MorskieSsakiWalenieWielorybyZwierzęta

Wieloryb grenlandzki (Balaena mysticetus).

Wieloryb grenlandzki / Wal grenlandzki (Balaena mysticetus).

Pływa w najzimniejszych morzach świata i świetnie radzi sobie w nieprzyjaznych warunkach środowiskowych. Ogromny, mocny pysk służy jako lodołamacz, a jego łagodne usposobienie stało się w przeszłości przekleństwem skutkującym masowym poławianiem tego potężnego wieloryba.

Klasyfikacja.

  • Gromada: ssaki
  • Rząd: walenie
  • Podrząd: fiszbinowce
  • Rodzina: wieloryby gładkoskóre
  • Rodzaj: Balaena
  • Gatunek: wieloryb grenlandzki
Wieloryb grenlandzki, Wal grenlandzki (Balaena mysticetus).

Występowanie.

Zimne wody Arktyki są miejscem przebywania tego łagodnego olbrzyma. Spotykany w wodach północnej Alaski (Morze Beringa, Morze Czukockie, Morze Beauforta), w subarktycznych rejonach Oceanu Atlantyckiego oraz w Morzu Ochockim. Całe życie spędza w nieprzystępnych człowiekowi morzach, osobniki z populacji alaskańskiej spędzają zimę w południowo-zachodniej części Morza Beringa, natomiast wiosną przenoszą się na północ – do Morza Beauforta i Morza Czukockiego.

Wieloryb grenlandzki, Wal grenlandzki (Balaena mysticetus) – porównanie wielkości z orkami.

Wygląd.

Drugie pod względem wagi zwierzę świata. Potężniejszy od wala grenlandzkiego jest tylko płetwal błękitny (Balaenoptera musculus), osiągający 34 m długości i maksymalnie 190 ton masy ciała. Bohater tego artykułu może mierzyć maksymalnie 20 m długości i ważyć ok. 60 – 75 ton (rekordowe osobniki nawet 100 ton). Pomimo swoje masy jest jednak krótszy od wielu swoich kuzynów – patrz wieloryby.

Wieloryb grenlandzki ma masywną budowę ciała i ciemne ubarwienie. Nie posiada płetwy grzbietowej, a żuchwa jest mocno wygięta ku dołowi. Jego fiszbiny są najdłuższe spośród wszystkich wielorybów – osiągają ok. 3 m długości. Sama szczęka charakteryzuje się ogromnymi rozmiarami i niebywale mocną strukturą kostną, pozwalającą na przebijanie grubego lodu, umożliwiające zwierzęciu zaczerpnięcie powietrza w trakcie podróży. Warstwa tłuszczu podskórnego (tranu) może mieć nawet 43 – 50 cm grubości, co plasuje wala grenlandzkiego na I miejscu w tym rankingu. Zwierzęta te wyróżniają się równie specyficzną budową podniebienia.

Wieloryb grenlandzki, Wal grenlandzki (Balaena mysticetus).

Corpus cavernosum maxillaris.

Najnowsze badania wykazały obecność specjalnego narządu zbudowanego z gąbczastej i mocno unaczynionej tkanki umiejscowionej na samym środku podniebienia. Strukturę tę nazwano ciałem jamistym szczęki (Corpus cavernosum maxillaris) oraz uznano, że powiększa się i twardnieje, gdy krew zaczyna do niej napływać. Pod względem budowy przypomina więc penisa w trakcie erekcji. Jaką rolę pełni tak specyficzny twór w jamie ustnej wieloryba? Prawdopodobnie ma za zadanie chłodzić organizm podczas pływania. Teoria brzmi nielogicznie ze względu na temperatury, w jakich wal przebywa, ale istnieje naukowe wytłumaczenie tego stanu rzeczy: zwierzę jest świetnie zabezpieczone przed wyziębieniem organizmu dzięki bardzo grubej warstwie podskórnego tłuszczu. Izolacja, w połączeniu z pękatym kształtem ciała zmniejszającym utratę ciepła, tworzy na tyle dobry „system ocieplania”, że walowi może grozić zabójcze w skutkach przegrzanie. Wtedy właśnie ciało jamiste szczęki okazuje się niezbędne do wyrównania temperatury. W chłodzeniu pomagać może również często otwarta paszcza – przyczynia się to do obniżania temperatury krwi napływającej do ciała jamistego.

Wieloryb grenlandzki, Wal grenlandzki (Balaena mysticetus).

Dieta.

