Podczas gdy powierzchnią lądów władały dinozaury a niebo ” przecinały” pterozaury, głębiny wód opanowane były przez niemniej fascynujące zwierzęta. W dzisiejszym artykule przedstawiam wam jedno z nich – przed wami Elasmosaurus, rodzaj plezjozaura o wyjątkowo długiej szyi, fenomenalnie przystosowany do życia i łowów pod powierzchnią wody.

Wizja artystyczna ukazująca potencjalny wygląd Elasmosaurusa platyurus.

Klasyfikacja :
Domena : eukarionty – Królestwo : zwierzęta – Typ : strunowce
Podtyp: kręgowce – Gromada : gady – Nadrząd : zauropterygi
Rząd : plezjozaury – Podrząd : plesiosauroidea – Rodzina : elasmozaury
Rodzaj : elasmosaurus – Gatunek : E.platyurus

Elasmosaurus platyurus.

Czas i miejsce występowania : Stany Zjednoczone w szczególności Kansas – Pierre Shale, późna kreda 80,5 mln lat temu ( kampan ).
Nazwa : Nazwa Elasmosaurus wywodzi się z greki i oznacza ” wstęgowatego jaszczura ”
Charakterystyka : Dorosły osobnik Elasmosaurusa osiągał maksymalnie 14 metrów długości ( z czego praktycznie połowę stanowiła szyja ) oraz masę ciała w przedziale 2000 – 2200 kilogramów.

Elasmosaurus platyurus.

Odkrycie i kompromitująca rekonstrukcja :

• Elasmosaurus został odkryty przez lekarza wojskowego Theophilusa Turnera w zachodnim stanie Kansas – Stany Zjednoczone skamieniałość została wysłana do Edwarda Drinkera Cope’a w celu badawczym i identyfikacji. Cope jednak nigdy wcześniej nie miał sposobności zmontowania plezjozaura ale jego wstępnie pojęty pomysł zakładał, że duża liczba kręgów znajduje się głównie w ogonie, co skutkowało rekonstrukcją o długim ogonie, krótka szyją oraz głowie umieszczonej na złym końcu ( została ona umieszczona na ogonie ). Cope pomyślał, że sensowne były proporcje podobne do wielu współczesnych jaszczurek, które posiadają krótkie szyje i długie ogony, w końcu nikt wcześniej nie domyślał się istnienia plezjozaura 14 metrowej długości.

• Następna część tej opowieści jest trochę ”zamglona” by podać dokładne dane ale przyjmowaną popularną wersją jest to, iż to Othniel Charles Marsh zdał sobie sprawę z tego, że rekonstrukcja Copa była niepoprawna a głowa Elasmosaurusa znajdowała się w złym końcu i zadrwił/wyśmiał on sobie z tego powodu z Cope’a. Wydaje się jednak, że to Joseph Leidy wykazał ten błąd na spotkaniu w Academy of Natural Sciences of Philadelphia w 1870 roku biorąc pod uwagę animozję pomiędzy Marshem i Copem w tamtym czasie, całkiem możliwe, ze Marsh użył sugestii Leidy’a jako przykład zdyskredytowania pracy Cope’a w tym samym czasie.

• To właśnie tej krytyce przypisuje się tzw. ” wojnę o kości 1877 – 1897” gwałtowną i zaciekła rywalizację pomiędzy dwójką wcześniej wspomnianych panów w zakresie odkrywania nowych okazów wymarłych zwierząt. Łącznie odkrytych zostało 142 gatunków między innymi : Allozaurus, Brontosaurus, Celophisis, Dipodocus, Camarasaurus, Monoclonius, Stegosaurus oraz Triceratops -ważnych do dnia dzisiejszego jest 32 .

Szkic ukazujący błędną rekonstrukcję szkieletu Elasmosaurusa według Edwarda Drinkera Cope’a.

Klasyfikacja/gatunki :

• Choć wiele gatunków zostało nazwanych Elasmosaurusem w chwili odkrycia to jednak w 1999 roku przeprowadzony przez Kena Carpentera przegląd wykazał, że tylko jeden gatunek typu Elasmosaurus platyurus można uznać za ważny. Różne inne gatunki przypisane do rodzaju uznano za wątpliwe lub sklasyfikowane w innych rodzajach np. E.serpentitus został przeklasyfikowany na Hydralmosaurusa, E.morgani jako Libonectes oraz E.snowii jako Styxosaurus. We wczesnych stadiach późnej kredy plezjozaury ewoluowały lub zostały zredukowane do dwóch odrębnych grup.

• Elasosaurus platyurus jest typem rodzaju jednej z tych grup , które miały długie szyje o stosunkowo krótkiej głowie w przeciwieństwie do polikotydów, które miały krótsze szyje i stosunkowo duże głowy. Późno kredowe z zachodniego wnętrza Ameryki Północnej mają niewiele wspólnych cech, które je oddzielają i są morfologicznie prymitywne. Jednakże jak wspomniano powyżej Elasmosaurus i niektóre inne maja pewne cechy pochodne, sugerowano, że Elasmosaurus był ściślej powiązany z Hydralmosaurusem i Styxosaurusem.

Elasmosaurus platyurus.

Cechy adaptacyjne/metoda polowania :

• Dzisiaj Elasmosaurus jest jednym z najbardziej znanych na świecie gatunków plezjozaurów i jest typowym dla rodzaju Elasmosauridae. Grupa ta charakteryzuje się wyjątkowo długimi szyjami, proporcjonalnie dłuższymi niż bardziej standardowe plezjozaury, te długie szyje składały się z dużej liczby kręgów, które w przypadku Elasmosaurusa wynoszą siedemdziesiąt jeden, więcej niż u jakichkolwiek innych plezjozaurów.

