Prehistoryczny niedźwiedź polarny:

Kiedy myślimy o dinozaurach prawdopodobnie najczęściej wyobrażamy sobie jak przemieszczają się przez gęstą, tropikalną dżunglę lub wędrują po ciepłym mglistym bagnie. Ale w rzeczywistości niektóre gatunki dinozaurów żyły na bardzo wysokich szerokościach geograficznych. Jednym z takich dinozaurów był należący do rodziny tyranozaurów Nanuqsaurus, który musiał znosić trudy aury geologicznej Alaskijskiej formacji Prince Creek.

Rysunek przedstawiający potencjalny wygląd Nanuqsaurus hoglundi w swoim naturalnym środowisku ( w tym przypadku na grafice przedstawione jest jak Nanuqsaurus poluje na grupę Troodonów ).

Systematyka :

Domena: eukarionty – Królestwo: zwierzęta – Typ: strunowce – Podtyp: kręgowce
Gromada: zauropsydy – Podgromada: diapsydy – Infragromada: archozauromorfy
Nadrząd: dinozaury – Rząd: dinozaury gadziomiednicze – Podrząd: teropody – Infrarząd: tetanury
Bez rangi: celurozaury – Nadrodzina: tyranozauroidy – Rodzina: tyranozaury
Rodzaj: Nanuqsaurus – Gatunek: Nanuqsaurus hoglundi

Czas i miejsce występowania :

USA – Alaska, formacja Prince Creek ok. 71 – 69 mln lat temu, późna kreda (mastrycht).

Znaczenie nazwy :

Nazwa rodzajowa Nanuqsaurus pochodzi od połączenia inuickiego słowa nanuq które oznacza niedźwiedzia polarnego (Ursus maritimus) oraz greckiego słowa sauros czyli „jaszczur”. Epitet gatunkowy hoglundi honoruje Forresta Hoglunda, za karierę w naukach o ziemi i „filantropijne wysiłki w sprzyjaniu instytucjom kulturalnym”. Nazwa została nadana przez Anthonego R. Fiorillo and Ronalda S. Tykoskiego w 2014 roku.

Szacunek masy i długości:

Długość w pełni dorosłego osobnika Nanuqsaurus szacuje się najpewniej na 6 metrów (w tym na czaszkę przypada ok.60 – 70 cm), masa ciała tego teropoda nie została dokładnie sprecyzowana przez paleontologów, aczkolwiek porównania względem podobnych rozmiarowo tyranozauroidów jak choćby, Appalachiosaurus montgomeriensis, Teratophoneus curriei czy Dryptosaurus aquilunguis sugeruje masę przynajmniej 700 kilogramów. Wysokość od podłoża ok. 2,2 metra.

Nanuqsaurus hoglundi.

Odkrycie i klasyfikacja :

Holotyp Nunqasaurus skatalogowany jako DMNH 21461 odnaleziono w 2006 roku w kamieniołomie Kikak-Tegoseak w North Slope Borough ( północna Alaska ). Pierwotnie zostały one opisane jako Gorgosaurus a następnie jako Albertosaurus. Jednak po wnikliwszych analizach przeprowadzonych w Perot Museum of Nature and Science (Dallas Museum of Natural History) uznano, że jest to nowy gatunek dla nauki.

Według opisu autorów Nanuqsaurus był zaawansowanym tyranozaurynem i stanowił takson siostrzany dla kładu Tyrannosaurus + Tarbosaurus i prawdopodobnie Zhuchengtyrannus. Późniejsza analiza Brusattego i Carra (2016) wykazała jednak, że był on bardziej bazalny, a jego taksonem siostrzanym mógł być Teratophoneus.

Kładogram ukazujący pozycję systematyczną Nanuqsaurus hoglundi.

