Anzu był gatunkiem dużego Oviraptorozauryda zamieszkującego tereny dzisiejszej Ameryki Północnej w okresie późnej kredy. Był największym znanym Oviraptorozaurydem zamieszkującym Amerykę Północną (jednakże azjatycki Gigantoraptor był od niego blisko dwa razy większy). Ze względu na miejsce odnalezienia (Hell Creek czyli po polsku Piekielny Potok) i ptakopodobną ( należał do form wybitnie ptakokształtnych, posiadał długie kończyny przednie, długą szyję, małą głowę, kończyny tylne o ptasiej budowie, bezzębne szczęki zakończone dziobem). budowę jest potocznie nazywany „Kurczakiem z Piekła”, Matthew C. Lamannan nawet chciał mu nadać łaciński lub grecki odpowiednik tej nazwy jednakże nie brzmiała zbyt dobrze więc użył imienia demona pochodzącego z sumeryjskiej mitologii.

Model przedstawiający potencjalny wygląd Anzu wyliei.

KLASYFIKACJA :

Domena : eukarionty – Królestwo : zwierzęta – Typ : strunowce – Podtyp : kręgowce

Gromada : zauropsydy – Podgromada : diapsydy – Nadrząd : dinozaury

Rząd : dinozaury gadziomiednicze – Podrząd : teropody – Infrarząd : teteanury

Nadrodzina : owiraptorozaury – Rodzina : raptory – Rodzaj : Anzu – Gatunek : A.wyliei

Nazwa:
Nazwa Anzu pochodzi z mitologii mezopotamskiej ogromnych rozmiarów ” ptasich demonów/ ptaków burzy” z głową lwa , którego machanie skrzydłami miało powodować trąby powietrzne i burze piaskowe. Epitet gatunkowy pochodzi od uwielbiającego dinozaury wnuka Lee B.Fostera – Wyliego w uznaniu hojnego wsparcia Carnegie Pittsburgh Museum.

Występowanie:
Anzu występował na ternach Dakoty południowej i Północnej ( formacja Hell Creek ) 67-66 mln lat temu późna kreda ( późny mastrycht ).

Charakterystyka :
Dorosły osobnik osiągał 3,5 metra długości , masę w przedziale 200 do 350 kg oraz wysokość ok.2 metrów.

ODKRYCIE :
Pierwsze szczątki Anzu zostały odkryte w listopadzie 1990 roku na najwyższym poziomie formacji skalnej Hell Creek ( hrabstwo Harding w stanie Dakota Południowa/USA) przez Freda Nussa. Holotyp (CM 78000) jest częściowym szkieletem , drugi okaz (CM 78001) został odkryty w odległości mniejszej niż 80 m, a trzeci (FMNH PR 2296) w tej samej formacji w hrabstwie Slope w stanie Dakota Północna.

Dwa częściowe szkielety zostały odkryte przez prywatnych kolekcjonerów wliczając w to Mike Triebolda i rodzinę Nuss w Południowej Dakocie, a później nabyte przez Carnegie Museum of Natural History w Pittsburghu. Trzeci częściowy szkielet został odzyskany przez zespół prowadzony przez Tylera Lysona, obecnie doktora habilitowanego w Państwowym Muzeum Historii Naturalnej Smithsonian w Północnej Dakocie.

Hans-Dieter Sues, kustosz paleontologii kręgowców w Zakładzie Paleobiologii w Narodowym Muzeum Historii Naturalnej, i Lyson współpracowali z Matthew Lamannem asystentem kuratorium paleontologii kręgowców w Carnegie Museum of Natural History i Emmą Schachner, doktor naukowego Uniwersytetu w Utah w Salt Lake City, która opisała dwa nowe gatunki Anzu wyliei.

International Institute for Species Exploration uznał Anzu wyliei za jeden z 10 najważniejszych gatunków odkrytych w 2014 r.

PREHISTORYCZNY KURCZAK Z FORMACJI HELL CREEK :

Ogólnym wyglądem przypominał swoich krewniaków takich jak Apatoraptor i Citipati. Podobnie jak oni był dwunożnym ptakopodobnym teropodem ze stosunkowo mała głową z bezzębnym dziobem.

Szyja była długa i składała się z silnie spneumatyzowanych kręgów ze zrośniętymi żebrami szyjnymi. Na czubku głowy posiadał kryzę niczym współczesny Australijski kazuar, kończyny były smukłe dobrze umięśnione podobne do strusich, a na kości łokciowej znaleziono struktury przypominające dołki w których osadzone są lotki dzisiejszych ptaków. Według autorów opisu pióra służyły zapewne na pokaz jak i w celu izolacji jaj. Dłonie były proporcjonalnie duże, a ich pazury przypominały pazury innych cenagnatydów.

Samce Anzu walczące o prawo do krycia samicy podczas okresu godowego.

ODKRYCIE ANZU ISTOTNE NAUKOWO :

Skamieliny Anzu dostarczają po raz pierwszy szczegółowego obrazu anatomii, biologii i związków ewolucyjnych północnoamerykańskich owiraptorozaurów, gdzie pierwsze odkryte były niekompletnymi szczątkami z przed około stu lat temu.

