Niegdyś występowały w całym naszym kraju, od Pomorza po góry beskidzkie. Jednak polowania i niszczenie środowiska naturalnego spowodowały, że niemal wyginęły. Były największymi drapieżnikami i postrachami wiosek, a obecnie są kojarzone z pluszowymi zabawkami dla dzieci.
Występowanie i Populacja:
Polskie Niedźwiedzie występują (niestety) tylko na południu Rzeczpospolitej. W Polsce dzielimy niedźwiedzie na 2 główne populacje:
- Bieszczadzką
- Tatrzańską
Największą populacją są niedźwiedzie zamieszkujące Bieszczady – 66 osobników, natomiast Tatry na stałe zamieszkuje 13 osobników (dane z 2017 r). Pamiętając jednak również o mniejszych populacjach, w których może żyć do 5 sztuk, można spokojnie przyjąć że na terenie Polski żyje na stałe około 100 osobników. Należy również pamiętać o wędrownych osobnikach. Za przykład podam tu słynnego „Iwo”, którego terytorium znajduję się na granicy 3 państw: Polski, Węgier i Słowacji.
Zagrożenia:
Człowiek:
Podobnie jak w przypadku wielu innych gatunków największym zagrożeniem dla polskich niedźwiedzi jest człowiek. Poza kłusownictwem (które w przypadku niedźwiedzia nie jest dużym problemem) największym problemem jest niszczenie środowiska naturalnego. Drogi, gospodarstwa rolne i wielkie ośrodki narciarskie są barierami nie do przebycia dla wielu gatunków, nie tylko niedźwiedzi. Kolejnym problemem jest również zbyt duża ludzka sympatia.
Prawdopodobnie najsłynniejszym przypadkiem takiego niedźwiedzia jest tatrzański „Kuba”. Kuba pojawił się w Hali Kondratowej na początku lat 80tych jako mały niedźwiadek. Od początku był systematycznie dokarmiany przez turystów. Minęły 2 lata i zaczął się stawać zagrożeniem. Jeśli turyści mu czegoś nie chcieli dać, to sam próbował to sobie zabrać.
Skończyło się na tym, iż Kuba podszedł na bliską odległość do strażnika, a ta osoba w tej nerwowej sytuacji przez panikę go zastrzeliła. Następnym z problememów jest zaśmiecanie szlaków turystycznych, które po pewnym czasie zaczynają się kojarzyć z łatwo dostępnym pożywieniem.
Chów Wsobny:
Drugim największym zagrożeniem dla niedźwiedzi jest chów wsobny. Polega on na kojarzeniu blisko spokrewnionych osobników, co osłabia ich pule genową. Jest to szczególnie niebezpieczne dla populacji tatrzańskiej, bowiem jest 5 razy mniejsza niż bieszczadzka. Jest jednak promyczek nadziei. Wspomniany już powyżej miś „Iwo” jest również jedynym monitorowanym osobnikiem, który będący zaobrożowany w Tatrach, dotarł w Bieszczady w poszukiwaniu samicy. Iwo jest zatem szansą na połączenie tych 2 populacji.
Ochrona Niedźwiedzi w Polsce:
W Polsce niedźwiedź jest chroniony od 1952r. Poza leśnikami i przyrodnikami głównym fundatorem ochrony niedźwiedzi w Polsce jest organizacja ekologiczna WWF. Ten dzięki dotacjom unijnym finansuje rewitalizacje starych sadów i sadzenie nowych z dala od ludzkich siedzib, aby zaczęły rodzić owoce, które będą pokarmem dla niedźwiedzi i odciągną je od siedzib ludzkich. Najczęściej sadzonymi gatunkami drzew są grusze i jabłonie, będące znanymi prymitywnymi odmianami, które sobie poradzą w trudnym klimacie. Kolejnym sposobem zniechęcania niedźwiedzi do ludzkich siedzib jest ogrodzenie ich pastuchem elektrycznym. Napięcie elektryczne jest dobierane wtedy tak aby nie zrobiło zwierzęciu krzywdy, ale powodowało ból.
Podsumowanie:
Musimy pamiętać, że los polskich niedźwiedzi i to czy przeżyją zależy tylko i wyłącznie od nas. Będąc na górskiej wycieczce nie zaśmiecajmy szlaków i unikajmy hałasowania w lesie.
Podobne artykuły
Lew Azjatycki – Król Indyjskich Lasów Następny artykuł:
Kajman Szerokopyski
Jaki fajny artykuł na temat polskich niedźwiadków. Super, brakowało tego tematu.
Masz fajny blog!
Dzięki
Mega, uwielbiam niedźwiedzie. W zoo (niestety tylko tutaj) mogę godzinami się im przyglądać.
Szkoda, że jest ich tak mało w naszym kraju…:(
Fajny artykuł, a opiszesz jeszcze może historię niedźwiedzia Wojtka?
Mam taki zamiar, ale dopiero po wakacjach. Zanim to zrobię chce przeczytać o nim książkę.
Jak tam niedźwiedź Wojtek? Napiszesz o nim?
Obecnie mam inny artykuł w przygotowaniu, A sprawa z Wojtkiem jest trudna, Różne książki podają różne informacje.
Zastanawiam się, czy nie można klonować niedźwiedzi, zmieniając im jednak odrobinę DNA aby nie były identyczne. 100 osobników uzyskanych w ten sposób mocno zmieniłaby sytuację polskich populacji.
Nie wiadomo co by z tego wynikło… jak mutacja genetyczna wpłynęłaby na dalszy rozwój niedźwiedzi.
Oczywiście, że nie wiadomo, ale chyba zawsze warto spróbować. Chociaż mając takiego ministra środowiska, który co chwilę umożliwia a to odstrzał żubrów, a to odstrzał łosi, wycinkę puszczy to sama nie wiem, czy w ogóle warto próbować, skoro tacy ludzie wszystko niszczą i nie da się w żaden sposób powstrzymać. Wkrótce pewnie dowiemy się, że i na niedźwiedzie szyszko będzie polował!
Mi najbardziej szkoda niedźwiedzi w zoo. Co tu dużo mówić.. szkoda patrzeć one aż się błagają o jedzenie. A jak byłam w zoo to aż czekały, stały na dwóch łapach aż ktoś im rzuci. I się rozglądały też o jedzenie. Biedne zwierzaki…
Raczej nie biedne a chytre. Polskie Zoo mają bardzo dobre warunki stereotyp ledwo żyjących zwierząt w małych klatkach trzeba odłożyć na bok. A dokarmienie zwierząt nie jest dobrym pomysłem.
Jedz Malwinko w Bieszczady, a jak juz tam spotkasz niedzwiedzia to wtedy (moze) porozmawiamy. Tylko pamietaj nie halasuj, wtedy masz wieksze szanse zaskoczyc niedzwiedzia, no dajmy na to w jakiejs nietypowej pozie. Nota bene ciekawe czy sie wtedy zawstydzi, czy tez stanie sie nieco agresywny. To podobno plochliwe zwierzaki, ktore zaskoczone potrafia atakowac ludzi, ale to tylko podobno, tobie na pewno nic sie zlego nie stanie. Powodzenia