Czas tytanów

16 września 2021 • Dinozaury • 12
Dinozaur z keratynowymi ‘’wstążkami’’.
Dziś mało kto może być zaskoczony odkryciem upierzonego dinozaura. W ostatnich latach na całym w różnych lokacjach świata co jakiś czas wydobywane są ich nowe formy, do tego grona dołączył odkryty w Brazylii a niedawno opisany Ubirajara jubatus, który miał ‘’puszystą grzywę’’ i ‘’wstążki’’ na barkach. Lecz Ubirajara to nie tylko jeden z nielicznych gatunków pierzastych dinozaurów z półkuli południowej – to także pierwszy dowód na obecność złożonych struktur powłokowych (‘’grzywa’’ i ‘’wstążki’’) u dinozaura, który nie jest spokrewniony z maniraptorami i nie jest bliskim krewnym ptaków.
Continue Reading
Czytaj więcej »
2 września 2021 • Allosaurus fragilis, Allosaurus jimmadseni, Padlinożerność wśród teropodów • 14
Allosaurus jurajskim nekrofagiem
Jednym z najbardziej charakterystycznych jurajskich drapieżnych dinozaurów był bez wątpienia był dość duży, a według niektórych przesłanek gigantyczny i licznie występujący rodzaj – Allosaurus, zamieszkujący zachodnią Amerykę Północną i prawdopodobnie zachodnie regiony współczesnej Europy pod koniec okresu jurajskiego ery mezolitu (~157 do ~145 mln lat temu). Kiedy został formalnie opisany i ‘’wprowadzony’’ do świata naukowego przez słynnego paleontologa Othniela Charlesa Marsha w 1877 roku (niemalże trzy dekady przed opisem Tyrannosaurus rex) był największym, nieco lepiej znanym drapieżnym teropodem. W związku z tym zaczęto Allosaurus uważać za niebezpiecznego drapieżnika zdolnego do łowów i uśmiercenia niemal każdej zdobyczy począwszy od małych ornitopodów po gigantyczne zauropody (zwłaszcza jeżeli polował w stadach). Ślady na kościach roślinożernych dinozaurów oraz uszkodzone kręgi samego Allosaurus dowodzą, że aktywnie atakowały i zabijały swoją zdobycz, choć prawdopodobnie często ceną natarcia były liczne urazy a nawet utrata życia. Nowo opublikowana praca naukowa Camerona C.Pahla oraz Luisa A.Ruedasa przedstawia nieco inny pogląd na tego drapieżnika ekosystemów późnej jury.
Continue Reading
Czytaj więcej »
25 lipca 2021 • Ankylosauria, anykylozaury, dinozaury pancerne, Zuul crurivastator • 11
Niszczyciel goleni z późnej kredy.
Wśród najciekawszych dinozaurów formalnie opisanych w 2017 roku moim personalnym zdaniem znajdował się bardzo dobrze zachowany ankylozaur z Montany, który swoją nazwę zawdzięcza negatywnej postaci z produkcji science- fiction pt ’’Pogromcy duchów’’, gdzie pojawił się w niej pso – kształtny demon o imieniu Zuul. To właśnie po nim nazwano pancernego dinozaura, o którym mowa, którego kształt czaszki pod pewnym względem ma przypominać łeb wcześniej wspomnianego demona.
Continue Reading
Czytaj więcej »
24 czerwca 2021 • Ciekawostki paleontologiczne, Odkrycia paleontologiczne • 13
Twarde dowody na miękkie skorupy skamieniałych jaj.
Od dawna uważano, że nieptasie dinozaury składały jaja o solidnej skorupie podobnej do dzisiejszych ptaków. Biorąc pod uwagę związek pomiędzy ptakami a dinozaurami jest to logiczne założenie, nic więc dziwnego, że paleontolodzy nie spodziewali się, iż niektóre z nich składały jaja z miękką skórzastą pochwą jaką znamy u dzisiejszych gadów. Nowe badania pokazują, że takie jaja znaleźlibyśmy najpewniej u najstarszych dinozaurów, ale co zaskakujące nie tylko ich najwcześniejszych form. Nowy rekonesans z tym zaskakującym wnioskiem zostały opublikowane w czasopiśmie Nature i zaangażowały naukowców z Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej w Nowym Jorku i Uniwersytetu Yale. Paleontolodzy wykorzystali nowoczesne metody badań geochemicznych, aby poddać je kopalnym jajom dwóch bardzo różnych i systematycznie odległych gatunków dinozaurów.