A. wyliei podaje wskazówki dotyczące ewolucyjnych związków między rodziną, Caenagnathidae i azjatyckich Oviraptoridae. Występowanie owiraptorozaurów w Azji i Ameryce Północnej nie przynosiło zaskoczenia badaczom, ponieważ dwa kontynenty były połączone w okresie kredowym, co ułatwiło rozproszenie dinozaurów i innych zwierząt między nimi.

Zespół badawczy wykazał, że północnoamerykańskie owiraptorozaury były ściślej ze sobą powiązane niż większość ich azjatyckich kuzynów. Analizy szkieletów Anzu potwierdziły, że caenagnatydy były zadziwiająco różnorodne i obejmowały gatunki, które były tak małe, jak indyki i tak duże jak A. wyliei. Zespół badawczy potwierdził także poprzednie sugestie, że Gigantoraptor, największy znany owiraptorozaur, jest azjatyckim członkiem Caenagnathidae.

ŚRODOWISKO ŻYCIA / ODŻYWIANIE :

Anzu występował w środowisku odtworzonym na podstawie osadów formacji Hell Creek, która reprezentuje środowisko nadrzecznych równin. Rośliny okrytozalążkowe stanowiły już wówczas większość flory, przeważały niewysokie drzewa spokrewnione z dębami i orzechami. Występowały też rośliny nagonasienne, jak cyprysy czy araukarie. Większość okazów Anzu zostało wydobytych z mułów ilastych, kojarzonych z terenami zalewowymi. Anzu dzielił środowisko z takimi dinozaurami jak : Edmontosaurus , Pachycelaphosaurus , Ankylosaurus , Dakotaraptor oraz Tyrannosaurus.

Hipotezy na temat diety wskazują na między innymi : roślinożerność, wszystkożerność, a nawet owadożercą. Anzu był najprawdopodobniej generalistą pokarmowym, który nie gardził roślinami, małymi zwierzętami a nawet jajami. Autorzy stwierdzają, że bezzębna żuchwa z mocno zrośniętym spojeniem i ostrymi krawędziami żującymi tworzyła efektywny mechanizm ścinający co wskazuje na zdolność do pożywiania się pokarmem roślinnym, uzupełnianym też małymi zwierzętami.

OWIRAPTOROZAURY – ”RODZICE NA MEDAL”:

W 2005 roku , jedne z odnalezionych skamieniałości zawierały dwa jaja wewnątrz ciała gotowe do zniesienia. Lecz bardziej zdumiewające były kolejne znaleziska , które odkrywały zwyczaje gniazdowania tych dinozaurów. Odkryto trzy dinozaury wszystkie siedziały na szczycie gniazda w którym znajdowały się jaja , zajmowały one pozycję w centrum gniazda z rozłożonymi ramionami by chronić wokół rozłożone jaja.

Te dinozaury były opiekuńcze, a opieka nad jajami zwiększała ich szansę na wyklucie , a ich stosunkowo duży , podłużny kształt sprawiał, że młode były lepiej rozwinięte , a przez to mniej zagrożone ze strony drapieżników. W zamian lęg zajmował więcej czasu ( u Gigantoraptora nawet ponad 80 dni ) To był czas w którym zarówno jaja jak i ich opiekunowie byli w ciągłym zagrożeniu. Ochrona gniazda tak ,że zwiększała szanse na przeżycie młodych ale niosło też ze sobą zagrożenie.

Teraz wydaję się jasne ,że instynkt wychowywania młodych i ich opieki nad gniazdem mas swój początek u dinozaurów , to zachowanie zapewniało sukces i do dziś jest rozpowszechnione wśród współczesnych ptaków.

MATERIAŁ KOPALNY :

Holotyp:

Holotyp Anzu (CM 78000) składał się z fragmentarycznego szkieletu w skład którego wchodzą: fragmenty kości przed szczękowej, niekompletna puszka mózgowa, fragmenty kości podniebienia, prawie kompletna ale rozczłonkowana żuchwa, kilka kręgów szyjnych oraz ogonowych, kilka żeber, obie łopatki, lewa kość promieniowa, prawa kość ramienna, kilka paliczków oraz kości śródręcza, obie kości udowe oraz piszczele, obie kości strzałkowe, niekompletne kości lewego śródstopia i paliczki palców stopy w tym pazury.

Paratypy:

Oprócz holotypu CM 78000 i paratypu CM 78001 znaleziono jeszcze kilka mniej lub bardziej kompletnych szkieletów Anzu. Trzeci znaleziony okaz MRF 319 odkrył Scott Haire na terenie rancza swojego wuja w miejscowości Marmath w Dakocie Północnej. Znaleziono także fragment dolnej szczęki należący do Anzu FMNH PR 2296. Wszystkie cztery wcześniej wymienione szkielety posłużyły do wykonania prawie kompletnego szkieletu anzu (kompletny w około 80%), który jest przechowywany w Muzeum Historii Naturalnej w Pittsburgu.

Podobne artykuły

• 

  Zauropod z infekcją dróg oddechowych

• 

  Zarodek wewnątrz skamieniałego jaja ujawnia związek między współczesnymi ptakami a dinozaurami

• 

  Czy Tyrannosaurus rex mógł być gatunkiem inwazyjnym?