Charakterystyka / cechy przystosowawcze :

Ponieważ teren występowania Nanuqsaurus obejmował daleką północ a co za tym idzie przyszło mu się zmagać z chłodniejszym klimatem niż jego południowi krewniacy doprowadziło do sugestii, że teropod ten posiadał pokrycie izolacyjne w postaci upierzenia na ciele ( naukowcy sugerują, iż opierzenie mogło obejmować nawet 75 % powierzchni ciała tego teropoda ), które pomagało mu przetrwać. Choć nie ma bezpośrednich dowodów kopalnych, które jednoznacznie udowadniały by, że dinozaur ten był upierzony to odkrycie Yutyrannusa (Chiny), gdzie wiadomo, iż na pewno posiadał pióra (a zamieszkiwał również chłodniejsze obszary), dowodzi na to, że bynajmniej niektóre z większych tyranozaurów były pierzaste.

Nanuqsaurus był względnie mały, jeżeli chodzi o tyranozaury, szczególnie jeżeli wziąć rodzaje żyjące w późnej kredzie, gdyż w pełni dorosłego osobnika szacuje się ” zaledwie ” na 6 metrów długości i niezbyt dokładnie określoną masę. Możliwe, że niewielki rozmiar Nanuqsaurus był wynikiem otoczenia jego życia, zwłaszcza jeżeli zasoby w postaci potencjalnych ofiar były rzadsze na surowych terenach kredowej Alaski. Interesujące jest to, że inne drapieżne dinozaury tego regionu takie jak Troodon mogły stać się o ok. 50% większe niż ich południowi krewniacy – Fiorillo i Tykoski – 2014 (gigantyzm jest zaskakująco powszechną metodą, którą zwierzęta adoptują, aby poradzić sobie z chłodniejszym klimatem, ponieważ masa ich ciał zapewnia lepszą izolację dla narządów wewnętrznych).

Chociaż czaszka Nanuqsaurus jest niekompletna to badania nad nią dowodzą, że drapieżnik ten miał o wiele bardziej wyostrzony węch niż w przypadku innych tyranozaurów, co sugerowało, iż zapach był integralną częścią przetrwania ów teropoda, który był używany do ”wychwytywania” woni potencjalnych ofiar, które nie były łatwe do wykrycia w polarnym półmroku. Ponad to zmysł ten mógł zostać używany do wykrywania padliny, a także stanowić swoistego rodzaju konkurencje adaptacyjną w stosunku do Troodon, który miał wyjątkowo dobry wzrok i dlatego doskonale odnajdował się w polowaniu na ofiary nawet w ciemnościach.

Niedostateczna ilość zwierzyny łownej może wyjaśniać ’’ niewielki’’ rozmiar Nanuqsaurus względem innych przedstawicieli tyranozauroidów, ponieważ osiągniecie przez tego teropoda większych rozmiarów zmniejszało by szansę przeżycia na obszarze z ograniczonymi zasobami.

Paleoekologia :

Formacja Prince Creek
Formacja ta znajduje się na północy Alaski i datowana jest na ok. 80 – 60 mln lat temu (koniec kredy/mezozoik). W tym czasie Ameryka Północna została podzielona przez Kanadyjskie Wyspy Wewnętrzne Zachodu: kontynent wschodni – Appalachia, a także kontynent zachodni – Laramidia na północ, od której znajdowała się formacja Prince Creek.

Pod koniec okresu kredowego formacja ta była dalej wysunięta na północ niż obecnie. Jednak w tym czasie w tym czasie Ziemia przechodziła fazę efektu cieplarnianego, więc klimat był nieco cieplejszy niż obecnie. Uważa się, że średnia roczna temperatura w Prince Creek wynosiła około 5 ° C, z maksymalnymi letnimi przy około 18-20 ° C. Mimo to różnica temperatur między latem a zimą była całkiem niezwykła (obecnie na tej samej szerokości geograficznej wynosi około 56 ° C).

Nawet jeśli temperatury nie były tak niskie jak na dzisiejszej Alasce, dinozaury z Prince Creek musiały znosić długie, ciemne zimowe miesiące. Jednak nieco wyższa temperatura i bliskość morza spowodowały większą różnorodność gatunków roślin. Obserwując skamieniałą florę, wiemy, że krajobraz był krajobrazem lasu polarnego, z lasami zdominowanymi przez okrytozalążkowe oraz dużą liczbą gatunków paproci, mchów i grzybów, z pewnymi obszarami sezonowo zalanych muraw.

Paleogeografia Ameryki Północnej podczas późnej kredy, z zaznaczonym położeniem formacji Prince Creek.

