Czas tytanów

16 października 2020 • BHI 3033 Tyrannosaurus, dinozaury mięsożerne, Stan Tyrannosaurus, Tyrannosauroidea, Tyranozaury • 3
Licytacja ”Stana” porażka dla nauki czyli moje personalne przemyślenia na temat sprzedaży.
Wątek komercjalizacji we wszystkich dziedzinach spotyka się u mnie z niechęcią tym bardziej jeżeli dotyczy dziedziny jaką jest paleontologia, muszę jednak zrobić wyjątek i odnieść się do tematu związanego z niesamowitym wynikiem aukcji jednego z najsłynniejszych szkieletów gatunku Tyrannosaurus rex zwanego ‘’Stan’’. Ten dorosły osobnik popularnego teropoda został odkryty w Dakocie Południowej w 1987 roku kolekcjonera amatora Stana Sacrisona , od którego pochodzi przydomek szkieletu. Materiał skalny został następnie wykopany przez zespól pod przewodnictwem Petera Larsona, który był również jednym z odkrywców jeszcze bardziej znanego indywidualnego egzemplarzu o przydomku ‘’Sue’’. Larson wraz z ekipą z Black Hills Institute of Geological Research od trzech dekad sprzedaje repliki szkieletu BHI 3033 do muzeów jak i na prywatne imprezy, ale teraz sam oryginalny szkielet został wystawiony na aukcję, osobiście nie znam tła tej licytacji ani nie bardzo mnie ona jakoś szczegółowo interesowała, wszakże można się na jej temat dowiedzieć więcej za pośrednictwem internetu, więc ograniczę się tylko do skomentowania wyniku aukcji na paleontologię.
Continue Reading
Czytaj więcej »
1 października 2020 • Abelisauridae, dinozaury mięsożerne, Teropody • 6
Największy znany (obecnie) ślad teropoda
Jednym z najbardziej znanych śladów dinozaura jest odkryty przez geologa Chalesa Pillomera w 1983 roku a formalnie opisany przez Martina Lockleya i Adriana Hunta w 1994 roku – Tyrannosauripus pillmorei. Ten ślad kopalny z północnego Nowego Meksyku ma 86 cm długości, datowany jest na 66 mln lat i najprawdopodobniej należał do dużego drapieżnika z nadrodziny Tyrannosauroidea. Wielkość ‘’twórcy’’ odcisku w 2016 roku oszacowano na 11,4 metra długości i masę w przedziale 5806 – 6894 kilogramów. Wspomniany wcześniej ichnotakson Tyrannosauripus pillmorei nie jest jednak największym tropem teropoda, gdyż konkuruje on z śladem o długości 90 cm z Maroka odkrytym w górnojurajskich warstwach gór Atlasu Wysokiego (seria śladów rozciąga się na obszarze liczącym około 2000 kilometrów) a zwłaszcza z ichnotaksonem o długości 115 cm niedawno odkrytym w Boliwii, i to właśnie z nim chciałbym was zapoznać nieco lepiej w tej odsłonie publikacji.
Continue Reading
Czytaj więcej »
24 września 2020 • Dilophosaurus, Dinozaury, dinozaury mięsożerne, Teropody, Trias • 39
Nowe spojrzenie na Dilophosaurus
Dilophosaurus został po raz pierwszy odkryty przez w 1940 roku przez Jessa Williamsa z plemienia Navajo, materiał skalny tego teropoda wydobyty został natomiast dwa lata później przez zespól paleontologów Sama Wellsa i Wyana Longstona Jr z University of California Museum of Paleontology, którzy tym samym przyczynili się do ‘’ujrzenia światła dziennego’’ przez tego największego dinozaura drapieżnego jaki został dotąd odkryty w Ameryce Północnej. Jego wczesne odkrycie miało ogromne znaczenie dla naszego zrozumienia ewolucji pierwszych dużych teropodów, mimo to Dilofozaur nigdy nie został dokładnie opisany naukowo do tej pory. Przez ostatnie sześć lat kooperacja dwóch naukowców Adama D.Marsha oraz Timothego B. Rowa bardzo ciężko pracowała nad opisywaniem i analizowaniem każdej kości każdego znanego szkieletu przypisywanemu dilofozaurowi w tym kilka nowych okazów.
