Orlik grubodzioby (Clanga clanga)

Orlik grubodzioby to niezwykle rzadko występujący ptak, który często mylony jest  z orlikiem krzykliwym. To duży wędrowny ptak, który pojawia się w Polsce w okolicach kwietnia i najczęściej spotykany jest w okolicach bagien oraz jezior.

Ptaki te zimują w południowej Azji, w południowo-wschodniej Europie oraz na Bliskim Wschodzie. Ze względu na bardzo niską liczebność uznawane są za najmniej poznany gatunek ptaków drapieżnych.

Klasyfikacja

• Królestwo: zwierzęta
• Gromada: ptaki
• Podgromada: Neornithes
• Rząd: szponiaste
• Rodzina: jastrzębiowate
• Podrodzina: jastrzębie
• Plemię: Accipitrini
• Rodzaj: Clanga
• Gatunek: orlik grubodzioby

Orlik grubodzioby (Clanga clanga)

Siedliska

Ptaki te najczęściej spotykane są na rozległych torfowiskach oraz bagnach. Między wrześniem a październikiem odlatują na zimowiska do południowej Azji i na Bliski Wschód. W Polsce zamieszkują bagienne lasy i torfowiska, natomiast ich gniazda znajdziemy na gałęziach starych drzew o rozłożystych koronach. Polują na rozległych i otwartych terenach bagiennych.

Obecnie możemy doliczyć się jedynie kilkunastu par orlików grubodziobych w naszym kraju, zamieszkują głównie Podlasie, choć można je również spotkać na Lubelszczyźnie oraz w Bieszczadach. Najlepsze warunki jednak mają w Dolinie Biebrzy ze względu na sporą ilość pokarmu oraz odizolowanie od ludzi.

Orliki grubodziobe są bardzo strachliwymi ptakami – jeśli ktokolwiek naruszy ich środowisko naturalne, wycinając choćby kępę olsu, ptaki te natychmiast likwidują gniazda. Wystarczy więc ingerencja w jakikolwiek element ich środowiska, by uczynić dany teren zupełnie nieprzydatnym dla tego ptaka.

Orlik grubodzioby (Clanga clanga)

Charakterystyka

Wygląd

Niezwykle ciężko jest odróżnić orlika grubodziobego od orlika krzykliwego. Patrząc jednak na dorosłego osobnika, możemy zauważyć, że jest on jednolicie ciemnobrązowy, niemalże czarny. Można go odróżnić od orlika krzykliwego, biorąc pod uwagę jego głowę oraz pokrywy skrzydłowe –  nie kontrastują one z pozostałym kolorem upierzenia.

Młody orlik grubodzioby posiada dwa wyraźne pasy kremowych plam. Najmocniejszą cechą, odróżniającą go od innego gatunku orlika jest zdecydowanie sylwetka – tutaj mamy do czynienia z bardziej masywną i cięższą posturą.

Podczas lotu możemy zaobserwować wielkie skrzydła, które zakończone są siedmioma palczastymi lotkami, natomiast orlik krzykliwy posiada ich sześć. Ponadto gatunek ten ma spory, masywny dziób oraz ciemną tęczówkę oka, co nadaje mu bardziej „orli” wygląd.

Orlik grubodzioby (Clanga clanga)

Dieta i łowy

Orliki grubodziobe polują na otwartych obszarach, które znajdują się najdalej 10 kilometrów od zasiedlanego gniazda. Żywią się głównie gryzoniami, nawet tymi większymi, ponieważ mają zdolność chwytania dosyć dużych ofiar. Swoją zdobycz wypatrują już podczas lotu,  choć mogą polować także z zasiadki oraz pieszo, szczególnie na duże owady i płazy.

Orliki grubodziobe żywią się także padliną, lubią polować na zające, norniki, a także łasice oraz gronostaje. Dodatkowo polują na ptaki, takie jak: skowronki, potrzosy, czy nawet żurawie. Niekiedy plądrują gniazda niektórych gatunków ptaków.

Ptaki te polują nawet 7 godzin dziennie, samce najchętniej udają się na łowy w południe, a jako łowiska wybierają łąki w pobliżu lęgowisk.

