Nasutoceratops był średniej wielkości dinozaurem roślinożernym należącym do rodziny
centrozaurów, który żył w południowym Utah w późnym okresie kredowym ok. 76 – 75,5 mln lat
temu ( późny Kampan ). Charakteryzował się on stosunkowo krótkim pyskiem oraz unikatowymi w
budowie zaokrąglonymi rogami , które kształtem porównywane są do tych jakie występują u
współczesnego bydła ” Beef cattle ”. Oszacowane na 3,5 stopy co daje wynik ok. 107 centymetrów
długości rogi te są najdłuższymi spośród wszystkich członków centrozaurynów. Po raz pierwszy
świat paleontologiczny usłyszał o nim w 2010 roku, kiedy to Eric Lund w swojej dysertacji nadał mu
nazwę „Nasutoceratops titusi”.

Model przedstawiający potencjalny wygląd Nasutoceratopsa titusi za życia.

Klasyfikacja :
Domena : eukarionty – Królestwo : zwierzęta – Typ : strunowce
Podtyp : kręgowce – Podgromada : diapsydy – Nadrząd : dinozaury
Rząd : dinozaury ptasiomiednicze – Podrząd : cerapody – Infrarząd : ceratopsy
Podrodzina : centrozaury – Rodzaj : Nasutoceratops – Gatunek : Nasutoceratops titusi

Grafika przedstawiająca potencjalny wygląd Nasutoceratopsa titusi w jego naturalnym środowisku.

Czas i miejsce występowania :  Stany Zjednoczone południowe rejony Utah ( formacja Kaiparowits ) ok. 76 – 75.5 mln lat temu ( późny Kampan ).

Znaczenie nazwy oraz epitetu gatunkowego :  Nazwa rodzajowa Nasutoceratops pochodzi od kombinacji łacińskiego słowa – Nasutus ( wielkonosy ) oraz greckiego – Ceratops ( rogate oblicze ) i odnosi się do niezwykłej morfologii pyska tego dinozaura. Natomiast epitet gatunkowy titusi honoruje paleontologa Alana Titusa. Nazwa została nadana przez S. D. Sampsona, E. K. Lunda, M. A. Loewena, A. A. Farke& K. E. Claytona w 2013 roku.

Szacunki masy i długości : Dorosły osobnik Nasutoceratopsa osiągał 4,8 – 5 metrów długości , ciężar ciała ok. 1500 kilogramów oraz ok. 2 metrów wysokości.

Niewykluczonym jest, że Nasutoceratopsy podobnie z resztą jak inne ceratopsy tworzyły stada.

Charakterystyka / budowa anatomiczna :

Nasutoceratops charakteryzuje się kilkoma unikalnymi cechami pochodnymi oraz autapomorficznymi. Część pyska wokół nozdrza była silnie rozwinięta i stanowiła około trzech czwartych długości czaszki przed oczodołami. Tył kości nosowej był wydrążony przez dużą wnękę wewnętrzną, a powierzchnia ze szczęką i kością podszczękową była wyjątkowo duża. Rogi czołowe w ich podstawie skierowane były do przodu i do wewnątrz a następnie zakrzywiały się do wewnątrz by ostatecznie skręcać ku górze.

Rogi te stanowiły około 40% całkowitej długości czaszki osiągając długość prawie do czubka pyska ( długości rdzenia kostnego do 457 milimetrów ) czyniąc je najdłuższymi u wszystkich znanych centrozaurynów zarówno w kategorii absolutnej jak i względnej.

Nasutoceratops wykazuje również unikalne połączenie cech, które same w sobie nie są unikalne dla ceratopsów np. róg na nosie był niski i wąski z wydłużoną podstawą. Kość łuskowa charakteryzowała się wysoką powierzchnią górną, biegnącą od kierunku otworu oka do jej krawędzi.

Kryza kostna w kształcie tworzyła półokrąg nie posiadając żadnych wcięć z najszerszym punktem na środkowej krawędzi. Osteodermy na krawędzi kryzy, epiparietalia ( różki znajdujące się z tyłu kryzy – na kości ciemieniowej ) oraz episquamosalia ( różki znajdujące się po bokach kryzy – na kości łuskowej ) miały kształt różków. Na ów kryzie znajdowało się siedem epiparietali oraz cztery/ pięć episquamosali.

Pysk Nasutoceratopsa był krótki i wysoki, kości nosowe miały wewnętrzne ubytki , które paleontolodzy uważają za wklęsłości/wydrążenia pneumatyczne, jest to godne uwagi ponieważ ów wklęsłości/ wydrążenia nosowe nie są znane u innych ceratopsów, co potwierdza, że ta cecha stanowiła unikatową cechę pochodną tego rodzaju.

Nasutoceratops miał w szczęce 29 zębów, którymi rozdrabniał pokarm roślinny .

Kość policzkowa ma długość 85 milimetrów i również jest najdłuższą jeżeli chodzi o centrozaury.

Jeżeli chodzi o wzór skórny Nasutoceratopsa to stanowił on coś na podobieństwo sześciokątnych plastrów o szerokości od ośmiu do jedenastu milimetrów.