Continue Reading
Czytaj więcej »
11 września 2020 • Mosasauridae, Największe prehistoryczne drapieżniki morskie, Prognathodon, Prognathodon saturator • 23
Prognathodon
Prognathodon – szeroki rodzaj podrodziny Mosasaurinae, obecnie za ważne uznaje się dwanaście gatunków mianowicie: Prognathodon solvayi, Prognathodon currii, Prognathodon giganteus, Prognathodon hashimi, Prognathodon hudae, Prognathodon lutugini, Prognathodon kianda, Prognathodon overtori, Prognathodon rapax, Prognathodon saturator, Prognathodon stadtmani oraz Prognathodon waiparaensis pochodzące z Ameryki Północnej, Afryki, Bliskiego Wschodu, Europy i Nowej Zelandii od wczesnego Kampanu do późnokredowego Mastrychtu. Jednak ze względu na oczywiste różnice między nimi i fragmentaryczności większości próbek taksonomię w obrębie rodzaju i pozycję Prognathodon w rodzinie Mosasaurinae pozostają kontrowersyjne do dziś. Kompleksowe badanie filogenetyczne prowadzone przez Simões’a i współautorów (2017) sugerują, że rodzaj Prognathodon jest parafiletyczny i obejmuje taksony siostrzane bardziej zaawansowanych członków kładu Mosasaurini, takich jak członkowie rodzaju Mosasaurus. Zgodnie z drzewem kładystycznym wyżej wspomnianego autora i jego współpracowników do rodzaju Prognathodon należało by zaliczyć tylko siedem gatunków: Prognathodon rapax, Prognathodon overtoni, Prognathodon saturator, Prognathodon currii, Prognathodon solvayi ,Prognathodon waiparansis oraz Prognathodon kianda.
Continue Reading
Czytaj więcej »
3 lipca 2020 • Dinozaury, Hainosaurus bernardi, Mosasauridae, Mosasaurus hoffmanni, Największe prehistoryczne drapieżniki morskie, Prognathodon saturator, Tylosaurus proriger • 63
Mosasauridae
Mosasauridae to rodzina dużych morskich „gadów”, obecnie zawierająca 39 rodzajów stanowiących bardzo wyspecjalizowaną grupę jaszczurek (Lacertilia), które przeszły na morski styl życia. W rodzinie wyróżnia się kilka podrodzin z reguły blisko spokrewnionych – Mosasaurinae i Halisaurinae, a także Russellosaurina (w tym takie grupy, które wcześniej uważano za izolowane takie jak: Tethysaurinae, Yaguarasaurinae, Tylosaurinae i Plioplatecarpinae – Simões i współautorzy, 2017). Pierwsze szczątki kopalne przedstawiciela Mosasauridae– Mosasaurus hoffmani zostały oficjalnie odkryte w kamieniołomie wapienia w Maastricht (miasta położonego w południowej Holandii) nad rzeką Mozą w 1764 roku, co dało nazwę tej grupie (Mulder,2004). W ciągu ostatnich 20 milionów lat kredy (okres geologiczny turono – mastrychtu) wraz ze zniknięciem Ichthyosauria i upadkiem Plesiosauria, Mosasauridae stały się główną grupą dużych drapieżników morskich o pokaźnej różnorodności ekologicznej. Wyginęły w wyniku wymierania kredowego około 66 milionów lat temu (Everhart,2005), – * chociaż istnieją doniesienia o odkryciach z okresu paleogenu (Gallagher i współautorzy,2012).