Orlik grubodzioby (Clanga clanga)

Rozmnażanie

Okres godowy orlików grubodziobych odbywa się wiosną, w trakcie toków ptaki te wzbijają się wysoko w górę i nurkują w dół. Samica składa jaja pod koniec kwietnia w momencie, gdy gniazdo gotowe jest do użytku.

Orliki tworzą gniazda w koronach dużych drzew liściastych, rzadziej iglastych. Budują je z gałęzi, suchych korzeni i patyków, natomiast wypełniają je trawą, mchem oraz świeżymi zielonymi gałązkami, ma ono kolisty kształt i średnicę nawet 1 metra. Gniazdo orlików przez kilka sezonów znajduje się w tym samym miejscu.

Samica podczas jednego lęgu znosi zazwyczaj 2 jaja o wymiarach 68,2 x 54,2 mm. Wysiaduje je przez około 40 dni razem z samcem. Młode wykluwają się pod koniec maja w odstępie kilku dni, matka karmi głównie silniejsze pisklę, które walczy ze swoim rodzeństwem o przetrwanie, w efekcie czego jedno pisklę traci życie.

Młode opuszczają gniazdo po około 55 dniach, są gęsto cętkowane i charakteryzują się białym kuprem. Po około 60 dniach zyskują pełną samodzielność.

Orlik grubodzioby (Clanga clanga)

Ochrona

W Polsce gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną. Niezwykle ciężko jest spotkać w środowisku naturalnym orlika grubodziobego – ich liczebność w tym kraju szacuje się na około 15 – 20 par. Wokół ich gniazd obowiązuje specjalna strefa ochronna

Jest to gatunek krytycznie zagrożony, dlatego w niektórych przypadkach unika się wykaszania łąk, aby nie naruszać ich środowiska naturalnego. Niekiedy dochodzi nawet do ratowania przez człowieka drugiego pisklęcia z gniazda w celu sztucznego wychowania i podtrzymania gatunku.

Orlik grubodzioby (Clanga clanga)

Szczegółowe dane / wymiary

Orlik grubodzioby

• Długość ciała: 59 – 71 cm
• Rozpiętość skrzydeł: 157 – 179 cm
• Waga: 1,6 – 2,5 kg, samice do 3,2 kg
• Średnia długość życia: do 26 lat

Orlik grubodzioby (Clanga clanga)

Orlik Grubodzioby – ciekawostki

• W naturze dosyć często możemy spotkać się z krzyżówką Orlika Grubodziobego i Orlika Krzykliwego, dlatego niekiedy tak ciężko je od siebie odróżnić.
• U większości osobników możemy zaobserwować dużą agresję wobec rodzeństwa, w niektórych przypadkach silniejsze pisklę zjada słabsze.
• Podczas zagrożenia, Orliki Grubodziobe maskują swoje gniazda, jaja oraz pisklęta, zakrywając je świeżymi zielonymi gałązkami. W ten sposób stają się niezauważalne dla innych.

Orlik grubodzioby (Clanga clanga)

Kilka słów o mnie 🙂

Mam na imię Ewelina, przyrodą interesuję się od małego dziecka. Uwielbiam przyrodę, piesze i rowerowe wędrówki. Od dawna czytam DinoAnimals i postanowiłam założyć także swój blog poświęcony przyrodzie. W pierwszym artykule, którego formę (przyznaję :)) wzorowałam na artykułach z głównego serwisu opisałam pięknego ptak drapieżnego. O czym będą kolejne artykuły jeszcze nie wiem, ale sądzę, że uda mi się wkrótce napisać coś interesującego.

Jeśli macie jakieś uwagi, to piszcie proszę w komentarzach. Jeśli popełniłam jakieś błędy, to miejcie wyrozumiałość, to mój pierwszy artykuł 🙂

Podobne artykuły

• 

  Mastif pirenejski – strażnik Pirenejów

• 

  Kot czarnołapy – najmniejszy dziki kot afrykański

• 

  Skowronek zwyczajny – ptak zwiastujący wiosnę