AzjaRogateSsakiZwierzęta

Takin (Budorcas taxicolor)

Takin (Budorcas taxicolor)

Ten duży ssak krętorogi stał się w kilku krajach azjatyckich narodowym skarbem, którego broni się niczym niepodległości. Przystosowany do ciężkich warunków klimatycznych takin to jednak nie tylko „chluba narodowa”, ale również wytrwały podróżnik i sprytny uciekinier, który potrafi przechytrzyć lamparta.

Klasyfikacja

  • Gromada: ssaki
  • Rząd: parzystokopytne
  • Rodzina: krętorogie
  • Podrodzina: kozłowate
  • Rodzaj: Budorcas
  • Gatunek: takin
  • Podgatunki:
    • Takin miszmi (Budorcas taxicolor taxicolor) – zamieszkuje Birmę i Indie
    • Takin złocisty (Budorcas taxicolor bedfordi) – występuje tylko w Chinach
    • Takin tybetański/syczuański (Budorcas taxicolor tibetana) – jw.
    • Takin butański (Budorcas taxicolor whitei) – spotykany w Chinach, Indiach i Bhutanie
Takin (Budorcas taxicolor)
Takin (Budorcas taxicolor).

Występowanie i siedliska

Preferuje zalesione doliny oraz skaliste, pokryte trawą hale na wysokościach 1000-4500 m n.p.m. Takin miszmi spotykany jest we wschodnich rejonach indyjskiego stanu Arunachal Pradesh, takin butański przebywa zarówno w Arunachal Pradesh, jak i w Bhutanie. Na terenie wspomnianego indyjskiego stanu znajduje się rezerwat Dihang-Dibang, będący częścią programu UNESCO “Człowiek i Biosfera”.

Takin (Budorcas taxicolor).
Takin złocisty (Budorcas taxicolor bedfordi).

Charakterystyka

Wygląd

Takin jest jednym z największych przedstawicieli kozłowatych, a jego najbliższym krewnym jest piżmowół. Krępa sylwetka wsparta jest na krótkich nogach, wyposażonych w okazałe, dwupalczaste kopyta. Ciało jest masywne, a klatka piersiowa głęboka. Takin ma charakterystyczną, dużą głowę ozdobioną łukowatym, długim pyskiem i grubymi rogami, które mogą osiągać 64 cm długości. Rogi od podstawy kierują się w bok, im dłuższe, tym bardziej kierują się ku górze.

Zwierzę pokryte jest kosmatym, lekkim futrem z ciemną pręgą przechodzącą wzdłuż kręgosłupa. Samce (byki), w przeciwieństwie do samic, posiadają na pysku ciemną maskę. U takinów czarna staje się także sierść na nogach i spodniej części ciała.

Umaszczenie

Każdy podgatunek różni się od siebie pod względem umaszczenia. We wschodnich Himalajach waha się ono między rudo – czarnym przez nasycony brąz do żółci z domieszką szarości, w chińskiej prowincji Syczuan spotyka się głównie osobniki jasnożółto – szare. Złociste, rzadziej kremowo – białe takiny z elementami czerni występują w prowincji Shaanxi. Włosy mogą osiągać od ok. 3 cm długości (po bokach ciała) w okresie letnim do ok. 24 cm (na podgardlu) w okresie zimowym.

Takin (Budorcas taxicolor)
Takin (Budorcas taxicolor).

Wielkość

Wysokość w kłębie wynosi 97-104 cm, długość ciała bez ogona 160-220 cm. Waga jest mocno zróżnicowana, ale generalnie takin uważany jest za zwierzę ciężkie. Byki są nieco cięższe od krów, ważą bowiem 300-350 kg, natomiast waga samic mieści się w przedziale 250-300 kg. Wyjątkiem była samica takina żyjąca w niewoli na początku wieku XX. Według pomiarów ważyła 322 kg. Inne źródła podają, że samce tych dużych ssaków mogą osiągać 400, a nawet 600 kg wagi.

Takin a piżmowół – podobieństwa i różnice

W przeciwieństwie do swego krewnego – piżmowołwa – takin nie dysponuje gruczołami wydzielającymi specyficzny zapach. Na powierzchni całego ciała znajdują się pory, przez które wydostaje się oleista substancja o silnym zapachu. Prawdopodobnie z tego powodu pysk takina wygląda na opuchnięty.

Takin tybetański, syczuański (B. taxicolor tibetana)
Takin tybetański, syczuański (B. taxicolor tibetana).

Tryb życia

Dieta

Żeruje wczesnym rankiem i późnym popołudniem. W tym czasie zjada rozmaite liście, trawy, kwiaty i pędy bambusa. Kilkukrotnie obserwowano takiny stające na tylnych nogach w celu zerwania liści z wysokości ok. 3 m. Ważną częścią diety jest także sól – stada tych krętorogich ssaków mogą przebywać przy lizawkach nawet przez kilka dni.

Stada

W zimie takiny przebywają w niewielkich grupach złożonych z ok. 10-35 osobników, choć starsze samce preferują często samotne życie. Latem stada liczą nawet 300 takinów; gromadzą się one na górskich zboczach. Wydaje się, że tak duże stada pojawiają się tam, gdzie pożywienia i lizawek lub gorących źródeł jest pod dostatkiem.

