Oto chrząszcz, który w okresie czerwcowo-lipcowym staje się bardzo, ale to bardzo popularny. W jego zwyczaju leży bowiem odbywanie dość licznych rójek, mających miejsce w czasie ciepłych wieczorów oraz nocy. Wtedy właśnie fruwa pośród drzew oraz krzewów, a do tego zdarza mu się również przylatywać np. do ulicznych latarni. Niestety, odbywanie lotów godowych nie idzie w parze z umiejętnościami lotniczymi, dlatego zdarza mu się po drodze wpadać na różne obiekty, chociażby na przypadkowych spacerowiczów.

Uderzenie takim chrząszczem w głowę nie jest zbyt przyjemne, a jakby tego było mało, jego odnóża są zaopatrzone są w ostre pazurki i chociaż wielkiej krzywdy nam nie zrobią, to i tak ich dotyk na naszej skórze nie jest zbyt przyjemny. Myślimy sobie wówczas, że oto chrabąszcze znów dają nam się we znaki. Tymczasem, z tymi chrabąszczami to właśnie tak nie do końca.

Klasyfikacja

• Królestwo: zwierzęta
• Gromada: owady
• Rząd: chrząszcze
• Rodzina: poświętnikowate (Scarabaeidae)
• Podrodzina: Melolonthinae
• Rodzaj: Amphimallon

Systematyka rodziny poświętnikowatych jest bardzo zagmatwana i w przeszłości wiele razy zdarzały jej się burzliwe okresy. Dawniej były nazywane żukowatymi, jednak później część naukowców rozbiła tę rodzinę na wiele mniejszych. Nie tak dawno, nastąpiło jednak jej scalenie, zaś podrodziny, które dawniej potraktowano jako odrębne rodziny, obecnie znów stały się tymi pierwszymi. Dlatego też, chociaż wciąż można się spotkać z nazwą „chrabąszczowate,” póki co chrabąszcze (Melolonthinae) stanowią podrodzinę poświętnikowatych. Tak wiem, zawiłe to, ale również bardzo istotne, o czym napisze za chwilę.

Guniak kontra chrabąszcz

Jako, że guniaki zalicza się do podrodziny chrabąszczy, możemy o nich powiedzieć, że są chrabąszczami, choć oczywiście w tym właśnie, konkretnym kontekście. Zwykle jednak, guniaki zwie się tak przez pomyłkę, ponieważ bywają mylone z chrabąszczami majowymi, a to już jest duży błąd, ponieważ guniaki czerwczyki i chrabąszcze majowe są dwoma, zupełnie różnymi gatunkami, należącymi do odrębnych rodzajów.

Chrabąszcze (Melolontha spp.), których mamy w Polsce dwa gatunki, są przede wszystkim prawie dwa razy większe od guniaków, do tego różnią się ubarwieniem (głowa i tułów jest u nich czarna lub ciemnobrunatna, pokryta wyraźnymi, białymi włoskami), zaś pokrywy brunatne, kasztanowe. Do tego zarówno chrabąszcz majowy (Melolontha melolontha) oraz chrabąszcz kasztanowy (Melolontha hippocastani) pojawiają się zwykle znacznie wcześniej, niż guniaki, bo w maju oraz w czerwcu.

Wygląd

Guniak czerwczyk osiąga długość od 1,4 do 1,8 cm, co sprawia, że owszem, jest całkiem sporym chrząszczem, ale jednak daleko mu pod tym względem do chrabąszcza majowego. Pod względem ubarwienia, guniaki są jednolicie żółto-brunatne, lub brunatne (zdarzają się też ciemnobrunatne odmiany). Spód ciała pokrywają dodatkowo gęste, białe włoski, które widać również po bokach. Na głowie tych chrząszczy znajdują się czułki, zakończone blaszkami, które niezależnie od płci, zawsze mają 3 człony. U samców taki wachlarzyk jest niemal takiej samej długości, co reszta czułka, natomiast u samicy jest on zdecydowanie krótszy.

Występowanie

Pospolity w całej Polsce, choć w ciągu dnia widuje się go rzadko, ponieważ prowadzi nocny tryb życia. Można go znaleźć zarówno w pobliżu człowieka (w parkach, miejskich skwerach, czy nawet na trawnikach), a także w lasach, w pobliżu zrębów, czy nad wodami. Pojawia się gdzieś tak w drugiej połowie czerwca i można go widywać do sierpnia.

Pożywienie i rozmnażanie

Dorosłe guniaki są bardzo żarłoczne, a żywią się liśćmi oraz owocami najróżniejszych roślin, czasami mogą zgryzać nawet sosnowe igły. Larwy również są roślinożerne, ale jako, że żyją pod ziemią, to też żywią się korzeniami najróżniejszych roślin, często na swój cel obierają te należące do traw, dlatego gdy pojawią się masowo, mogą przysporzyć sporych problemów właścicielom trawników.

Rójki guniaków odbywają się w czasie ciepłych nocy i wtedy też odbywają gody. Tuż po kopulacji, samica guniaka zagrzebuje się w glebie, by móc złożyć od 30 do 40 jaj. Później umiera, zaś z jaj wylęgają się larwy, które zwie się pędrakami. Ich rozwój trwa od 2 do 3 lat, zaś przepoczwarczenie odbywa się wiosną.

 

Guniak czerwczyk – ciekawostki

 

• W naszym kraju żyją jeszcze dwa inne guniaki, czyli Amphimallon assimile oraz Amphimallon ruficorne. W przeciwieństwie do popularne kuzyna, oba te gatunki są bardzo rzadkie (znajdują się na Czerwonej Liście) i spotkać je można głównie na południu kraju. Od guniaka czerwczyka różnią się m.in. ubarwieniem.
• Dorosłe guniaki, chętnie się gromadzą w wysoko położonych miejscach, np. na szczytach gałęzi, ale również na ścianach budynków.
• Choć guniak czerwczyk potrafi sprawić nie lada kłopot, to na całe szczęście posiada bardzo wielu wrogów naturalnych. Dorosłe chrząszcze często są pożerane przez nietoperze, natomiast pędraki padają łupem gawronów, które bardzo chętnie wygrzebują je z pod luźnej gleby. Prócz nich, na larwy guniaków polują również krety oraz drapieżne owady, jednak do największych wrogów zaliczają się pasożytnicze nicienie, które bywają wykorzystywane do ich naturalnego zwalczania.

Podobne artykuły

• 

  Owady uznawane za wymarłe w Polsce oraz te odkryte po latach...

• 

  Wierzchołówka żółtowłosa (Laphria flava) – sok z żuka