Continue Reading
Czytaj więcej »
10 czerwca 2021 • Ankylosauria, Borealopelta markmitchelli, Nodosauridae, Thyreophora • 24
Prehistoryczna Mona Lisa – Borealopelta markmitchelli.
Od czasu do czasu w paleontologii dinozaurów pojawia się skamielina, która dosłownie zadziwia i pobudza emocjonalnie naukowców jak i persony dla których są one pasją swoją jakością zachowania (w przeszłości były to na przykład tzw. ‘’mumie’’ dinozaurów kaczodziobych czy upierzonych dinozaurów z Chin). W 2017 roku do takich kolekcji dodano fantastyczną skamieniałość tym razem z kanadyjskiej prowincji Alberta, ale nie ze słynnych miejsc wzdłuż rzeki Red Deer, ale z Millenium Quarry (północ od Fort McMurray w północno-wschodniej części prowincji).
Continue Reading
Czytaj więcej »
24 maja 2021 • Odkrycia paleontologiczne, Prehistoryczne węże, Przykłady prehistorycznych interakcij troficznych • 13
Drapieżnictwo na wykluwających się zauropodach z rodziny tytanozaurów przez węża z późnej kredy Indii.
Świat dinozaurów był bardzo zróżnicowany, a relacje pokarmowe między tymi dominującymi kręgowcami lądowymi były nieco złożone i czasami zaskakujące. Nie zmienia to jednak faktu, że żaby, jaszczurki, węże i ssaki często padały ofiarą drapieżnych dinozaurów, które niewątpliwie w wielu przypadkach specjalizowały się w polowaniu na ten rodzaj zdobyczy. W dzisiejszej odsłonie artykułu pragnę wam przedstawić przykład, iż małe dinozaury, a zwłaszcza młode niektórych ich gatunków ‘’cieszyły się uznaniem’’ łowieckim wśród ssaków drapieżnych i węży.
Continue Reading
Czytaj więcej »
6 maja 2021 • Historia paleontologii, Mary Anning - historia życia, Prekursorzy paleontologii • 20
Mary Anning
W XIX wieku niewiele kobiet stało się tak sławnych w świecie naukowym, jak brytyjska kolekcjonerka skamieniałości i amatorska paleontolog Mary Anning. O jej znaczeniu świadczy również fakt, że w 2010 roku – 163 lata po jej śmierci komisja Brytyjskiego Towarzystwa Królewskiego umieściła ją na prestiżowej liście dziesiątki kobiet, które wywarły największy wpływ na historię nauki. Współcześnie postać Mary Anning jest bohaterką spektakli (Warszawski Teatr Baj – premiera zaplanowana jest na koniec maja tego roku) i filmów (‘’Ammonite’’ – premiera w Polsce miała miejsce 12.03.2021 roku), otwierane są wystawy sygnowane jej nazwiskiem czy nawet nazywane ulice.
Continue Reading
Czytaj więcej »
17 kwietnia 2021 • dinozaury mięsożerne, oczy teropodów, Teropody • 23
Oko teropoda
Wiele aspektów stylu życia zwierzęcia związanych jest z okresem aktywności dobowej. Istnieją dwa główne wzorce aktywności: w ciągu dnia, kiedy zwierzę jest aktywne w ciągu dnia oraz w nocy, kiedy zwierzyna jest ekspansywna po zachodzie słońca w warunkach słabego oświetlenia. Niektóre zwierzęta mogą być żywotne głównie o świcie lub o zmierzchu, a jeszcze inne o każdej porze dnia (Hall, 2008). Wizualny system nieptasich teropodów jest przedmiotem stosunkowo niewielkiej ilości dyskusji, opartej głównie na ekstrapolacjach współczesnych zwierząt (Stevens, 2006). Najpopularniejszym założeniem stało się widzenie obuoczne u Tyrannosaurus rex (Stevens, 2006), jednak nakładające się pola widzenia w obu oczach niekoniecznie implikują stereopsję (Chure, 1998). Ogólna zasada obserwowana u współczesnych przedstawicieli teropodów – ptaków (Aves) jest taki, że model aktywności, którego używają znajduje odzwierciedlenie w budowie oka – patki nocne mają większą średnicę rogówki w stosunku do osiowej długości oka (prawdopodobnie jako adaptacja do zwiększenia wrażliwości wzrokowej na światło), natomiast ptaki dzienne mają większą osiową długość oka w stosunku do średnicy rogówki, a jej kształt koreluje z ostrością wzroku (Hall, 2008). Podobna zależność zaproponowano dla teropodów innych niż ptasie (Takanobu, 2011).
