Latający cedzak :
Poznajcie Pterodaustro pretendenta do miana największego dziwoląga w dziejach ziemi. Pterozaur ten miał jedne z najdziwniejszych zębów w świecie zwierząt o unikatowej nie spotykanej budowie, za pomocą których latający gad odcedzał z wody pożywienie.

Model przedstawiający Pterodaustro guinazui ( wraz z skamieniałością czaszki ) znajdujący się w Toledo zoo (Ohio).

Klasyfikacja : Domena : eukarionty – Królestwo : zwierzęta – Typ : strunowce  – Podtyp : kręgowce  – Gromada : zauropsydy – Podgromada : – diapsydy – Infragromada : archozauromorfy – Rząd  : pterozaury – Podrząd : pterodaktyle – Rodzina : Ctenochasmatide – Rodzaj : Pterodaustro – Gatunek : P. guinazui

Nazwa:
Pterodaustro to kombinacja greckiego pteron oznaczającego skrzydło oraz łacińskiego auster/południe co można w wolnym tłumaczeniu uznać jako skrzydło południa.
Nazwa została nadana przez argentyńskiego paleontologa José Fernando Bonaparte w 1969 roku.

Datowanie i występowanie :
Ameryka Południowa : Argentyna, prowincja San Luis ( formacja Legarcito ) – Chile ( formacja Santa Ana ). 110 -105 mln lat temu – wczesna kreda ( alb ).

Charakterystyka :
Dorosłe osobniki osiągały do 2,5 metra rozpiętości skrzydeł , wagę od. 590 gram do maksymalnie 4 kilogramów, oraz wysokość 80 centymetrów. Wydłużona czaszka miała 29 cm, a część przed oczodołami osiągała 85% długości.

Odkrycie :
Pierwsze skamieliny, wśród nich holotyp PLV 2571 kości udowej znaleziono pod koniec lat 60.Odkrycia dokonał Bonaparte, w formacji Lagarcito położonej w prowincji San Luis w Argentynie.

Rodzaj został znaleziony później w Chile w formacji Sant Ana , w miejscu o powierzchni zaledwie 50m2 nazwanym „Loma del Pterodaustro”. Od tego czasu w trakcie kilku ekspedycji zgromadzono ponad 750 fragmentów skamieniałości Pterodaustro z czego 288 zostało skatalogowanych do 2008 roku.

To sprawia, że gatunek ten jest jednym z najbardziej znanych pterozaurów z przykładami ze wszystkich etapów wzrostu od jaj do dorosłych. Rodzaj został nazwany w 1969 roku przez José Bonaparte jako jeszcze nie opisany nomen nudum. Pierwszy opis nastąpił w 1970 roku nadając gatunkowi nazwę Pterodaustro guinazui.

Skamieniały okaz Pterodaustro znajdujący się w Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu.

Metoda odżywiania :
Pterodaustro posiadał szereg kilkuset długich na ok.3 cm owalnych w przekroju szczecinowatych zębów o szerokości zaledwie 0,2-0,3 milimetra , które rozciągały się od dolnej szczęki dzięki którym filtrował pokarm z wody. Pomimo swojej twardości były one w pewnym stopniu elastyczne ze względu na ich wyjątkowy stosunek długości do szerokości ( możliwe było ich zgięcie do 45° ).

Górna szczęka nie posiadała ów zębów, więc nie występowało ryzyko uszkodzenia podczas jej kontaktu z dolną. Taki układ niezwykły wśród pterozaurów pozwalał Pterodaustro na wypełnianie dzioba dużą ilością wody zawierającej źródło żywności w postaci bezkręgowców, planktonu , glonów oraz ryb.

Ów kształt zębów pozwalał wodzie na wypłynięcie przytrzymując jednocześnie pokarm wewnątrz dzioba ,który następnie został połykany. Obecność małych okrągłych zębów w górnej szczęce sugerował , iż żywność w postaci bezkręgowców przed spożyciem był mielony.

W żołądku Pterodaustro odkryto obecność małych kamieni ( mógł on je połykać bezpośrednio z pożywieniem ), gdzie analizując jego dietę pomagały mu one kruszyć szkielety zewnętrzne bezkręgowców , by umożliwić bardziej wydajne trawienie.

Prehistoryczny pelikan :
Ponieważ dzisiejsze pelikany oraz Pterodaustro posiadają podobne , źródła żywności z których wytwarza się różowy pigment ( tzw. astaksantyna jest czerwonym barwnikiem wytwarzanym przez kilka rodzajów alg oraz plankton. Te zaś są zjadane przez wiele gatunków organizmów wodnych m.in. skorupiaki, które magazynują barwnik w swoich skorupach i przez to przybierają różowawy odcień ) wielce prawdopodobna więc staje się hipoteza o tym, że ów pterozaur posiadał różowy odcień ciała.

Tryb zycia / Etap wzrostu :
Budowa twardówki oka wskazywała na nocny tryb życia, co pozwalało na uniknięcie konkurowania z innymi pterozaurami o pokarm lub większego prawdopodobieństwa unikania kontaktu z drapieżnikami niż w ciągu dnia.

Ze względu na ogromną liczbę odkrytych skamieniałości, możliwe jest łatwe ustalenie cyklu wzrostu Pterodaustro. Najszybszy okres wzrostu następował w ciągu pierwszych dwóch lat, w tym czasie osobniki osiągały dojrzałość płciową, choć ich wzrastanie kontynuowane było przez kolejne 3 do 5 lat.

Aktywne reprodukcyjnie samice przypuszczalnie odkładały tkankę rdzenną służącą im jako źródło wapnia do produkcji skorupki jaja podczas jajeczkowania. Skamieniałe jajo, które zawierało embrion miało długość 60 minimetrów i szerokość 22 minimetrów i grubość 0,3 milimetra.

Ze względu na to, w odnalezionych zarodkach wewnątrz jaj wykształcone były błony skrzydłowe przypuszcza się, że były one typowymi zagniazdownikami (zagniazdowniki wykluwają się na późniejszym etapie rozwoju osobniczego zwłaszcza rozwoju mózgu). Czyli szybko po wykluciu z jaja były zdolne do samodzielnej egzystencji bez opieki rodziców ( jeżeli nawet to pozostawały pod ich opieką to zaledwie kilka dni ) i były zdolne do lotu już nawet pierwszego dnia.

Podobne artykuły

• 

  Zauropod z infekcją dróg oddechowych

• 

  Zarodek wewnątrz skamieniałego jaja ujawnia związek między współczesnymi ptakami a dinozaurami

• 

  Czy Tyrannosaurus rex mógł być gatunkiem inwazyjnym?