Jego sposób odżywiania różni się nieco od reszty fiszbinowców, które wyłapują głównie ławicę drapieżnych gatunków. Żywi się w sposób bardziej podobny do długoszpara (Cetorhinus maximus)pływa prosto, z paszczą szeroko otwartą. Wal preferuje plankton – widłonogi. Dzięki temu, że szczęka jest zakrzywiona łukowato ku dołowi, ciśnienie wpływającej wody nie wygina, ani nie powoduje pęknięć płyt fiszbinowych. W swym środowisku wal grenlandzki nie ma naturalnych wrogów (poza człowiekiem). Najczęściej jest atakowany przez stada orek.

Zachowanie.

Podróżuje powoli i w samotności lub w małych grupach liczących do 6 osobników (zaobserwowano również stada złożone z 50 osobników). Przez dłuższy czas może przebywać pod wodą (do 40 minut), ale nie jest uważany za zwierzę głębinowe. Podobnie do innych waleni przejawia charakterystyczne zachowania: uderzenia ogonem o powierzchnię wody czy przyjmowanie pozycji pionowej wynurzając przy tym przednią część ciała. Emituje również różnego rodzaju dźwięki, których używa w trakcie podróży, jedzenia i kontaktów z innymi walami. Niektóre osobniki wykonują długie, powtarzające się sekwencje dźwiękowe (pieśni), które mogą być wykorzystywane w okresie godowym. Zwierzę to słynie ze spokojnego, nieagresywnego usposobienia – kiedy poczuje się zagrożony, ucieka pod wodę.

Wieloryb grenlandzki, Wal grenlandzki (Balaena mysticetus).

Rozmnażanie.

Kontakty seksualne dobywają się między jednym samcem i jedną samicą lub między kilkoma samcami, a 1 – 2 samicami. Okres godowy trwa między marcem, a sierpniem, ale najprawdopodobniej szczyt aktywności godowej ma miejsce w marcu. Wal po raz pierwszy uczestniczy w godach po 10 – 15 roku życia. Samice nie rodzą co roku, ale raz na 3 – 4 lata, natomiast ciąża trwa 13 – 14 miesięcy. Nowo narodzone cielę mierzy ok. 4,5 m długości i waży ok. 1 tony. W ciągu pierwszego roku osiągnie ok. 9 m długości.

Najdłużej żyjący ssak.

Wieloryb grenlandzki jest najdłużej żyjącym ssakiem. Długość życia najstarszych osobników przekracza 200 lat. W 2007 roku schwytano wala grenlandzkiego z wbitym harpunem, którego używali wielorybnicy w … XIX wieku. Wśród wielorybów podobną długość życia osiągają humbaki.

Największa paszcza świata.

Wal grenlandzki ma największą paszczę spośród wszystkich zwierząt.

Wymiary paszczy wieloryba grenlandzkiego.

  • Długość: ok. 5 m
  • Szerokość: 2,5 m
  • Rozwarcie: do 4 m
Wieloryb grenlandzki, Wal grenlandzki (Balaena mysticetus) ma największą paszczę na świecie.

Szczegółowe dane/wymiary.

Wieloryb grenlandzki/Wal grenlandzki (Balaena mysticetus)

  • Długość: do 16 m (największe zarejestrowane osobniki osiągały 20 m)
  • Masa: 60 – 75 ton (maksymalnie do 100 ton)
  • Długość życia: 150 – 200 lat

Wieloryb grenlandzki – ciekawostki.

  • Ze względu na długowieczność gatunku uważa się, że samice wala grenlandzkiego przechodzą menopauzę. Wskazuje na to obecność ogromnych samic pływających samotnie.
  • Najstarsza zarejestrowana płodna samica miała 90 lat.
  • Główną przyczyną spadku liczebności populacji było poławiane w celach zarobkowych. Współcześnie zakazano tych praktyk, jedynie rdzenni mieszkańcy Ameryki Północnej (Indianie, Eskimosi) mogą poławiać te ssaki dla własnych potrzeb.
  • W 2007 schwytano wala, który miał wbity w kark grot harpuna stosowany przez wielorybników w XIX wieku.
  • W 1983 roku wal grenlandzki stał się symbolem narodowym stanu Alaska.
  • Wal grenlandzki jest najdłużej żyjącym ssakiem.
Wieloryb grenlandzki, Wal grenlandzki (Balaena mysticetus).

Polecamy:

Podobne artykuły

Baza Dinozaurów

5 komentarzy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button