Continue Reading
Czytaj więcej »
7 stycznia 2021 • Dinozaury, Odkrycia paleontologiczne, Teropody, Zauropody • 32
Dziesięć największych osiągnięć paleontologii związanych z dinozaurami ostatniej dekady
Chociaż dinozaury wymarły 66 mln lat temu wciąż odkrywamy ich sekrety. Paleontolodzy nieustannie odkrywają i opisują dziesiątki gatunków ujawniając nam sekrety tych prehistorycznych stworzeń. W pierwszym artykule tego roku chciałbym przedstawić wam dziesięć (w mojej opinii) największych osiągnięć paleontologii związanej z dinozaurami na przestrzeni ostatniej dekady, które zaskoczyły i zafascynowały entuzjastów dinozaurów. Continue Reading
Czytaj więcej »
22 grudnia 2020 • Kronosaurus, Pliosauridae, Pliosaurus, Shastasaurus, Shonisaurus • 52
W poszukiwaniu gigantycznych pliozaurów i ichtiozaurów wielkości największych współczesnych wielorybów
Wielkość mezozoicznych gadów morskich jest niezaprzeczalnie dużą częścią ich uroku i popularności, jednak jeżeli chcemy mieć świadomość jak duże naprawdę osiągały rozmiary niektóre z tych zwierząt i mówiąc ‘’naprawdę’’ mam na myśli szacunki wielkości preferowane przez współczesnych naukowców na podstawie najnowszych danych. Sprecyzowania dla gadów morskich w przekazach medialnych i internecie są pełne różnych wytycznych wielkości dla różnych grup, z których niektóre są zgodne ze współczesną nauką, niektóre były zgodne ze starą nauką, a wiele z nich nigdy nie było dokładnych już na początku, więc nie zawsze łatwo jest stwierdzić, która jest która.
Niedawno z racji swojej pasji chciałem sam dla siebie podjąć próby ustalenia wiarygodnych szacunków wielkości wielu kładów gadów morskich i stwierdziłem, iż jest to bardziej angażujące niż się spodziewałem szczególnie w przypadku pliozaurów i ichtiozaurów. Niekoniecznie dla tego, że trudno jest znaleźć artykuł bądź artykuły przedstawiające dane dotyczące całkowitej długości lub masy, ale ponieważ pomieszane taksonomie, deficyt kompletnych szkieletów i niejasne komentarze w literaturze technicznej komplikują wysiłki w celu odzyskania i zrozumienia maksymalnych szacunków. Pomyślałem więc, że może być interesującym stworzenie publikacji w którym podzielę się z wami niektórymi z ‘’moich odkryć’’, skupiając się szczególnie na tych dwóch wyżej wymienionych grupach – pliozaurach oraz ichtiozaurach, ponieważ uważam, że ich górny zakres rozmiarów jest najbardziej wymagający wyjaśnienia.
Zanim zaczniemy warto sobie przypomnieć jak szacowanie wielkości bardzo dużych wymarłych osobników jest obarczone wyzwaniami, a liczby i statystyki, które rzucamy, często opierają się na stosunkowo niewielkiej ilości danych. Szczątki szczególnie dużych egzemplarzy są nie tylko rzadkie, ale bardzo często są stosunkowo skąpe, a nasza zdolność do niezawodnego skalowania ich z mniejszymi zwierzętami jest często bardziej ograniczona niż byśmy chcieli. Jak często jest to konieczne istnieje potrzeba rozróżnienia między szacunkami wielkości, które są ogólnie wiarygodne opierając się na stosunkowo kompletnych dużych szkieletach, a tymi, które są tylko orientacyjne, ponieważ są skatalogowane z fragmentarycznych szczątków. ‘’Ryzykując zepsucie’’ szczegółów poniższego artykułu nie mogę wam udzielić jednoznacznej jasnej odpowiedzi na pytanie ‘’ Jaki jest największy pliozaur’’ lub ‘’ Jaki jest największy ichtiozaur’’, ponieważ słupki błędu oszacowania rozmiaru dla większości bardzo dużych okazów są zbyt szerokie, aby przedstawić wam dokładną ocenę.
*Aby niektórzy z was niezbyt zaznajomieni lub dopiero odkrywający ‘’prehistoryczny świat gadów morskich’’ nie czuli się zdezorientowani czytając dalszą cześć artykułu zaznaczam, iż czasem naprzemiennie używam terminu Pliozaury w stosunku do rodzaju Kronosaurus i Pliosaurus z tego względu, iż nalezą one do rodziny Pliosauridae.
Continue Reading
Czytaj więcej »

1 2 3 … 7 »

Kategorie

Komentarze