• Sama liczba kręgów nie tylko wydłużała długość szyi, ale również zapewniała większą elastyczność w celu dokładniejszej kontroli głowy, choć w bardzo wczesnych etapach rekonstrukcji uważano i przedstawiano Elasmosaurusa jakoby był zdolny do zwijania szyi, co było bardzo niedokładne a wręcz niemożliwe dla tego zwierzęcia. Szyja w ów rekonstrukcji miała być natomiast trzymana w pozycji pionowej co również było błędne.

• Długa szyja pełniła kluczową rolę w metodzie polowania Elasmosaurusa, gdzie podpływał on do ławicy ryb najprawdopodobniej od dołu tak aby mógł ukryć ciało w nieco ciemniejszych głębinach po czym przypuszczał atak ( dłuższa szyja zapewniała mu większą obszarowo powierzchnię do ewentualnego pochwycenia zdobyczy ). Zbliżanie się do ofiar w postaci ławicy od dołu również na tle czystej wody powierzchniowej ułatwiało ich definiowanie, a także usunięcie metody obronnej migotania światłą z ich lśniących łusek aby zmylić drapieżniki. Taki sposób łowów był racjonalnie skuteczną formą karmienia, ponieważ Elasmosaurus musiał tylko ruszać głową i szyją a nie tracić energię na wykonywanie szybkich ruchów.

Długa 7 metrowa szyja Elasmosaurusa pełniła kluczowa rolę podczas polowania na ławicę ryb zapewniając mu dodatkową powierzchnię do pochwycenia zdobyczy.

• Elasmosaurus prawdopodobnie nie był szybkim pływakiem, chociaż wykorzystując taktykę stalkingową do zbliżania się do swojej zdobyczy od dołu nie musiał być. Płetwowate kończyny były sztywne i dobrze nadawały się do zapewnienia skutecznego poruszania się pod wodą , elementy szkieletowe korpusu takie jak pas piersiowy były również dobrze przystosowane do zapewnienia skutecznego wsparcia mięśniowego płetw tak aby Elasmosaurus mógł swobodnie pływać.

• Choć Elasmosaurus został fenomenalnie przystosowany do życia w wodzie to ceną tej adaptacji polegała niemal na pewno na tym, że był on ograniczony jedynie do środowiska morskiego, ponieważ kończyny w kształcie płetw były tak sztywne ze nieużyteczne do popychania ciała wzdłuż nawet gdy Elasmosaurus był by aktywny na płytkich wodach to nadal musiałby utrzymywać ciało całkowicie zanurzone tak aby woda mogła podtrzymywać jego masę.

• Elasmosaurus nie był w stanie unosić głowy ponad powierzchnię wody tak jak jest to powszechnie opisywane i ukazywane w sztuce i mediach, ciężar długiej szyi miał swój środek ciężkości za przednimi płetwami i ograniczony był mięśniami i kręgami uniemożliwiającymi zwierzęciu podnoszenie głowy i szyi. Niemniej jednak w jednym z badań stwierdzono, że szyje elasmozaurów były zdolne do 75-177 ° ruchu brzusznego, 87-155 ° ruchu grzbietowego i 94-176 ° ruchu bocznego w zależności tkanki między kręgami.

• Głowa i ramiona Elasmosaurusa najprawdopodobniej działały jak ster jeśli zwierzę poruszało przednią część ciała w pewnym kierunku powodowało to, że reszta ciała poruszała się w tym samym kierunku , oczy zwierzęcia prawdopodobnie posiadały wizję stereoskopową zapewniając mu dostrzeganie nawet najmniejszej ofiary w ciemnych wodach .

• Kluczem do zdobywania żywności były długie cienkie zęby Elasmosaurusa, które łączyły się ze sobą tak, że gdy ryba została złapana między szczęki zostawała praktycznie nadziewana na nie tak aby już nie mogła się wyswobodzić. Ten rodzaj zębów był również powszechny u innych elasmozauroidów jak i rybożernych pterozaurów. Charakterystyczną cechą Elasmosaurusa jest fakt, że w każdej premaxilli ( jedna z dwóch kości znajdujących się w górnej szczęce między kośćmi szczękowymi ) miał sześć zębów, a ponieważ były one przystosowane bardziej do chwytania niż miażdzenia zdobycz musiała być rozdrabniana przez gastrolity dla ułatwienia trawienia.

Skamieniały okaz czaszki Elasmosaurusa platyurus z bardzo wyraźnie widocznymi ”wyspecjalizowanymi ” zębami.

Rozmnażanie :

• Nie ma obecnie twardych dowodów wspierających tezy na temat dokładnego sposobu rozmnażania się Elasmosaurusa, większość paleontologów jest jednak zdania, ze był on bardziej żyworodny niż jajorodny co zmuszało by go do wychodzenia na ląd , co jak mogliście przeczytać wyżej nie było raczej dla niego możliwe. Żyworodność natomiast jest wspierana tym, że w okresie kredowym podobne do Elasmosaurusa gady morskie wydawały na świat młode właśnie tym sposobem, precedens ten jest znany dla istot takich jak Ichtiozaury i notosaury.

• Obecnie żyworodność można obserwować u węzy morskich, co wskazuje na to, że jako grupa gady są zdolne przystosować się do nowych metod aby rozwijać się w różnym środowisku.

Materiał kopalny w postaci Ichthyosaurusa ukazujący nam , iż zwierzę to było w 100 % żyworodne.

Podobne artykuły

• 

  ‘’Cudzych chwalimy swego nie znamy sami nie wiemy co posiadamy’’

• 

  ”Intelektualiści” ?

• 

  ‘’Hospodar wyspy Hateg’’