Każdej wiosny takiny zbierają się w stada i przenoszą w góry na wysokości ok. 4300 m n.p.m. Gdy klimat ochładza się, a pokarmu jest coraz mniej, zwierzęta powracają do zalesionych dolin. Przemieszczają się cykliczne w górę i w dół, korzystając z tych samych tras. Dzięki temu powstały liczne ścieżki wśród bambusów czy różaneczników. Drogi prowadzą do naturalnych lizawek i pastwisk. Okazała grupa rozpada się wraz z nadejściem chłodnych miesięcy, gdy pożywienia jest o wiele mniej.

Takin posiada kilku naturalnych wrogów: niedźwiedzie, wilki, cyjony i lamparty. Choć na ogół porusza się powoli, może zareagować szybko w sytuacji zagrożenia. Kiedy trzeba, potrafi zwinnie przeskakiwać ze skały na skałę. Jeśli wyczuje zagrożenie, ostrzega pozostałych członków stada charakterystycznymi odgłosami. Po usłyszeniu alarmu takiny kładą się w gęstych zaroślach, aby uniknąć spotkania z drapieżnikiem.

Takin (Budorcas taxicolor)
Młody takin butański (Budorcas taxicolor whitei).

Rozmnażanie

Sezon godowy trwa od lipca do sierpnia. W tym okresie byki walczą między sobą o tytuł samca dominującego. Gody pełne są zatem starć z użyciem rogów. Byki głośno ryczą, aby przyciągnąć partnerki oraz dać znać rywalom o swej obecności. Samiec znajduje samicę najczęściej poprzez ślady zapachowe. Kiedy dochodzi do spotkania, byk obwąchuje i liże krowę, aby sprawdzić jej gotowość do rozrodu.

Ciąża trwa 6-7 miesięcy, po której na świat przychodzi jedno młode (rzadko zdarzają się bliźnięta). Samica rodzi wśród gęstych zarośli, a już 3 dni po urodzeniu cielę może przemieszczać się wraz z matką. Po urodzeniu cielę jest znacznie ciemniejsze od rodzica. Jest to forma kamuflażu, który umożliwia ukrywanie się w zaroślach. Jeśli w ciągu pierwszych dwóch tygodni młode zgubi matkę, emituje rozpaczliwe odgłosy przypominające porykiwania… lwiątka. Matka odpowiada niskim, gardłowym głosem.

Dzięki dużej sprawności cieląt, mogą one być lepiej chronione w stadzie w okresie długich podróży za pokarmem. Z czasem futro małego takina rozjaśnia się, staje się dłuższe i bardziej kosmate. Rogi pojawiają się w ok. 6 miesiącu życia. Po ok. 2 miesiącach może jeść pokarm stały choć matka nie opiekuje się już nim zbyt intensywnie. Mimo to nadal może być blisko niej aż do narodzin następnego pokolenia.

Takin (Budorcas taxicolor)
Takin tybetański, syczuański (B. taxicolor tibetana).

Szczegółowe dane i wymiary

Takin (Budorcas taxicolor)

  • Długość ciała bez ogona: 150-220 cm
  • Długość ogona: 12-21,6 cm
  • Wysokość w kłębie: 97-140 cm
  • Waga: samce: 300-350 kg (rzadko 400-600 kg), samice: 250-300 kg (max. 322 kg)
  • Długość życia: na wolności:16-18 lat, w niewoli: do 20 lat
Takin (Budorcas taxicolor)
Takin złocisty (Budorcas taxicolor bedfordi).

Takin (Budorcas taxicolor) – ciekawostki

  • Takin jest symbolem narodowym Bhutanu.
  • Podobnie do pandy wielkiej takin syczuański jest narodowym skarbem Chin. Oba gatunki posiadają najwyższy poziom ochrony prawnej, jaki jest możliwy w tym kraju.
  • Możliwe, że inspiracją do powstania mitu o złotym runie poszukiwanym przez Argonautów było piękne futro takinów złocistych (Budorcas taxicolor bedfordi).
  • Takin jest zwierzęciem narażonym na wyginięcie. Główną przyczyną spadku populacji jest utrata siedlisk.
Takin (Budorcas taxicolor)
Takin tybetański, syczuański (B. taxicolor tibetana).

Polecamy:


Baza Dinozaurów

3 komentarzy

  1. Witam
    Dziękuje za artykuł, wiem , że jest najbliższy genetycznie jest mu piżmowół, ale jak daleko genetycznie jest występujący w Ameryce Północnej kozioł śnieżny , fenotypowe i środowiskowo dla mnie bardzo zbieżne. Może nie tak jak żubr i bizon , ale widzę podobieństwo. Czy cos może wiadomo na temat bliskiego pochodzenia tych gatunków.

    1. Oba gatunki należą do tej samej rodziny (wołowate) i tej samej podrodziny (koziorożce), niemniej na temat możliwego bliskiego pokrewieństwa takina i kozła śnieżnego nie natknęliśmy się na żadną pozycję, która by ten aspekt podnosiła. Genotypowo oba gatunki w obliczu systematyki są podobne a ze względu na jednak nieco odmienne środowisko, w który istnieją, możemy tu mówić o innym fenotypie (tzw. plastyczność fenotypowa, czyli zdolność jednego genotypu do wytworzenia kilku alternatywnych fenotypów). Oczywiście proszę tego nie traktować wiążąco (nie twierdzimy, że genotyp takina i kozła śnieżnego jest aż tak zbieżny – nie znamy dostępnych na ten temat badań DNA).

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button