzie sugerowano że wielkie teropody miały gęstość ciała pomiędzy 0.95-0.99 i użyjemy wartości średniej to masa dla Sue wyniesie 9244 kg (~9.2 tony). Scotty był jeszcze większy na podstawie skalowania poszczególnych kości można obliczyć, że być może ważył w granicach 9600 kg (9.6 tony). Możliwe zatem, że opisywany tutaj „Cope” ważył i ponad 10 ton (niektóre rekonstrukcje jak Franoys’a czy Dana sugerują większą masę dla osobników tyranozaura, według tamtych danych Scotty przekraczał masę 10 ton) , choć jest to trudne do określenia. Możemy teraz czekać na więcej informacji i być może pomiary innych kości szczególnie kręgów czy czaszki.

Bibliografia:

• Larson, N. L. (2008). „Tyrannosaurus rex, The Tyrant King”. Bloomington, IN: Indiana University Press.
• Cotton, J. R.; Hartman, S. A.; Currie, P. J.; Witmer, L. M.; Russell, A. P.; Holtz, T. R. Jr; Burns, M. E.; Surring, L. A.; Mallison, H.; Henderson, D. M.; O’Brien, H.; Snively, E. (2019). „Lower rotational inertia and larger leg muscles indicate more rapid turns in tyrannosaurids than in other large theropods”.
• Asier Larramendi, Gregory S. Paul, Shu-yu Hsu (2020). A review and reappraisal of the specific gravities of present and past multicellular organisms, with an emphasis on tetrapods.
• Paul, Gregory S.; Persons IV, W. Scott; van Raalte, Jay (2022). „The Tyrant Lizard King, Queen and Emperor: Multiple Lines of Morphological and Stratigraphic Evidence Support Subtle Evolution and Probable Speciation Within the North American Genus Tyrannosaurus”. Evolutionary Biology.

Podobne artykuły

• 

  Giraffatitan brancai – Maier, 2003 nomina nuda

• 

  „Umarł król, niech żyje król?”

• 

  Taksonomia ty……… czyli update Bazy (Tribute to Dinosaurs)