Continue Reading
Czytaj więcej »
7 czerwca 2020 • Dinozaury, dinozaury mięsożerne, dinozaury roślinożerne, Teropody, Zauropody • 60
Transakcje materiałem kopalnym i problematyka z nimi związana
W 1997 roku świat naukowy był podekscytowany wiadomością, że najbardziej kompletny i największy znany szkielet gatunku Tyrannosaurus rex (FMNH PR 2081 ‘’Sue’’) został sprzedany na aukcji, która odbyła się w domu aukcyjnym Sotheby za rekordową sumę 8 362 500 $. Zwycięzcą licytacji zostało The Field Museum of Natural Science w Chicago, które zapewniło, że ten jakże fantastyczny egzemplarz będzie udostępniony wizualnie dla wszystkich odwiedzających ową placówkę muzealną a także upowszechniony w celach badań naukowych dla kręgu naukowego zainteresowanego analizami materiału skalnego tej jednostki. Niestety znacząca część skamieniałości dinozaurów jak i innych prehistorycznych zwierząt nie ma ‘’takiej dawki szczęścia’’ i nie jest udostępniana dla dobra ogółu społecznego i naukowego a zwykle trafia w ręce prywatnych finansistów, handlowców lub entuzjastycznych kolekcjonerów. Przykłady tego negatywnego trendu zaczęły znacznie wzrastać w ostatnich latach za przykład niech tutaj posłuży choćby znalezisko odkryte w 2006 roku w stanie Montanie tzw. – ‘’Dueling dinosaurs’’, którego aukcja odbyła się w listopadzie 2013 roku w domu aukcyjnym Bonhamas w Nowym Jorku za oszałamiające 9 800 000 $ co pobiło by rekord ustanowiony przez wcześniej wspomniany okaz Sue. Jednak w tej cenie nikt nie nabył skamieniałości a jeden z zainteresowanych licytatorów zaoferował ‘’jedynie’’ kwotę 5 000 000 $, która nie została zaakceptowana. Continue Reading
Czytaj więcej »
22 maja 2020 • dinozaury mięsożerne, Teropody, Tyrannosauroidea, tyranosauroidae, tyranozauroidy, Tyranozaury • 54
Bistahieversor sealeyi
Na swoim blogu wielokrotnie przedstawiałem wam publikacje związane z Tyranozauroidami, niedawno wydana praca naukowa opisująca budowę mózgu jednego z ich przedstawicieli zmotywowała mnie do niedługiego felietonu, w którym chciałbym przedstawić wam egzemplarz, o którym mowa we wcześniej wspomnianym przeze mnie elaboracie – mianowicie rodzaju tyranozaura, o nazwie gatunkowej, którą słyszycie prawdopodobnie pierwszy raz – Bistahieversor sealeyi.
Continue Reading
Czytaj więcej »
20 kwietnia 2020 • dinozaury roślinożerne, Giraffatitan, Zauropody • 73
Jak duże były narządy wewnętrzne zauropoda (na przykładzie Giraffatitan brancai)
Gdy rozpatrujemy majestat dinozaurów, nie sposób nie wspomnieć o zauropodach, gdyż to one były przedstawicielami największych zwierząt lądowych w dziejach ziemi zarówno w kategorii długości ciała, masy jak i wysokości. Patrząc na szkielety lub obrazowe rekonstrukcje tych tytanów, nie można jednak nie zastanowić się jak duże były serca, płuca, wątroba czy żołądek tych zwierząt lub jaki był ich puls, ile kilogramów pokarmu dziennie spożywały. Nie ma jednoznacznych odpowiedzi na wszystkie te pytania, ponieważ wciąż jesteśmy na kognitywnej drodze wiodącej do dokładniejszego działania metabolizmu tych fascynujących kolosów, dlatego musimy uciekać się wyrafinowanych szacunków opartych na wiedzy naukowej współczesnych zwierząt i skromniejszej wiedzy na temat fizjologii największych zauropodów.
Continue Reading
Czytaj więcej »
8 kwietnia 2020 • Dinozaury, dinozaury mięsożerne, FMNH PR 2081, Teropody, Tyrannosauroidea, tyranosauroidae, tyranozauroidy, Tyranozaury • 157
Rzęsistkowica – „prehistoryczny koronawirus” dziesiątkujący Tyranozaury
Ogólnoświatowe rozprzestrzenienie się koronawirusa SARS-CoV-2 w ostatnich tygodniach zainspirowała mnie do stworzenia publikacji dotyczącej problemu epidemii, która mogła przyczynić się do znaczącej redukcji gatunku tego potężnego teropoda.
Continue Reading
Czytaj więcej »
4 kwietnia 2020 • Ceratops, ceratopsy, Dinozaury, dinozaury mięsożerne, dinozaury roślinożerne, dromaeosauidae, dromeozaury, Protoceratops, Velociraptor • 88
„Zamrożeni w czasie”
Co pewien czas świat obiegają wieści o ‘’ekskluzywnych zapisach kopalnych’’ dinozaurów,które zmieniają nasze wyobrażenia o tej wyjątkowej grupie archozaurów. Jedno takich znalezisk jest najlepszym dowodem na drapieżny styl życia teropodów, ukazuje to czterdziestodziewięcioletnie mongolskie odkrycie, które zostanie omówione w tym artykule. W przeciwieństwie do większości podobnych odkryć sugerujących, że duże dinozaury drapieżne wchodziły w interakcje z roślinożercami bohaterowie tej prehistorycznej sceny bitewnej byli nieco dłużsi niż dorosły mężczyzna, a ponieważ skamieniałość datowana jest na około 74 mln lat, ich odkrycie jest wyjątkową ‘’fotografią’’ zwierząt późnej kredy zamrożonych w czasie.
Continue Reading
Czytaj więcej »