Paleofauna:

Nanuqsaurus dzielił swoje środowisko z dinozaurami takimi jak :

Hadrozaurem : Ugrunaaluk kuukpikensis – Dorosły osobnik Ugrunaaluk szacowany jest na 9 Edmontosaurus annectens z metrów długości, masa nie została określona jednak porównując go do którym według pozycji systematycznej jest najbliżej spokrewniony (mianowicie chodzi o osobnika 8,8 długości) ciężar ciała Ugrunaaluk można skatalogowanego jako AMNH 5730 określanego na szacować na przedział od ok. 3200 do 6600 kilogramów.

Ceratopsem : Pachyrhinosaurus perotorum – Dorosły osobnik Pachyrhinosaurus perotorum określany jest na 6 metrów długości i 2000 kilogramów masy ciała.

Troodontydem : Troodon sp. ( sp. – skrót od łac. species. Zastępuje nazwę gatunkową, gdy odkrywca skamieniałości nie jest w stanie stwierdzić przynależności danego okazu do określonego gatunku. Powodem może być niekompletność odnalezionej skamieniałości, lub skąpa literatura opisująca poszczególne gatunki)- Ząb znaleziony na terenie Alaski, który przypisuje się do rodzaju Troodon i bazując na informacjach zawartych w pracy Fiorill i Tykoskiego (2014) można zakładać, że ich właściciel osiągał długość od ok 3,96 metra ( więc byłby aż o ok 65 % większy i o ok. 24% cięższy od okazów występujących na teranie stanu Montany). Należy jednak pamiętać, że materiał ten może reprezentować nowy, nieopisany na razie gatunek lub rodzaj troodontyda. Masa szacowana niepotwierdzona: 62 kg.

Ornitopodem : Parksosaurus sp. – Reprezentacja skamieniałości tego gatunku obejmuje tylko zęby przedszczękowe które przypisano do rodzaju Parksosaurus. Gregory S. Paul określił natomiast długość gatunku Parksosaurus warrnei z Alberty ( Kanada – formacja Horseshoe Cnayon ) na 2,5 metra oraz masę ok. 45 kilogramów, więc można wnioskować, że wyżej wymieniony był najprawdopodobniej podobnych rozmiarów.

Celurozaurem : Saurornitholestes langstoni – Największy okaz Saurornitholestes skatalogowany jako MOR 660 w 2010 roku został przez Gregorego S. Paula oszacowany na 2 metry i masę 20 kilogramów, podczas gdy przeciętnie zwierzęta te osiągały 1,3 – 1,8 metra i masę 10 –13 kilogramów.

Dromeozaurem : Dromaeosaurus albertensis – Gregory S. Paul ( 2010 ) oszacował długość tego teropoda na 1,8 metra a masę na 15 kg, Therriena i Henderson na 16,29 kg ( na podstawie badań nad długością czaszki ), Currie szacuje długość maksymalną na 2,1 metra.

Pachycefalozaurem: Alaskacephale gangloffi – Długość dorosłego osobnika Alaskacephale szacuje się na 4,5 metra, masę ok.130 kilogramów.

Frillo i Tykoski w swojej pracy o odnalezieniu w formacji tropów, które przypisują  niezidentyfikowanemu dinozaurowi należącemu do rodziny terizinozaurów.

Nanuqsaurus w starciu z Pachyrhinosaurus.

Reprezentacja skamieniałości :

Holotyp Nanuqsaurus o numerze katalogowym DMNH 21461 składa się z rozczłonkowanej czaszki, w skład której wchodzą: niekompletny wyrostek nosowy (ang. ascending ramus/nasal process/dorsal process) prawej kości szczękowej, fragmenty kości czołowych, ciemieniowych i klinowych (laterosphenoid) oraz fragment przedniej kości zębowej, które zostały znalezione bardzo blisko siebie.

Grafika ukazująca rekonstrukcję czaszki Nanuqsaurus ( na biało zaznaczano są znane elementy ).

Podobne artykuły

• 

  ‘’Cudzych chwalimy swego nie znamy sami nie wiemy co posiadamy’’

• 

  ”Intelektualiści” ?

• 

  ‘’Hospodar wyspy Hateg’’