Grafika ukazująca budowę anatomiczną czaszki Nasutoceratopsa.

Odkrycie i klasyfikacja :

Holotyp Nasutoceratopsa ( UMNH VP 16800 ) został odkryty oraz wydobyty w 2006 roku podczas projektu ” Kaiparowits Basin Project ” zapoczątkowanego przez University of Utah w 2000 roku. Okaz został odzyskany w górnym paśmie formacji Kaiparowits w obrębie Grand Staircase-Escalante National Monument, który przypadał na koniec okresu kredowego ( Kampan ) ok. 75 mln lat temu.

Nasutoceratops został przydzielony do centrozaurów w 2013 roku w stosunkowo podstawowej pozycji, analiza filogenetyczna przeprowadzone przez Sampsona i współpracowników ( 2013 ) stwierdzały, że Nasutoceratops jest siostrzanym taksonem Avaceratopsa. Zgodnie z tym badaniem istnienie Nasutoceratops poparłoby hipotezę rozdziału fauny między pomiędzy północą i południem Laramidii ( kontynent istniejący w późnej kredzie, od około 98 do 65 mln lat temu ).

W 2016 roku kład nazwano Nasutoceratopsin w skład, którego wchodzi Nasutoceratops ( holotyp UMNH VP 16800 i CMN 8804 ) , Avaceratops ( holotyp ANSP 15800 i MOR 692 ) , oraz jeden jeszcze nie opisany ceratops znaleziony na Malcie w stanie Montana. Kład ten różnił się od północnych centrozaurów w utrzymaniu długich rogów czołowych i krótkiego rogu nosowego w połączeniu z rozwojem zbieżnym epiparietali.

Kładogram przedstawiający umieszczenie Nasutoceratopsa autorstwa Sampsona i współpracowników (2013 ).

Paleoekologia :

Siedlisko :

Nasutoceratops znany jest w formacji Kaiparowits, na południu Utah. Datowanie radiometryczne ” Argon-argon ” datuje wcześniej wymienioną formację na ok. 76,1 a 74 mln lat – późna kreda ( Kampan ).

W okresie tym formacja Kaiparowits zlokalizowana była w pobliżu zachodniego brzegu Western Interior Seaway dużej zatoki śródlądowej przedzielającej Amerykę północną na dwa lądy Laramidie na zachodzie oraz Appalachie na wschodzie.

Płaskowyż w którym żyły dinozaury , był starodawną równiną zalewową zdominowaną przez duże kanały rzeczne, obfite torfowiska bagienne, stawy oraz jeziora, które graniczyły z obszarami górzystymi.

Klimat w tym obszarze był mokry i wilgotny sprzyjający obfitości i różnorodności różnych organizmów. Formacja ta zawiera jeden z najlepszych i ciągłych zapisów życia na ziemi w okresie późnej kredy.

Paleofauna :

Nasutoceratops dzielił swoje środowisko między innymi z dinozaurami takimi jak :

troodontonidem : Talosem sampsoni

tyranozauroidem : Teratophoneus curriei

kaczodziobymi hadrozaurami : Parasaurolophusem cyrtocristatus i Gryposaurusem monumentensis

ceratopsami : Utahceratopsem gettyi oraz Kosmoceratopsem richardsoni

oviraptorozaurem : Hagryphusem giganteus

Ponad to paleofauna formacji Kaiparowits obejmowała ryby chrzęstnoszkieletowe ( rekiny i płaszczki ), żaby, salamandry, jaszczurki , krokodyle/aligatory , ssaki wieloguzkowcowe , torbaczy w formacji tej występowały również rośliny owadożerne.

Nasutoceratopsy na mokradłach w towarzystwie Parasaurolophusów, niewielkiego, troodontonida Talosa, prehistorycznego aligatora Brachychampsa, kopalnego ptaka z grupy Euenantiornithes – Enantiophoenixa oraz roślinożernego ssaka kopalnego z rzędu wieloguzkowych.

Materiał kopalny :

Holotyp UMNH VP 16800 to prawie kompletna czaszka o długości około 1,8 metra, syncervical (zrośnięte kręgi szyjne), 3 fragmentaryczne kręgi grzbietowe, lewa kończyna przednia i fragmentaryczna prawa należąca do osobnika dość dorosłego.

Materiał przypisany:

UMNH VP 19466 to dysartykułowana czaszka należąca do osobnika dorosłego zawierająca częściową kość przedszczękową, szczękową i nosową.
UMNH VP 19469 to izolowana kość łuskowa.
Reasumując – znamy ok. 90% czaszki i ok. 10% szkieletu pozaczaszkowego Nasutoceratops titusi.

Materiał kopalny w postaci czaszki holotypu Nasutoceratopsa oraz fragmenty szkieletu pozaczaszkowego.

Podobne artykuły

• 

  ‘’Cudzych chwalimy swego nie znamy sami nie wiemy co posiadamy’’

• 

  ”Intelektualiści” ?

• 

  ‘’Hospodar wyspy Hateg’’