Specjacja czy powstawanie gatunków

Specjacja jest zjawiskiem dość rzadkim i trwającym nieraz setki i więcej lat. Rozpoznanie gatunku in statu nascendi (trakcie tworzenia) mo­że być trudne, ponieważ biolodzy stosują jego rozmaite definicje.

Według najpowszechniejszej koncepcji gatunku biolo­gicznego, stworzonej przez Mayra, jest to zespół populacji wyodrębnionych wskutek izolacji rozrodczej, czyli zbiór or­ganizmów, które nie mogą się rozmnażać z osobnikami spo­za tego zbioru. Jednak praktyczne zastosowanie tej definicji nastręcza kłopotów w przypadku organizmów odizolowa­nych geograficznie, środowiskowo albo rozmnażających się bezpłciowo, jak wiele roślin i mikroorganizmów (oczywiście, nie da się też skrzyżować skamieniałości).

W związku z tym biolodzy określając przynależność gatunkową organizmu, kierują się cechami jego wyglądu lub zachowania.

Nowe gatunki u roślin, owadów i nicieni

Mimo to piśmiennictwo naukowe obfituje w przykłady spe­cjacji u roślin, owadów i nicieni. Badacze poddawali orga­nizmy rozmaitym rodzajom doboru – na określone cechy ana­tomiczne, zachowania godowe, preferencje siedliskowe i inne – uzyskując w efekcie populacje osobników nie krzyżujących się z pobratymcami z zewnątrz. Na przykład William R. Rice z University of New Mexico i George W. Salt z University of California w Davis selekcjonując grupę muszek owocowych pod kątem preferencji do określonych siedlisk i hodując je oddzielnie przez 35 pokoleń, uzyskali osobniki, które nie chciały się już krzyżować z muszkami przystosowanymi do bardzo odmiennych siedlisk.